Συσχέτιση της τεκτονικής, της σεισμικότητας και του γεωθερμικού δυναμικού στη Λέσβο χρησιμοποιώντας τηλεπισκοπικά δεδομένα και GIS.

Από RemoteSensing Wiki

Μετάβαση σε: πλοήγηση, αναζήτηση

Συσχέτιση της τεκτονικής, της σεισμικότητας και του γεωθερμικού δυναμικού στη Λέσβο χρησιμοποιώντας τηλεπισκοπικά δεδομένα και GIS.


Πρωτότυπος τίτλος: Correlation of Tectonics, Seismicity And Geothermics of Lesbos Island using Remote Sensing Data and Geographical Information Systems

Συγγραφείς: N. Voulgaris, I. Parcharidis, M. Pahoula and E. Pirlis

Πηγή: Bulletin of the Geological Society of Greece vol. XXXVI, 2004.Proceedings of the 10th International Congress, Thessaloniki, April 2004

Λέξεις κλειδιά: Τηλεπισκόπηση, GIS, Σεισμικότητα, Τεκτονικές Πλάκες, Γεωθερμικό Δυναμικό, Λέσβος

Σύνδεσμος πρωτότυπου κειμένου: [1]


ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ

Αντικείμενο της παρούσας μελέτης είναι η ανάπτυξη ενός εξειδικευμένου Γεωγραφικού Πληροφοριακού Συστήματος που στοχεύει στην καλύτερη κατανόηση της σχέσης μεταξύ της τεκτονικής κίνησης των πλακών, της σεισμικότητας και του γεωθερμικού δυναμικού μιας περιοχής. Η μελέτη αυτή προτείνει ότι ο συνδυασμός της Τηλεπισκόπησης και των Γεωγραφικών Συστημάτων Πληροφοριών είναι ένα σημαντικό εργαλείο για την έγκυρη καταγραφή αυτών των στοιχείων, τα οποία αποτελούν απαραίτητα δεδομένα για τη σωστή διαχείριση και προγραμματισμό διαφόρων περιοχών.


ΕΙΣΑΓΩΓΗ-ΣΚΟΠΟΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ

Ο κύριος στόχος της συγκεκριμένης έρευνας είναι η ανάπτυξη ενός Γεωγραφικού Πληροφοριακού Συστήματος που στοχεύει στην καλύτερη κατανόηση της σχέσης ανάμεσα σε στοιχεία σχετικά με την τεκτονική κίνηση των πλακών, με τη σεισμικότητα και με το γεωθερμικό δυναμικό της Νήσου Λέσβου. Η ανάπτυξη αυτού του συστήματος βασίστηκε στην επεξεργασία και ανάλυση δορυφορικών εικόνων για τον εντοπισμό τόσο των τεκτονικών όσο και των θερμικών ανωμαλιών προκειμένου να συσχετιστούν περαιτέρω με τα διαθέσιμα διανυσματικά και ψηφιδωτά δεδομένα. Για το σκοπό αυτό δημιουργήθηκε μια βάση δεδομένων που περιλαμβάνει τοπολογία, γεωλογία, τεκτονική κίνηση, σεισμικότητα και γεωθερμία. Αυτό το σύνολο των δεδομένων που προέκυψαν από την ψηφιοποίηση των τοπογραφικών και γεωλογικών χαρτών, από την ανάλυση της δορυφορικής εικόνας και από τη βιβλιογραφία δημιούργησαν ενδείξεις για νέα στοιχεία σχετικά με την τεκτονική και τη γεωθερμία της Νήσου Λέσβου.


ΓΕΩΛΟΓΙΑ

Η γεωλογική δομή της Νήσου Λέσβου αποτελείται από τις ακόλουθες μονάδες:

(1) την αυτόχθονη μονάδα της Λέσβου

(2) τις αλλοχθόνες μονάδες της Λέσβου και

(3) τους Μετά- Άλπεων σχηματισμούς.

Η αυτόχθονη μονάδα αποτελείται από μια σειρά σχηματισμών του άνω παλαιοζωικού πάνω από το άνω τριαδικό, χωρίς στρωματογραφικές ασυμφωνίες. Αποτελείται από μετακλαστικά με αλληλεπικάλυψη κρυσταλλικών ασβεστόλιθων και δολομιτών. Χαρακτηρίζεται από χαμηλό μεταμορφωτικό βαθμό και δεν αποτελείται από πυριγενή πετρώματα. Οι αλλόχθονες μονάδες που επικαλύπτουν τους αυτόχθονους σχηματισμούς χωρίζονται σε δύο τεκτονικές κατηγορίες: α) σε χαμηλότερους τριασσικούς ηφαιστειακούς - ιζηματογενείς σχηματισμούς και β) σε χαμηλότερους οφιολιθικούς βράχους. Οι μετά-Άλπεων μετασχηματισμοί αποτελούνται από σχηματισμούς νεογένεσης, φάσεις λαυρωτότητας και τεταρτοταγή κοιτάσματα.


ΤΕΚΤΟΝΙΚΗ

Όσον αφορά την τεκτονική εξέλιξη του νησιού της Λέσβου, αυτό επηρεάζεται από τη γενική νεοτεκτονική εξέλιξη του Αιγαίου, η οποία ξεκίνησε κατά τη διάρκεια του ολιγόκαινιου. Η τεκτονική ανάλυση των ελαττωμάτων και των μικροσκοπικών φαινομένων της Νήσου Λέσβου οδηγεί στα ακόλουθα συμπεράσματα:

α) Στη Λέσβο υπάρχουν τρία κύρια συστήματα βλάβης με τις ακόλουθες τάσεις:

• 40° Β- 60°Δ

• 30°Β - 60°Α

• Α-Δ

β) Το σύστημα βλάβης της τάσης ΒΑ κυριαρχεί στο ΒΑ τμήμα του νησιού.

γ) Οι ζώνες βλάβης των τάσεων ΒΝ και ΑΔ είναι παράλληλες με τον προσανατολισμό της ακτής.

δ) Οι ζώνες βλάβης της τάσης ΑΔ είναι οι παλαιότερες κατασκευές.


ΣΕΙΣΜΙΚΟΤΗΤΑ

Τα νεο-ηφαιστειακά πετρώματα της Λέσβου συνέβαλαν σε μια υψηλή σεισμική δραστηριότητα. Τα σώματα της Λέσβου είναι ρηχά (h ≤ 50 km) και συγκεντρώνονται σε τρεις ζώνες. Η πρώτη σεισμική ζώνη διασχίζει τη βόρεια ακτή της Λέσβου (μέγεθος 6,0 - 7,0). Η δεύτερη σεισμική ζώνη διασχίζει τη νότια και νοτιοανατολική ακτή της Λέσβου (μέγεθος 5,0 - 6,0) και η τρίτη σεισμική ζώνη διασχίζει το τμήμα ΝΔ της Λέσβου με προσανατολισμό ΒΔ (μέγεθος ≤ 5,5). Αυτή είναι και η πιο ενεργή ζώνη βλαβών στη Νήσο Λέσβο.


ΓΕΩΘΕΡΜΙΑ

Το νησί της Λέσβου παρουσιάζει υψηλό γεωθερμικό ενδιαφέρον και τα γεωθερμικά του πεδία είναι:

• Πολιχνίτος: Το μέγεθος του είναι 10km2, ενώ οι θερμοκρασίες υγρών είναι 70-90 ° C με μέση θερμοκρασία 85 ° C .

• Πολιχνίτος - Λισόρι: Το μέγεθος είναι 12 km2. Τα γεωθερμικά υγρά παρουσιάζουν πολύ υψηλή περιεκτικότητα σε H2S και θερμοκρασίες περίπου 70 - 95 ° C.

• Αργέννος: Το μέγεθος αυτού του πεδίου είναι 5 km2, ενώ οι θερμοκρασίες υγρών είναι 80 - 86 ° C με μέση θερμοκρασία 85 ° C. Η περιεκτικότητά του σε H2S είναι χαμηλότερη από αυτή του Πολίχνιτου.

• Στύψη - Καλλονή: Το μέγεθος του είναι 20 km2 και η θερμοκρασία του υγρού είναι μεγαλύτερη από 100 ° C. Η ύπαρξη μεγάλου αριθμού πηγών οφείλεται πιθανότατα σε έντονη, πρόσφατη τεκτονική δραστηριότητα διάτμησης, αναγκάζοντας τα υπόγεια ύδατα να ανέβουν γρήγορα προς την επιφάνεια.


ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ

Η μεθοδολογία που ακολουθήθηκε περιλαμβάνει τα εξής βήματα:

1. Σχεδίαση βάσης δεδομένων

2. Απόκτηση δεδομένων

3. Εισαγωγή δεδομένων

4. Επεξεργασία - Ανάλυση

5. Συσχετισμοί

6. Αξιολόγηση

7. Συμπεράσματα

Τα πρωταρχικά δεδομένα και η μεθοδολογία που χρησιμοποιήθηκαν σε αυτή την εργασία μπορούν να περιγραφούν ως εξής:

ΤΟΠΟΓΡΑΦΙΚΟΙ ΧΑΡΤΕΣ: Οι τοπογραφικοί χάρτες του Πολιχνίτου, του Πλωμαρίου, της Μήθυμνας, της Μυτιλήνης, της Αγίας Παρασκευής και της Ερεσού ήταν σε κλίμακα 1: 50.000 (HAGS, 1972). Επιπλέον, οι γεωλογικοί χάρτες του Πλωμαρίου – Μυτιλήνης, της Αγίας Παρασκευής, του Πολιχνίτου και της Μήθυμνας ήταν σε κλίμακα 1: 50.000. Οι τοπογραφικοί χάρτες της HAGS χρησιμοποιήθηκαν για τη δημιουργία ενός ψηφιακού μοντέλου εδάφους (ισοδιάστημα 20 μέτρων), από το οποίο προέκυψαν χωρικά μοντέλα, όπως τα αρχεία hillshade και aspect. Το hillshade χρησιμοποιήθηκε για την αναγνώριση και τη ψηφιοποίηση των πιθανών βλαβών, ενώ το aspect χρησιμοποιήθηκε για να εντοπιστούν οι θερμότερες περιοχές, ως αποτέλεσμα της έκθεσης στον ήλιο κατά την απόκτηση της δορυφορικής εικόνας.

ΣΕΙΣΜΟΛΟΓΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ: Τα σεισμολογικά στοιχεία του νησιού Λέσβου προήρθαν από τους ακόλουθους σεισμολογικούς καταλόγους: α) NEIC1964 - 2000 (http://neic.usgs.gov/), β) Μακρόπουλος κ.ά., 1989), γ) Παπαζάχος και Παπαζάχου, 1197, δ) Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών 1964 – 2000 και ε) Δελϊμπασης & Βούλγαρης 1989. Έμφαση δόθηκε στον σεισμολογικό κατάλογο (ε) από το τοπικό σεισμολογικό δίκτυο, επιλέγοντας σεισμούς με RMS <0.5, ERH <10 και ERZ <10, ενώ οι σεισμοί με σταθερό βάθος στα 5, 10 και 20 km από τον αλγόριθμο HYPO αποκλείστηκαν.

ΓΕΩΘΕΡΜΙΚΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ: Τα στοιχεία που αφορούν την ύπαρξη γεωθερμικών πεδίων στη Λέσβο προήρθαν από την IGME με άμεση συσχέτιση κυρίως με τα γεωθερμικά πεδία του Στύψου (ΒΔ Λέσβου), της Καλώνης (κεντρική Λέσβος),του Αργέννους (ανατολικά Στύψη) και Πολιχνίτος (νότια και κεντρική Λέσβος).

ΤΗΛΕΠΙΣΚΟΠΗΚΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ: Τα δεδομένα τηλεπισκόπησης που χρησιμοποιήθηκαν ήταν μια δορυφορική εικόνα LANDSAT 5 TM (με ημερομηνία 20/08/1989, διαδρομή 181, σειρά 0.33). Τα βήματα επεξεργασίας ήταν η αποκατάσταση και η βελτίωση της εικόνας. Η αποκατάσταση της εικόνας περιελάμβανε ένα ευρύ φάσμα λειτουργιών, συμπεριλαμβανομένων των γεωμετρικών διορθώσεων. Η διόρθωση των συντεταγμένων της εικόνας βασίστηκε στη μέθοδο των σημείων ελέγχου εδάφους (ERDAS IMAGINE 8.6). Αυτά τα σημεία αναγνωρίστηκαν στη δορυφορική εικόνα και συσχετίστηκαν με τα αντίστοιχα σημεία ενός γεωγραφικού προσανατολισμένου χάρτη, ο οποίος απεικόνιζε τη συγκεκριμένη περιοχή. Ακολούθως, εφαρμόστηκε η μετασχηματισμός του 3ου βαθμού και η πλησιέστερη μέθοδος με στόχο την επαναδειγματοληψία των εικονοστοιχείων της δορυφορικής εικόνας.

Η βελτίωση της εικόνας περιλάμβανε τα παρακάτω βήματα: A) Αντίθετο τέντωμα. Για την αντίθετη τάνυση της δορυφορικής εικόνας χρησιμοποιήθηκαν τεχνικές διόρθωσης του ιστογράμματος. Στη συγκεκριμένη μελέτη εφαρμόστηκε η απλή γραμμική μέθοδο με σημείο κορεσμού 2%. Β) Ανάλυση βασικών στοιχείων. Η ανάλυση των κύριων συστατικών είναι μια τεχνική μετασχηματισμού εικόνας που στοχεύει στη μετατροπή δεδομένων που σχετίζονται σε μεγάλο βαθμό με μη συναφή δεδομένα. Ανάλυση βασικών συστατικών εφαρμόστηκε στις 6 από τις 7 εικόνες (εκτός από τη θερμική ζώνη) και προέκυψαν 6 συστατικές εικόνες. Η συνιστώσα - εικόνα 1 επιλέχθηκε για περαιτέρω επεξεργασία επειδή περιείχε πληροφορίες σχετικά με την τοπογραφία της περιοχής. Γ) Φίλτρα. Προκειμένου να αυξηθεί η εδαφική συχνότητα φίλτρα υψηλής διέλευσης εφαρμόστηκαν σε ορισμένα τμήματα της δορυφορικής εικόνας. Λόγω της ικανότητάς τους να ορίζουν όρια μεταξύ ομογενών ομάδων εικονοστοιχείων, χρησιμοποιήθηκαν φίλτρα για την ενίσχυση της άκρης. Συγκρίνοντας την εδαφική ενίσχυση της συνιστώσας - εικόνας 1 μετά τη δοκιμαστική εφαρμογή αρκετών φίλτρων υψηλής διέλευσης, προέκυψε το συμπέρασμα ότι μόνο τρία από αυτά τα φίλτρα ορίζουν ικανοποιητικά τα γραμμικά στοιχεία της περιοχής χωρίς να παραμορφώνουν την αρχική δορυφορική εικόνα. Τα φίλτρα που επιλέχθηκαν ήταν: 1) 3x3 αριστερή διαγώνιος άκρη, 2) 3x3 δεξή διαγώνια άκρη και 3)5x5 ενίσχυση άκρης (ERDAS IMAGINE 8.6).

Εικόνα 1. Κοινές πιθανές ζώνες σφάλματος που προκύπτουν από την επεξεργασία εικόνων.
Εικόνα 2. Κοινές Πιθανές Προβληματικές Περιοχές από την επεξεργασία Δορυφορικών Εικόνων και του αρχείου Hillshade.
Εικόνα 3. Αντιμετώπιση των σφαλμάτων των γεωλογικών χαρτών με τις πιθανές προβληματικές ζώνες που δημιουργήθηκαν από την επεξεργασία δορυφορικών εικόνων και τα αρχεία Hillshade.
Εικόνα 4. Αντιστοιχία των σεισμικών επικέντρων με τις πιθανές περιπτώσεις ασφάλειας που απορρέουν από την επεξεργασία δορυφορικών εικόνων και των αρχείων hillshade.
Εικόνα 5. Αντιστοιχία θερμικών και κλειστών πηγών με τις πιθανές ζημιές που προκύπτουν από την επεξεργασία δορυφορικών εικόνων και τα αρχεία hillshade.
Εικόνα 6. Περιοχές υψηλών γεωθερμικών πεδίων της Στύψης, του Αργέννους και της Καλλονής.
Εικόνα 7. Περιοχές υψηλών γεωθερμικών πεδίων του Πολιχνίτου.


ΚΟΙΝΕΣ ΠΙΘΑΝΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΣΦΑΛΜΑΤΩΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΤΩΝ ΔΟΡΥΦΟΡΙΚΩΝ ΕΙΚΟΝΩΝ

Όλες οι πιθανές δομές σφαλμάτων της Νήσου Λέσβου, όπως ελήφθησαν μετά την επεξεργασία της συνιστώσας-εικόνα 1 και εφαρμόστηκαν τα φίλτρα βελτίωσης, απεικονίζονται στην εικόνα 1. Στο δυτικό τμήμα του νησιού παρατηρήθηκε ότι κυριαρχούν οι δομές ΒΑ - ΝΔ και ΒΔ - ΝΑ. Στο βόρειο και κεντρικό τμήμα του νησιού οι δομές που επικρατούν είχαν τάση Α-Δ και ΒΒΑ-ΝΝΔ. Στο ανατολικό τμήμα του νησιού, οι δομές είχαν τάσεις ΒΑ - ΝΔ, ωστόσο παρατηρήθηκαν δομές που διασχίζουν τα προαναφερθέντα ελαττώματα. Τέλος, στο νοτιοανατολικό τμήμα του νησιού παρατηρήθηκαν όλες οι παραπάνω δομές. Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι συγκεκριμένες γραμμές που απεικονίζονται σε αυτήν την εικόνα ψηφιοποιούνται σε περισσότερες από μία δορυφορικές εικόνες, οι οποίες προέρχονται από εφαρμογές φίλτρων. Όπως αναμενόταν, πιθανές δομές σφαλμάτων με τάσεις ΒΔ - ΝΑ ελήφθησαν από το φιλτράρισμα 3x3 αριστερού διαγώνιου άκρου, ενώ εκείνες με τάσεις ΒΑ - ΝΔ ελήφθησαν από το 3x3 δεξί διαγώνιο άκρο και το φιλτράρισμα 5x5 ενίσχυση άκρης.


ΚΟΙΝΕΣ ΠΙΘΑΝΕΣ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΚΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΔΟΡΥΦΟΡΙΚΩΝ ΕΙΚΟΝΩΝ ΚΑΙ ΤΟΥ HILLSHADE

Για να χαρτογραφηθούν οι πιθανές δομές σφαλμάτων, χρησιμοποιήθηκαν δύο αρχεία hillshade με αζιμούθιο 45° και 315° και ηλιακή ανύψωση 45°, εκτός από τις δορυφορικές εικόνες. Τα παραπάνω αζιμούθια επιλέχτηκαν με βάση τα διαθέσιμα τεκτονικά δεδομένα καθώς και με διάφορες προκαταρκτικές δοκιμές. Τα αρχεία Hillshade δημιουργήθηκαν και προβλήθηκαν στο πλέγμα της περιοχής, για την ανύψωση και την ψηφιοποίηση πιθανών στοιχείων σφάλματος. Ο χρόνος απόκτησης της δορυφορικής εικόνας δεν ήταν ο πλέον κατάλληλος για να αναγνωριστούν τα σφάλματα λόγω της υψηλής ανύψωσης του ήλιου. Το πρόβλημα ελαχιστοποιήθηκαν λόγω του έντονου ανάγλυφου του νησιού. Η συσχέτιση των δομών σφάλματος που ελήφθησαν με την παραπάνω επεξεργασία ήταν το επόμενο βήμα. Οι δομές των σφαλμάτων με τις επικρατούσες γενικές τάσεις B-N εμφανίζονται στην εικόνα 2. Στο κεντρικό και ανατολικό τμήμα της Νήσου Λέσβου οι επικρατούσες δομές έχουν τάσεις A-Δ, ενώ εμφανίζονται και οι τάσεις BΔ–ΝΑ.


ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΩΝ ΣΦΑΛΜΑΤΩΝ ΤΩΝ ΓΕΟΛΟΓΙΚΩΝ ΧΑΡΤΩΝ ΜΕ ΤΙΣ ΠΙΘΑΝΕΣ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΚΕΣ ΖΩΝΕΣ ΠΟΥ ΔΗΜΙΟΥΡΓΗΘΗΚΑΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΤΩΝ ΔΟΡΥΦΟΡΙΚΩΝ ΕΙΚΟΝΩΝ ΚΑΙ ΑΠΟ ΤΑ ΑΡΧΕΙΑ HILLSHADE

Στο επόμενο βήμα οι πιθανές δομές σφαλμάτων, που ελήφθησαν όπως περιγράφηκε παραπάνω, συγκρίθηκαν και συσχετίστηκαν με τον τεκτονικό ιστό της Λέσβου που προέκυψε από τους γεωλογικούς χάρτες. Ένα μικρός αριθμός σφαλμάτων του χάρτη συμπέσανε με εκείνους που ελήφθησαν από τα αρχεία hillshade και την εικόνα δορυφόρου, όπως φαίνεται στην εικόνα 3. Γενικά, τα πιθανά σφάλματα που ταυτίστηκαν με τα ελαττώματα του χάρτη είχαν τάσεις ΒΔ-ΝΑ και Α-Δ, ενώ στο νοτιοανατολικό τμήμα του νησιού παρατηρήθηκαν και σφάλματα με τάσεις ΒΒΑ - ΝΝΔ. Στο νοτιοδυτικό τμήμα του νησιού πιθανό λάθος, που αποκτήθηκε από το χιονοδρομικό χάρτη (αζιμουθίου 315°), ταυτίστηκε με το νότιο τμήμα της μεγάλης ώθησης του νησιού. Το γεγονός ότι ένας σημαντικός αριθμός πιθανών βλαβών δεν έπεσε με κανένα από τα χαρτογραφημένα ελαττώματα του γεωλογικού χάρτη, δικαιολογείται εν μέρει από το γεωλογικό καθεστώς, ειδικά σε περιοχές που καλύπτονται από πετρώματα που επηρεάζονται από υδροθερμική δραστηριότητα, δεδομένου ότι οι σχηματισμοί αυτοί δεν παρέχουν πληροφορίες σχετικά με γραμμικά στοιχεία, καθώς εμφανίζονται σχετικά ομαλές σε δορυφορικές εικόνες.


ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΙΑ ΤΩΝ ΣΕΙΣΜΙΚΩΝ ΕΠΙΚΕΝΤΡΩΝ ΜΕ ΤΙΣ ΠΙΘΑΝΕΣ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΠΟΥ ΑΠΟΡΡΕΟΥΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΔΟΡΥΦΟΡΙΚΩΝ ΕΙΚΟΝΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΑΡΧΕΙΩΝ HILLSHADE

Προκειμένου να επαληθευθεί η ανίχνευση των προαναφερθέντων πιθανών βλαβών, τα αποτελέσματα που προέκυψαν από την επεξεργασία δορυφορικών εικόνων και τα αρχεία hillshade συσχετίστηκαν με σεισμολογικά στοιχεία της Νήσου Λέσβου. Δεν παρατηρήθηκε εμφανής συσχέτιση μεταξύ περιπτώσεων ασφάλειας και των αντίστοιχων πιθανών δομών σφάλματος, οι οποίες ελήφθησαν όπως περιγράφεται παραπάνω. Παρ 'όλα αυτά, μια σημαντική συγκέντρωση δομών σφάλματος συνδέεται με ένα μεγάλο αριθμό σεισμικών επίκεντρα (Εικόνα 4).


ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΙΑ ΘΕΡΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΚΛΕΙΣΤΩΝ ΠΗΓΩΝ ΜΕ ΤΙΣ ΠΙΘΑΝΕΣ ΖΗΜΙΕΣ ΠΟΥ ΠΡΟΚΥΠΤΟΥΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΔΟΡΥΦΟΡΙΚΩΝ ΕΙΚΟΝΩΝ ΚΑΙ ΤΑ ΑΡΧΕΙΑ HILLSHADE

Η συσχέτιση των επιφανειακών εκδηλώσεων των θερμών και κρύων πηγών με την ύπαρξη βλαβών αποδείχτηκε από τη συσχέτιση μεταξύ των θέσεων των πηγών, όπως αυτές απεικονίστηκαν στους γεωλογικούς και τοπογραφικούς χάρτες της περιοχής, με τις πιθανές δομές σφαλμάτων, όπως αυτές αποκτήθηκαν μετά την επεξεργασία των δορυφορικών εικόνων και των αρχείων hillshade.

Προκειμένου οι πηγές να θεωρηθούν ως ισχυρές ενδείξεις για την ύπαρξη σφαλμάτων, θα πρέπει να εντοπίζονται στην επιφάνεια εκδήλωσης αυτών των βλαβών. Ωστόσο, υπάρχουν πολλές πηγές που εμφανίζονται κατά μήκος των διευθύνσεων των βλαβών, αλλά βρίσκονται στην προέκτασή τους, πράγμα που μπορεί να αποδοθεί σε ανακρίβειες είτε κατά τη χαρτογράφηση είτε κατά την ψηφιοποίηση πιθανών βλαβών.

Όπως φαίνεται στην εικόνα 5, οι περισσότερες πιθανές δομές σφαλμάτων που προέρχονται από τα αρχεία hillshade ή από τη δορυφορική εικόνα, με μια μικρή εξαίρεση, πληρούν τις παραπάνω απαιτήσεις. Αυτό δεν μπορεί να θεωρηθεί ως άμεση απόδειξη της ύπαρξης αυτών των δομών σφάλματος, ωστόσο είναι μια ισχυρή ένδειξη που απαιτεί περαιτέρω διερεύνηση.


ΣΕΙΣΜΟΤΕΚΤΟΝΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΓΕΩΘΕΡΜΙΑ

Τα δεδομένα και οι πληροφορίες που προέκυψαν από την επεξεργασία των πρωτογενών δεδομένων εισήχθησαν σε ένα Γεωγραφικό Πληροφοριακό Σύστημα (ARCGis 8.0) με τη μορφή στρώσεων και πινάκων περιγραφικών χαρακτηριστικών, με τελικό σκοπό τη συσχέτιση του σεισμοτεκτονικού καθεστώτος της Λέσβου με τη γεωθερμία.

Το γεωθερμικό πεδίο της Στύψη βρίσκεται στο βορειοδυτικό τμήμα της Λέσβου. Όπως φαίνεται στην εικόνα 6, ένας σημαντικός αριθμός σφαλμάτων διασχίζει αυτό το συγκεκριμένο γεωθερμικό πεδίο. Η κύρια ζώνη βλαβών με την τάση A-Δ που διασχίζει το κεντρικό τμήμα του γεωθερμικού πεδίου φαίνεται να είναι ένα σημαντικό χαρακτηριστικό υπό την έννοια ότι αυτή η δομή ανιχνεύεται σε όλες τις φιλτραρισμένες δορυφορικές εικόνες και στα αρχεία ανάγλυφου. Οι υπόλοιπες πιθανές δομές σφαλμάτων που διασχίζουν αυτό το γεωθερμικό πεδίο έχουν τάσεις Α-Δ και ΒΒΑ-ΝΝΔ.

Το γεωθερμικό πεδίο της Καλλονής βρίσκεται στο κεντρικό τμήμα του νησιού (Εικόνα 6). Οι δομές σφαλμάτων έχουν τάσεις ΒΔ-ΝΑ και ΒΒΑ-ΝΝΔ αντίστοιχα. Στην περιοχή αυτού του πεδίου παρατηρείται μια σειρά επίκεντρων. Αυτά τα επίκεντρα δείχνουν μια γραμμική κατανομή παράλληλη προς τα βόρεια και νότια όρια του πεδίου. Η γεωθερμική δραστηριότητα εκφράζεται από την παρουσία θερμών πηγών.

Το γεωθερμικό πεδίο του Αργέννος βρίσκεται ανατολικά του γεωθερμικού πεδίου της Στύψης (Εικόνα 6). Το πεδίο αυτό διασχίζεται από την επέκταση της προαναφερθείσας δομής σφάλματος, με την τάση Ε - W, που διασχίζει το γεωθερμικό πεδίο της Στύψης. Υπάρχουν δομές σφαλμάτων με τάσεις ΒΑ-ΝΔ, ΒΔ-ΝΑ και ΒΒΑ-ΝΝΔ, που λαμβάνονται από τις φιλτραρισμένες δορυφορικές εικόνες και τα αρχεία ανάγλυφου.

Τα παραπάνω τρία γεωθερμικά πεδία βρίσκονται σε περιοχές υψηλών επιπέδων σεισμικής δραστηριότητας και σημαντικού αριθμού θερμών πηγών.

Το γεωθερμικό πεδίο του Πολιχνίτου βρίσκεται στο νότιο, κεντρικό τμήμα του νησιού (Εικόνα 7). Αυτό το πεδίο περνά από σφάλματα με την τάση NW - SE. Οι δύο φιλτραρισμένες δορυφορικές εικόνες δείχνουν επίσης πιθανές δομές σφαλμάτων με τάση ΒΒΑ - ΝΝΔ. Σε αντίθεση με τα τρία γεωθερμικά πεδία που περιγράφηκαν προηγουμένως, ο τομέας Πολιχνίτος χαρακτηρίζεται από περιορισμένη σεισμική δραστηριότητα και έλλειψη θερμών πηγών.

Το θερμογράφημα των σχετικών θερμοκρασιών δείχνουν ότι οι περιοχές όπου βρίσκονται τα γεωθερμικά πεδία αναπτύσσουν υψηλές σχετικές θερμοκρασίες.

Όσον αφορά αυτές τις περιοχές υψηλής θερμοκρασίας, ορισμένες από αυτές παρουσιάζουν ικανοποιητική σύμπτωση με τα γεωθερμικά πεδία που αναφέρονται παραπάνω, ενώ μερικά άλλα δεν δείχνουν σύμπτωση με αυτά.

Όλες οι περιοχές που προαναφέρθηκαν χαρακτηρίζονται από την παρουσία σεισμικών επιφανειών, ωστόσο η συγκέντρωση δεν μπορεί να συσχετιστεί με το γεωθερμικό δυναμικό της Λέσβου λόγω έλλειψης πληροφοριών σχετικά με τη διάδοση των κυμάτων S.


ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

Η μελέτη αυτή εξέτασε τη σημασία της δημιουργίας ενός γεωγραφικού συστήματος πληροφοριών σε συνδυασμό με τη χρήση δορυφορικών δεδομένων προκειμένου να αξιολογήσει την αλληλεπίδραση μεταξύ της τεκτονικής κίνησης των πλακών, της σεισμικότητας και της γεωθερμικής δραστηριότητας μιας περιοχής. Όπως προέκυψε από τα αποτελέσματα της ερευνάς, η τηλεπισκόπηση βοηθάει σε μεγάλο βαθμό την όλη διαδικασία και μπορεί να λειτουργήσει ως καταλύτης στη λήψη μέτρων προστασίας από την εκδήλωση φυσικών φαινόμενων.