Xρήση τηλεπισκοπικών μεθόδων για την πρόληψη πυρκαγιών
Από RemoteSensing Wiki
Το πρόβλημα
Κάθε χρόνο εκατομμύρια τόνοι δασών, πεδιάδων και αγροτικών περιοχών καταστρέφονται σε ολόκληρη τη γη, πολλά ζώα και είδη φυτών εξαφανίζονται εξαιτίας πυρκαγιών και αποψιλώσεων για τα οποία υπεύθυνη είναι κυρίως η ίδια η ανθρώπινη δραστηριότητα. Η ραγδαία μείωση των δασών που έχει επέλθει σε ολόκληρη τη γη, τις τελευταίες δεκαετίες, έχει επιφέρει αξιοσημείωτες συνέπειες στο ευαίσθητο γήινο οικοσύστημα. Κατά τη διάρκεια των τελευταίων 20 χρόνων οι φωτιές σε μεγάλες δασικές εκτάσεις έχουν αυξηθεί σημαντικά, ιδιαίτερα στις χώρες της Μεσογείου, προκαλώντας σημαντικότατες απώλειες σε περιουσίες, αλλά κυριότερα σε ανθρώπινες ζωές. Οι συγκεκριμένες χώρες είναι ιδιαίτερα επιρρεπείς στην ανάπτυξη και επέκταση της φωτιάς εξαιτίας της χαμηλής, μεσογειακής θαμνώδους βλάστησης αλλά και των αραιών καλοκαιρινών βροχοπτώσεων.
Η Μεθοδολογία
Χρησιμοποιώντας πληροφορίες από δορυφόρους που εκτελούν τροχιές γύρω από τη γη, είναι δυνατό να αποκτηθεί γρήγορα μια γενική εικόνα της κατάστασης πάνω από μεγάλες εδαφικές περιοχές, να αναγνωριστούν περιοχές υψηλής επικινδυνότητας, να ανιχνευθούν φωτιές ώστε να αντιμετωπιστούν και αφού τεθούν υπό έλεγχο να εκτιμηθούν με ακρίβεια οι κατεστραμμένες περιοχές, χαρτογραφώντας τα όρια και την έκτασή τους. Για το σκοπό αυτό διαφορετικοί δορυφόροι έχουν ήδη αποδειχθεί ιδιαίτερα χρήσιμοι. Ένα καλό εργαλείο παρακολούθησης αποτελεί το εξελιγμένο ραδιόμετρο πολύ υψηλής ανάλυσης AVHRR (Advanced Very High Resolution Radiometer) το οποίο έχει χρησιμοποιηθεί στο δορυφόρο NOAA TIROS. Ο δορυφόρος αυτός διατηρεί μια κυκλική πολική ηλιακά συγχρονισμένη τροχιά σε ύψος της τάξης των 525 μιλίων και έχει μία κλίση γύρω στις 98ο. Παρέχει πληροφορία δύο φορές το πρωί και δύο φορές το απόγευμα, ενώ κάθε παραγόμενη εικόνα καλύπτει μια περιοχή 3000x6000km. Χρησιμοποιώντας περισσότερες από χίλιες εικόνες, που ελήφθησαν από το συγκεκριμένο δορυφόρο, έχει αναπτυχθεί ένας ημιαυτόματος αλγόριθμος για την ανίχνευση φωτιάς και καπνού, ο οποίος βασίζεται στην ευαισθησία του τρίτου καναλιού του AVHRR στα 3,7μm, στις πολύ υψηλές θερμοκρασίες που αναπτύσσονται κατά τη διάρκεια των πυρκαγιών (400-1000Κ). Ένας άλλος πολύ χρήσιμος δορυφόρος, αναφορικά με την ανίχνευση φωτιάς, είναι ο Landsat 5, ο οποίος διαθέτει ένα όργανο, τον αποκαλούμενο θεματικό χαρτογράφο TM (Thematic Mapper), το οποίο μπορεί να παρέχει ιδιαίτερα εντυπωσιακές έγχρωμες εικόνες καλύπτοντας γήινη επιφάνεια 180x180km, με ανάλυση 30m, μέσω των οποίων είναι δυνατό να ανιχνευθούν και να διακριθούν περιοχές ήδη κατεστραμμένες από φωτιά καθώς και ενεργές φωτιές.
Συμπέρασμα
Πρόσφατα, γεωεπιστήμονες που εργάζονται στο κέντρο διαστημικών πτήσεων της NASA απέδειξαν, ότι το απεικονιστικό φασματοραδιόμετρο μέτριας ανάλυσης MODIS (Moderate-resolution Imaging Spectroradiometer), το οποίο προγραμματίστηκε να απογειωθεί το Δεκέμβριο του 1999 ως μέρος του ωφέλιμου φορτίου του Δορυφορικού συστήματος περιβαλλοντικής παρακολούθησης της NASA Terra, θα παρουσιάζει εξαιρετικές ικανότητες ανίχνευσης μεγάλων φωτιών οπουδήποτε στην επιφάνεια του πλανήτη. Σε δύο πρόσφατα επιστημονικά περιοδικά, οι επιστήμονες ανακοίνωσαν ότι το MODIS θα παρέχει μετρήσεις της έντασης της φωτιάς και έτσι θα επιτρέπει την ανίχνευση ενεργής φωτιάς, την ακριβή εκτίμηση των ρυθμών ανάφλεξης καθώς και τις ποσότητες των εκπεμπόμενων προϊόντων, όπως είναι ο καπνός, τα αέρια θερμοκηπίου και τα μόρια αερολυμάτων, τα οποία όλα αποτελούν παράγωγα της φωτιάς.
