Project Νικόπολη - Ενσωμάτωση Γεωφυσικών Διασκορπίσεων, Δορυφορικής Τηλεσκόπησης και Τεχνικές GIS

Από RemoteSensing Wiki

Η περιοχή των ερευνών καλύπτει μια ευρεία περιοχή περίπου 800 km που εκτείνεται από τα βόρεια - Ανθρακικό κόλπο- ως προς τον ποταμό Λούρο, κοντά στην πόλη των Ιωαννίνων. Αυτή η αρχαιολογική έρευνα στην περιοχή επιβλήθηκε λόγω της κρίσιμης επέκτασης της βιομηχανικής και τουριστικής ανάπτυξης που απειλεί τους αρχαιολογικούς χώρους της περιοχής μελέτης.

Γεωφυσική έρευνα

Η μεθοδολογία που ακολουθήθηκε κατά τη διάρκεια της γεωφυσικής έρευνας του έργου είχε ως στόχο να μελετήσει περαιτέρω τις περιοχές που έχουν χαρακτηριστεί τόποι ιδιαίτερου αρχαιολογικού ενδιαφέροντος βάση των επιφανειακών ευρημάτων. Οι μαγνητικές έρευνες διεξήχθησαν χρησιμοποιώντας δύο μανγητόμερα. Ελήφθησαν μετρήσεις με Ίος αισθητήρα 30 εκατοστά πάνω από την επιφάνεια και βήμα 1 μέτρο. Εφαρμόστηκε αλλαγή συντεταγμένων με σκοπό να συνδυάσει τα διαφορετικά block που είχαν ληφθεί και να παράγει ένα μεγαλύτερο μωσαϊκό. Στατιστική ανάλυση πραγματοποιήθηκε για τις κοινές τιμές και εισήχθη και ένας παράγοντας διόρθωσης για την καλύτερη αντιστοίχιση των αποτελεσμάτων.

Περιοχές Μελέτης

Στρογγυλή, Γραμμένο, Μιχαλίτσι, Καστρί, όρμος Βαθύ (3 περιοχές), Ριζοβούνι, Πολυώροφους, Λούρος ποταμός

Τηλεσκόπηση και GIS

Ελήφθησαν εικόνες υψηλής ποιότητας από SPOT και ενισχύθηκαν μέσω δορυφορικών τεχνικών φιλτραρισμάτων και χρησιμοποιήθηκαν στην προκαταρκτική έρευνα για την λήψη πληροφοριών που αφορούσαν τις πολιτιστικές περιοχές και τις περιοχές με αρχαιολογικών ενδιαφέρον με στόχο την ενίσχυση της επί τόπου έρευνας. Οι δορυφορικές εικόνες ανέδειξαν ιδιαίτερα τα σημεία που υπάρχουν τα λεγόμενα "red beds" (Plio-Pleistocene ιζήματα). Τα πρώιμα στάδια της έρευνας έκαναν σαφή τη συσχέτιση μεταξύ των υπαρχουσών Πλειστοκαίνων ιζημάτων και των παλαιολιθικών περιοχών. Τα red beds του Κοκκινοπηλού επιλέχθηκαν ως σημεία εκπαίδευσης για την ταξινόμηση που ακολούθησε. Η χαρακτηριστική φασματική υπογραφή της περιοχής εκπαίδευσης σε συνδυασμό με στατιστική ανάλυση χρησιμοποιήθηκε για την αναζήτηση παρόμοιων χαρακτηριστικών φασματικών υπογραφών σε όλη την εικόνα. Η τυπική απόκλιση επιτεύχθηκε μέσω διαδραστικής ανατροφοδότησης από τα στοιχεία της έρευνας. Περίπου 0,06% (περίπου 100 στρέμματα) από ολόκληρη την εικόνα βρέθηκε να έχει την ίδια φασματική υπογραφή. Ακολούθησε μελέτη στο πεδίο και επιλέχθηκαν έξι θέσει που είχαν την παραπάνω φασματική υπογραφή. Πέντε από αυτές έδειξαν ότι έχουν λίθινα scatter που σχετίζονται με το κόκκινο χώμα. Εκτός από δορυφορικές εικόνες, ελήφθησαν και φωτογραφίες από μπαλόνια (?) στις περιοχές Άγιος Γεώργιος, Παλιοφάρας, Καστρί Ριζοβούνι και Κάστρο Ρογών. Αεροφωτογραφίες (grey scale, color, inf ared) και πολυφασματικές εικόνες επιτεύχθηκαν με την χρήση μικρού αερόστατου. Οι πολυφασματικές εικόνες ψηφιοποιήθηκαν και ενισχύθηκαν με τον ίδιο τρόπο με τις δορυφορικές. Το σύστημα με το μπαλόνι αποδείχθηκε ιδιαίτερα χρήσιμο για την καταγραφή μικρών χαρακτηριστικών. Ψηφιοποιημένοι τοπογραφικοί χάρτες, αεροφωτογραφίες και δορυφορικές εικόνες χρησιμοποιήθηκαν για την παραγωγή θεματικών χαρτών μέσω GIS. Τοπογραφικοί χάρτες (1:50.000) της Γεωγραφικής Υπηρεσίας Στρατού ψηφιοποιήθηκαν με Arc/Info και ενσωματώθηκαν σε σύστημα χαρτογράφησης autoCAD. Τα στοιχεία ενσωματώθηκαν σε ένα μεγαλύτερο σύστημα γεωγραφικών πληροφοριών (GRASS) που συνέθεσε επικαλύψεις στου τοπογραφικούς άτες και τις τηλεσκοπικές εικόνες. Έτσι παρήχθη εικόνες που σχετίζονται με το πραγματικό τοπίο μέσα από μια γεωφυσική διαδικασία. Με GPS με ακρίβεια μικρότερη των 20 μέτρων χρησιμοποιήθηκαν για τον υπολογισμό της πραγματικής θέσης στο πεδίο. Τοπογραφική αποτύπωση πραγματοποιήθηκε με ηλεκτρονικό γεωδαιτικό σταθμό, ΠΥ παρείχε ψηφιοποιημένες μετρήσεις που χρησιμοποιήθηκαν τέλικά στο AutoCAD.

Αποτελέσματα

Η αρχαιολογική αναγνώριση της ευρύτερης περιοχής της νότιας Ηπείρου με διεπιστημονικό τρόπο Κατάφερε να συνδυάσει ένα μεγάλο αριθμό τεχνικών τηλεπισκόπησης. Η εφαρμογή διαφορετικών γεωφυσικών τεχνικών ήταν ικανή να χαρτογραφήσει τις λεπτομέρειες των σχεδόν επιφανειακών αρχαιολογικών χαρακτηριστικών. Η δορυφορική τηλεσκόπηση κατάφερε να αναγνωρίσει και να απομόνωση φασματικές υπογραφές των ιζημάτων red beds. Τα αποτελέσματα της κατήγοροποίησησ και της μελέτης στο Πέδιο εντόπισε έναν αριθμό από παλαιολιθκές τοποθεσίες που σχετίζονται με τα red beds. Γεωφυσικά δεδομένα που ελήφθησαν σε μικροκλίματα και σε μακροκλίματα από δορυφορικές και εναέριες τηλεσκοπικές μεθόδους έχουν καταφέρει να δώσουν μια λεπτομερή εικόνα του αρχαίολογικού μωσαϊκού της ΝΔ Ηπείρου. Τα αποτέλεσμα της ανάλυσης της Νικόπολης αναμένονται να αποτελέσουν έναπολύτιμο εργαλείο για την διαχείρηση των επιφανειακών αρχαιολογικών χώρων της περιοχής τονίζοντας τη σημασία της ενσωμάτωσης των τεχνικών τηλεανίχνευσης.

Πηγή: [http://citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/summary?doi=10.1.1.135.905 The Nikopolis Project - Integration of Geophysical Prospection, Satellite Remote Sensing, and GIS Techniques in the Study of Epirus, Greece. { A. Sarris, J. Weymouth, B. Cullen, C. Stein, J. Wiseman} ]