SqueeSAR™ και GPS απεικόνιση της εδαφικής παραμόρφωσης του ηφαιστείου της Σαντορίνης (1992–2012): Τεκτονικές επιπτώσεις

Από RemoteSensing Wiki

SqueeSAR™ and GPS ground deformation monitoring of Santorini Volcano (1992–2012): Tectonic implications

Το ηφαιστειακό σύμπλεγμα της Σαντορίνης υπήρξε αδρανοποιημένο για τα τελευταία 60 χρόνια μέχρι τον Ιανουάριο του 2011 όταν ανοδική ροή μάγματος ενεργοποίησε ξανά το ηφαίστειο με ταυτόχρονα έντονη ακτινική παραμόρφωση του εδάφους και παρουσία σεισμικότητας στην καλδέρα μέχρι τον Ιανουάριο του 2012, η οποία μειώθηκε όμως αργότερα. Σε αυτό το άρθρο παρουσιάζονται οι παραμορφώσεις του εδάφους και οι επιπτώσεις στην τεκτονική δομή της περιοχής του ηφαιστείου για την περίοδο 1992-2012 βασισμένη κυρίως στην τεχνολογία SqueeSAR και σε δεδομένα GPS.

Οι χωρικές μεταβολές στο νησί κατά την ‘ήρεμη’ περίοδο 1992-2010 συμπεραίνονται από συνδυασμένη ανάλυση του ERS1 και 2 και ENVISAT. Γενικά παρατηρήθηκε πως η Παλαιά Καμμένη στην περιοχή της καλδέρας ανυψωνόταν με αυξανόμενους ρυθμούς (2-3 mm/έτος) ενώ η γειτονική περιοχή της Νέας Καμένης υποχωρούσε με επίσης αυξανόμενο ρυθμό μέχρι και 6mm/έτος.

Η υπόλοιπη περιοχή έδειξε τιμές από -1 έως 2mm/έτος υποδεικνύοντας μάλλον μία γραμμική παραμόρφωση εκείνης της περιόδου. Τα δεδομένα του GPS έρχονται σε απόλυτη συμφωνία με τα αποτελέσματα SqueeSAR.

Βασιζόμενοι στην ανάλυση 12 εικόνων ENVISAT και στα δεδομένα GPS μέχρι το τέλος του 2012 η παραμόρφωση για την ‘διαταραγμένη’ περίοδο 2011-2012 δεν ήταν γραμμική και χαρακτηριζόταν από ακτινική παραμόρφωση στο βόρειο τμήμα της καλδέρας (50-120mm/έτος) και τιμές επιτάχυνσης (>130mm/έτος2). Παρόλα αυτά μετά τον Ιανουάριο του 2012 παρατηρήθηκε μείωση του ρυθμού παραμόρφωσης με ταυτόχρονη μείωση της σεισμικής δραστηριότητας στην καλδέρα.

Τα γεωτεκτονικά χαρακτηριστικά παίζουν καθοριστικό ρόλο στην εξέλιξη της παραμόρφωσης που συνεχίζεται και μετά το 2012, αλλά σε πολύ χαμηλά επίπεδα.

Η Εικόνα 1 παρουσιάζει τη γεωλογία και τα κύρια τεκτονικά χαρακτηριστικά της περιοχής (ρήγματα) καθώς και βαθυμετρικά δεδομένα που παρουσιάζονται στο υπόμνημα της εικόνας.

Στην Εικόνα 2 παρουσιάζεται χάρτης με τις εδαφικές ταχύτητες καθώς και με την κατακόρυφη μετατόπιση τμημάτων του νησιού για την περίοδο 1994-2005 υπολογιζόμενα σε mm/έτος. Η Εικόνα 3 επίσης παρουσιάζει τις εδαφικές ταχύτητες και την κατακόρυφη μετατόπιση του νησιού για την περίοδο Σεπτέμβρης 2011- Ιούνιος 2012, υπολογιζόμενα σε mm, ενώ στην Εικόνα 4 των περιόδων Ιούνιος- Σεπτέμβρης 2012 και Σεπτέμβρης-Δεκέμβρης 2012 στο τμήμα a και b της εικόνας, αντίστοιχα.

Συμπερασματικά, στην μελέτη αυτή έγινε υπολογισμός της παραμόρφωσης κατά μήκος των ορίων της καλδέρας με ακρίβεια χιλιοστών. Κάποιες από αυτές τις περιοχές παρουσιάζουν αύξηση ή μείωση της έντασης παραμόρφωσης με το χρόνο. Οι παράμετροι της παραμόρφωσης παίζουν καθοριστικό ρόλο στην μελέτη μακροχρόνιας σταθερότητας των πρανών κατά μήκος της καλδέρας. Πολύ πιθανό είναι να συνδέονται με φαινόμενα πτώσης βράχων και κατολισθήσεων στην συγκεκριμένη περιοχή και είναι πολύ πιθανό να μπορούν να συνεισφέρουν στην καλύτερη κατανόηση της διαχείρισης κινδύνου.