Χρήση του υπέρυθρου
Από RemoteSensing Wiki
Υπέρυθρες και δορυφορικές εικόνες, αεροφωτογραφίες Kristján Saemundsson
1. Θερμικό Υπέρυθρο
Η τηλεπισκόπηση στο φάσμα του θερμικού υπέρυθρου (TIR) σαρώνει την θερμική επιφανειακή δραστηριότητα και τις θερμοκρασιακές διαφορές (από αντιθέσεις στον τόνο). Επίσης μπορεί να υπολογιστεί η απώλεια θερμότητας από θερμό ή ψυχρό έδαφος με αγωγή. Η μέθοδος απαιτεί θερμοκρασιακές μετρήσεις στο ανώτερο στρώμα του εδάφους για να βρεθεί η θερμική βαθμίδα. Αυτό πρέπει να γίνει ταυτόχρονα με το TIR. Με το TIR μπορούν επίσης να χαρτογραφηθούν και παρατηρηθούν αλλαγές στις θερμικές περιοχές. Η τηλεπισκόπηση γεωθερμικών περιοχών με υπέρυθρο γίνεται κατά προτίμηση με αεροπλάνο πριν την ανατολή. Εκείνη τη στιγμή οι αντιθέσεις φαίνονται καλύτερα. Οι καλύτερες συνθήκες για την καταγραφή είναι με ξηρό κλίμα και ελάχιστη νεφοκάλυψη για μέρες ή εβδομάδες.
Η μέθοδος μπορεί να χρησιμοποιηθεί επίσης για τη χαρτογράφηση των θερμικών ιδιοτήτων διαφόρων τύπων βράχου. Τότε απαιτούνται δύο πτήσεις, μία το μεσημέρι και μία το πριν την ανατολή. Μερικές φορές αξιόλογη θερμική ακτινοβολία εντοπίζεται σε περιοχές χωρίς γεωθερμική δραστηριότητα στην επιφάνεια. Στις περισσότερες περιπτώσεις τέτοιου τύπου αυτό οφείλεται στην μόνωση σκουρόχρωμων βράχων. Οι ροές οψιδιανού είναι ένα τέτοιο παράδειγμα.
Δύο εικόνες της ίδιας περιοχής παρουσιάζουν μία έκταση με αραιή βλάστηση και άγονο έδαφος φουμαρόλης και ο,τι την περιβάλλει στο Hengill, στη νοτιοδυτική Ισλανδία. Η εικόνα 1 δείχνει θερμικά χαρακτηριστικά άνω των 25 βαθμών Κελσίου από το πράσινο προς το κόκκινο (βρασμός). Τα κάτω των 25 βαθμών Κελσίου έχουν φιλτραριστεί ώστε να μη φαίνονται.
Παρουσιάζει ενδιαφέρον το γεγονός ότι οι υπολογισμοί της παραγόμενης θερμότητα έχουν κατ’ επανάληψη δείξει ότι το μεγαλύτερο μέρος της προέρχεται από το θερμό έδαφος γύρω από τις οπές απ όπου βγαίνει ατμός ή από λιμνούλες λάσπης.
2. Δορυφορικές εικόνες
Οι δορυφορικές εικόνες δίνουν μια θαυμάσια γενική εικόνα για το που προεξέχουν περιφερειακές δομές. Ο εδαφικός έλεγχος και η σύγκριση με γεωλογικούς χάρτες είναι σημαντικά. Η μέθοδος εφαρμόζεται με επιτυχία πάνω από 30 χρόνια με αυξανόμενη ανάλυση από τους δορυφόρους Erts, Landsat, Envisat μέχρι τον Spot 5 με ανάλυση (pixels) στα 5 μέτρα. Για παράδειγμα οι πρώτες εικόνες του ERTS από την Ισλανδία (το 1972) αποκάλυψαν διάφορες ως τότε μη αναγνωρισμένες καλντέρες και ηφαίστεια κάτω από τον πάγο.
3. Αεροφωτογραφίες
Οι αεροφωτογραφίες είναι μια σημαντική βοήθεια για το γεωλόγο στη γεωλογική χαρτογράφηση, ειδικά όσον αφορά ηφαιστειακά και δομικά χαρακτηριστικά. Υπάρχουν διάφοροι τύποι εικόνων, όπως ασπρόμαυρες, αληθινού χρώματος και ψευδού χρώματος. Στη χαρτογράφηση γεωθερμικών και ηφαιστειακών περιοχών οι φωτογραφίες ψευδοχρώματος έχουν αποδειχθεί ανώτερες (εικόνα 4). Η στερεοσκοπική μελέτη είναι απαραίτητη.
Οι αεροφωτογραφίες αποκαλύπτουν ένα πλούτο επιφανειακών χαρακτηριστικών, κυρίως όσον αφορά δομικά στοιχεία. Στις γεωθερμικές περιοχές πρέπει να ληφθούν υπόψη στοιχεία που σχετίζονται άμεσα τόσο με τη θερμική δραστηριότητα όσο και με το υψόμετρο, ασταθείς πλαγιές, υδρογραφικά χαρακτηριστικά και ροές λάβας με διαφορετική βλάστηση.
Αφού εντοπίσει μια θερμική δραστηριότητα, ο ρόλος του γεωλόγου είναι: • Να ορίσει τον τύπο: έδαφος φουμαρόλης, ατμώδες έδαφος, πηγής, διαρροή, σχισμή διοξειδίου του άνθρακα, υψομετρική διαφορά, είδος επιφανειακού πηλού. Τύπος ορυκτών. Θερμοκρασία, ρυθμός ροής. • Να ορίσει τον τοπικό γεωλογικό έλεγχο. • Να εντοπίσει συσχετίσεις με την τα δεδομένα ερευνών πεδίου για τη θερμοκρασία και αέρια.
