Τηλεπισκόπηση για περιοχές της συνθήκης Ramsar1

Από RemoteSensing Wiki

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Η εταιρία EarthSAT (Earth Satellite Corporation) σε συνεργασία με την Isciences LLP, συνέταξαν στις αρχές του 2002 μια έκθεση με τίτλο Παρακολούθηση Περιβαλλοντικών Συμφωνιών: Μελέτη Σκοπιμότητας της Συνθήκης Ramsar (Monitoring Environmental Agreements: Ramsar Convention Feasibility Study). Σκοπός της έκθεσης ήταν η εξέταση της χρησιμότητας της Τηλεπισκόπησης στον εντοπισμό, οριοθέτηση και καταπάτηση ή αποξήρανση των υγροτόπων. Η μελέτη αυτή δε περιορίστηκε σε μια μόνο περιοχή αλλά σε πλήθος υγροτόπων όπως: οι λίμνες Quill (Καναδάς), οι υγρότοποι Donana και Marismas (Νότια Ισπανία), η λίμνη Naivasha (Κένυα) και το έλος Shadegan (Ιράν). Επίσης μελετήθηκαν τρόποι για την βελτίωση της διάδοσης των δεδομένων χρησιμοποιώντας ένα διαδικτυακό χαρτογραφικό σύστημα που θα παρείχε πληροφορίες (τοποθεσία, οριοθέτηση, βασικές χρήσεις γης) για τις περιοχές Ramsar.

ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ

Στη μελέτη σκοπιμότητας χρησιμοποιήθηκαν δορυφορικές εικόνες από Landsat MSS, TM και ΕΤΜ λόγω της δυνατότητας δημιουργίας χρονολογικών σειρών, της διαθεσιμότητας των εικόνων αλλά και της οικονομικότητάς τους. Έτσι, χρησιμοποιήθηκαν εικόνες από το 1974 έως το 2000 με έμφαση τα 15 τελευταία χρόνια. Η διακριτική ικανότητα του συγκεκριμένου δορυφόρου είναι 30m. Αυτό σημαίνει πως υγροβιότοποι μικρότεροι των 50 εκταρίων δεν μπορούν να αποτυπωθούν. Στη περίπτωση αυτή είναι απαραίτητη η χρήση είτε δορυφορικών (IKONOS) είτε εναέριων εικόνων μεγάλης διακριτικής ικανότητας, ήτοι 1m και 0,3m αντίστοιχα. Αυτό βέβαια έχει το μειονέκτημα ότι δεν υπάρχει χρονολογική συνέχεια των δεδομένων ενώ ακόμα και το κόστος κτήσης τους είναι μεγάλο. 1 Η συνθήκη Ramsar είναι μια διακρατική συνεργασία για τη προστασία και αειφόρο διαχείριση των υγρο-βιότοπων και των πόρων τους. Η EarthSat ανέπτυξε μια νέα (τότε) μέθοδο για τον εντοπισμό των αλλαγών στους υγροτόπους: την Ανάλυση Συσχέτισης (Cross-Corelation Analysis). Η μέθοδος αυτή μετρά στατιστικά το βαθμό μεταβολής στις χρήσεις γης χωρίς να χρειάζεται ιδιαίτερη γνώση της περιοχής μελέτης (Εικόνες 1 και 2). Ένα σημαντικό στοιχείο το οποίο έγινε κατανοητό μέσω αυτής της έρευνας είναι το γεγονός ότι, η παραπάνω ανάλυση εφόσον συνδυαστεί με επιπλέον GIS στοιχεία και δεδομένα, μπορεί να εξετάσει την αλληλεσύνδεση των υγροτόπων με μια μεγαλύτερη γεωγραφική περιοχή. Έτσι, για παράδειγμα μπορεί να συσχετιστεί η μείωση των υγροτόπων μιας περιοχής με μεταναστευτικές πτήσεις των πουλιών ώστε να μελετηθεί η επίπτωση σε αυτά.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

Το υδρολογικό περιβάλλον μπορεί να αποτυπωθεί και χαρτογραφηθεί με τη χρήση τεχνικών τηλεπισκόπησης και επιτρέπει την ποσοτικοποίηση των υδάτινων πόρων που τροφοδοτούν τους υδροβιότοπους. Επίσης είναι δυνατός ο προσδιορισμός υδρολογικών, φυσικών και εν μέρει χημικών παραμέτρων των υγροβιότοπων και έμμεσα να μπορεί να προσδιοριστεί η φέρουσα ικανότητά τους σε ορνιθοπανίδα και ιχθυοπανίδα. Τέλος μέσω της τηλεπισκόπησης είναι δυνατή η παρακολούθηση των αερίων διαδρομών των πτηνών και να γίνει παρακολούθηση της κατάστασης των υγροβιότοπων που βρίσκονται κατά μήκος των διαδρομών αυτών.

Εικόνα 1:. Κόλπος Chesapeake, Βιρτζίνια, ΗΠΑ. Ομόνυμη περιοχή Ramsar. Εικόνα Landsat το 1988 (αριστερά) και το 1998 (δεξιά). Στο κέντρο παρουσιάζονται οι πιθανές περιοχές που μεταβλήθηκαν και εντοπίστηκαν με την Ανάλυση Συσχέτισης. Οι κόκκινες περιοχές παρουσιάζουν μεγάλη πιθανότητα αλλαγής, οι κίτρινες έχουν μικρότερη πιθανότητα και οι πράσινες μέση πιθανότητα. Οι αριθμοί στη κεντρική εικόνα δείχνουν τη μεταβολή δάσους σε καλλιέργειες (1), υδρόβιας βλάστησης σε επιφανειακά ύδατα (2), και μείωση στην υδρόβια βλάστηση (3)

Εικόνα 2:Λίμνη Naivasha, Κένυα. Εικόνες Landsat Ιανουάριος 1986 (αριστερά) και Φεβρουάριος 1987 (δεξιά). Η μεγάλη διαφορά που παρουσιάζεται στις δύο φωτογραφίες οφείλεται σε προσχώσεις φερτών υλικών.

Πηγή:Earth Satellite Corporation (EarthSat) “Global: Remote Sensing for Ramsar Sites”, Τελευταία επίσκεψη: 14/01/2010, http://sedac.ciesin.org/ramsardg/casestudies/earthsat.html The Ramsar Convention on Wetlands, “The Ramsar Convention and its mission”, Τελευταία επίσκεψη: 14/01/2010, www.ramsar.org