Φωτιά, Άνθρωποι και Pixels
Από RemoteSensing Wiki
Φωτιά, Άνθρωποι και Pixels: Συνδέοντας τις κοινωνικές επιστήμες με την τηλεπισκόπηση για την κατανόηση των αιτιών και των επιπτώσεων των πυρκαγιών στην Ινδονησία.
Πρωτότυπος τίτλος: Fire, People and Pixels: Linking Social Science and Remote Sensing to Understand Underlying Causes and Impacts of Fires in Indonesia
Συγγραφείς: Rona A. Dennis, Judith Mayer, Grahame Applegate, Unna Chokkalingam, Carol J. Pierce Colfer, Iwan Kurniawan, Henry Lachowski, Paul Maus, Rizki Pandu Permana, Yayat Ruchiat, Fred Stolle, Suyanto, and Thomas P. Tomich
Βιβλιογραφική Αναφορά: Dennis, Rona & Mayer, Judith & Applegate, Grahame & Chokkalingam, Unna & Colfer, Carol & Lachowski, Henry & Maus, Paul & Permana, Rizki & Ruchiat, Yayat & Stolle, Fred & Suyanto, S. & Tomich, Thomas. (2005). Fire, People and Pixels: Linking Social Science and Remote Sensing to Understand Underlying Causes and Impacts of Fires in Indonesia. Human Ecology. 33. 465-504. 10.1007/s10745-005-5156-z.
Λέξεις-Κλειδιά: πυρκαγιές, λανθάνοντα αίτια, τηλεπισκόπηση, GIS, συμμετοχική χαρτογράφηση, Ινδονησία.
Πίνακας περιεχομένων |
Εισαγωγή:
Οι πυρκαγιές έχουν κατεξοχήν χρησιμοποιηθεί στην τροπική Ινδονησία για τη δημιουργία καλλιεργήσιμων εκτάσεων, για λόγους «καθαριότητας», εν μέσω κοινωνικών συγκρούσεων, ή/και απροσδόκητα. Η συχνότητα όμως και έκταση των δασικών πυρκαγιών μετά τη δεκαετία του ’80, έχουν καταστήσει ιδιαίτερα ευάλωτο το περιβάλλον και ό,τι το συναποτελεί. Μετά την καταστροφική φωτιά του ’98 ονόματι El Nino, 11,7 εκατομμύρια εκτάρια δασικών και καλλιεργήσιμων εκτάσεων καταστράφηκαν και περισσότερα από 75 εκατομμύρια άνθρωποι τέθηκαν σε ανθρωπιστικό κίνδυνο, εκτεθειμένοι στον καπνό και στην επερχόμενη φτώχεια. Τότε, τόσο τοπικοί όσο και διεθνείς φορείς καθώς και η κυβέρνηση κινήθηκαν στο επίπεδο σχεδιασμού των χρήσεων γης με την απαγόρευση της αλλαγής χρήσης και των πυρκαγιών για καθαρισμό. Ωστόσο, αυτές οι πολιτικές δεν ευόδωσαν. Το θέμα όμως, σύμφωνα με τους αρθρογράφους, είναι να εντοπιστούν οι λόγοι που προκαλούν τις πυρκαγιές. Συγκεκριμένα, οι ευθύνες τείνουν να επισύρονται σε «απερίσκεπτους» μικρούς καλλιεργητές και στην ξηρασία. Τα δεδομένα, ωστόσο, των δορυφορικών εικόνων φανερώνουν πως μεγαλύτερη ευθύνη για τις καταστροφικές πυρκαγιές της δεκαετίας του ‘90 προήλθαν από την ανάπτυξη εταιρικών φυτειών, παραχωρήσεις υλοτομίας και μεγάλες κλίμακα έργα αποψίλωσης. Η τηλεπισκόπηση χρησιμοποιήθηκε στον υπολογισμό των καμένων εκτάσεων και στην ταυτοποίηση των χρήσεών τους. Ωστόσο, οι αρθρογράφοι επισημαίνουν, πως συνέχιζε να λείπει η πολιτισμική διάσταση αυτής της γης και η σημασία που αυτή έχει στην επικινδυνότητα. Γι’ αυτό προτείνεται η διεπιστημονική εργασία μεταξύ φωτοερμηνευτών και κοινωνικών επιστημόνων για την ενίσχυση της αξιοπιστίας των ερμηνειών σχετικά με τη σημασία που αποδίδουν οι άνθρωποι στις χρήσεις γης και στις πυρκαγιές.
Μεθοδολογία:
Η μεθοδολογία που ακολουθήθηκε στη συγκεκριμένη έρευνα είναι διεπιστημονική συνδυάζοντας τη γεωχωρική ανάλυση με τις κοινωνικές επιστήμες. Τα ερωτήματα που τέθηκαν αφορούσαν τα χαρακτηριστικά των πυρκαγιών της δεκαετίας του’70 και του 1997-1998, αναζητώντας τα μοτίβα αυτών. Επιλέχθηκαν 4 περιοχές μελέτης με τέσσερις διαφορετικές-ιστορικά χρήσεις γης και επιπτώσεις στο ανθρωπογενές και φυσικό περιβάλλον. Συνδυάστηκαν δεδομένα τηλεπισκόπησης (Landsat TM ή/και SPOT Multispectral XS) με ενεργές πυρκαγιές (NOAA AVHRR), συνεντεύξεις, συμμετοχική επιτόπια χαρτογράφηση. Η επιλογή των περιοχών μελέτης δεν έχει δεδομένης τις καταστροφικής τους έκτασης, άλλα δεδομένων των προφορικών μαρτυριών και τη σημασία της στη συλλογική μνήμη των κατοίκων και από στις οποίες κρύβονταν αξιόλογες πληροφορίες. Οι εθνογραφικές μέθοδοι στόχο είχαν να εξιχνιάσουν τη σχέση μεταξύ κατόχων γης – εργατών γης – πυρκαγιών. Σε πέντε χωριά διενεργήθηκαν συνεντεύξεις στις κατοικίες των δημοτών, σε δημόσιους χώρους και στα δημοτικά συμβούλια. Συνεντεύξεις επίσης διενεργήθηκαν σε κυβερνητικά μέλη και σε στελέχη εταιριών που διαχειρίζονται μεγάλες εκτάσεις γης. Επίσης, συλλέχθηκαν τηλεσκοπικά δεδομένα σχετικά με τοπογραφικούς χάρτες/ διοικητικά όρια/ καλύψεις γης/ δασικοί χάρτες/ σχεδιασμός δημοσίων έργων. Χρησιμοποιήθηκαν για την παρακολούθηση των αλλαγών σε διαφορετικές χρονικές περιόδους, όπου οι σαρωμένες εικόνες ταξινομήθηκαν με τα εργαλεία PC ER Mapper και ESRI PC Arc View. Στο τελευταίο μεθοδολογικό στάδιο επιχειρήθηκε η διασύνδεση των εθνογραφικών και τηλεσκοπικών δεδομένων. Ψηφιοποιήθηκαν χωρικές πληροφορίες όπως προκύπταν από αφηγήσεις ανθρώπων, με παράλληλη σύγκριση από το φωτογραφικό αρχείο. Αυτή η προσέγγιση επέτρεψε την εις βάθος καταγραφή του τόπου/ χρόνου των πυρκαγιών και τις αλλαγές στις χρήσεις/καλύψεις γης.
Αποτελέσματα:
Η ανάλυση των αποτελεσμάτων διακρίνεται σε άμεσα και λανθάνοντα αίτια: Τα άμεσα αίτια διακρίθηκαν ακολούθως σε σχέση με τη συχνότητά τους σε καθεμία από τις περιοχές μελέτης:
• Εργαλείο «καθαρισμού»
• Ακούσιες
• Εκδικητικές
• Σχετιζόμενες με εξορύξεις
Τα λανθάνοντα αίτια αφορούσαν κυρίως:
• διαμοιρασμό/ διεκδικήσεις γης
• δημιουργία καλλιεργητικών εκτάσεων
• καταστροφή δασικών εκτάσεων για την ιδιοκτησιακή «οικειοποίηση»
• αυθαιρεσίες εταιριών εις βάρος κοινοτήτων χωρίς ιδιοκτησιακούς τίτλους.
• Αντιβαίνοντα συμφέροντα μικροϊδιοκτητών και εταιριών.
• Εσωτερική μετανάστευση στις περιοχές μελέτης (μέχρι το ’95 που οι πυρκαγιές ήταν νόμιμες) και πληθυσμιακές μεταβολές.
Συζήτηση:
Στη συζήτηση παρουσιάζονται τρεις εκβάσεις της έρευνας: η μεθοδολογία, τα λανθάνοντα αίτια κι οι επιπτώσεις των πυρκαγιών και η πολιτική χρήση των αποτελεσμάτων της. Η σύγκλιση της μεθοδολογίας της τηλεπισκόπησης και της εθνογραφίας, επέτρεψε τη συνολικότερη ερμηνεία του φαινομένου των εκτενών πυρκαγιών στην Ινδονησία. Επίσης, τα αποτελέσματα των λανθάνοντων αιτιών δύναται να φωτίσουν το σύγχρονο πρόβλημα πυρκαγιών/ αποψιλώσεων στη Δυτική Ινδονησία. Οι αρθρογράφοι προτείνουν πως εάν η κεντρική πολιτική συνεργαζόταν καλύτερα με τις τοπικές διοικήσεις, η εφαρμογή του νόμου θα ήταν αποτελεσματικότερη.
