Συνδέοντας Γεωμορφολογικές και Δημογραφικές Μετακινήσεις: Η Περίπτωση της Νότιας Αλβανίας

Από RemoteSensing Wiki

Linking Geomorphological and Demographic Movements: The Case of Southern Albania

Συγγραφείς: Nataša Gregorič Bon, Damir Josipovič, Urša Kanjir

Δημοσιεύτηκε: Applied Geography, Volume 100, November 2018, Pages 55-67

Σύνδεσμος: https://doi.org/10.1016/j.apgeog.2018.09.002

Εισαγωγή

Το άρθρο αυτό υποστηρίζει πως διάφορες περιπτώσεις μετακινήσεων όπως οι φυσικές μετακινήσεις πληθυσμών, γεωτεκτονικές μετακινήσεις και γεωμορφολογικές μετακινήσεις του τοπίου είναι ενσωματωμένες στις πρακτικές των ανθρώπων. Αυτή’η συσχέτιση απουσιάζει από την βιβλιογραφία και η συγκεκριμένη μελέτη προσπαθεί να καλύψει αυτό το κενό. Για τον λόγο αυτό μελετάται η συσχέτιση μεταξύ γεωμορφολογικών και δημογραφικών αλλαγών στην περιοχή της Αυλώνας στην Αλβανία μεταξύ 1979 και 2016. Το τριμερές μοντέλο ανάλυσης που αναπτύσσεται αποτελείται από (Α) τηλεπισκοπική ανάλυση με τη χρήση αυτόματου εντοπισμού στεριάς-γης, (Β) δημογραφική ανάλυση με βάρος στις αλλαγές των πληθυσμών με χρήση στατιστικών αναλύσεων και (Γ) εκτενή ανθρωπολογική έρευνα πεδίου με ανοιχτές και ημικατασκευασμένες συνεντεύξεις και συζητήσεις. Οι συγγραφείς υποστηρίζουν πως πρόσφατες δημογραφικές αλλαγές στην ευρύτερη περιοχή της Αυλώνας συντελούν στο παρόν τοπίο. Συγκεκριμένα, η αστικοποίηση με τις δραστηριότητες που αυτή συνεπάγεται συντελεί στην συρρίκνωση της προσχωσιγενούς πεδιάδας και κατ’ επέκταση στην απώλεια εδάφους και μετακίνηση της ακτογραμμής.

Υλικό και μεθοδολογία

Οι πηγές δεδομένων αυτής της μελέτης προκύπτουν από εκτενή ανθρωπογραφική έρευνα πεδίου με έναρξη το 2004, επίσημα δημογραφικά στατιστικά δεδομένα και δορυφορικές εικόνες. Οι τελευταίες αποτελούνται από εννιά σύνολα εικόνων Landsat για τις χρονιές μεταξύ 1984 και 2016 που συμπίπτουν με περιόδους μεγάλων κοινωνικοοικονομικών, πολιτικών και οικονομικών αλλαγών στην Αλβανία. Τα τηλεπισκοπικά δεδομένα προεπεξεργάστηκαν με χρήση της αλυσιδωτής επεξεργασίας STORM και στη συνέχεια χρησιμοποιήθηκε το λογισμικό ATCOR για την ατμοσφαιρική διόρθωση.

Αρχική εικόνα του Landsat (a), το προϊόν του MNDWI(b) και ταξινομημένη εικόνα(c).

Μέθοδοι

Για τον αυτοματοποιημένο διαχωρισμό της ανοιχτής θάλασσας από την γη χρησιμοποιήθηκε ο τροποποιημένος δείκτης MNDWI (MNDWI = (Green – MIR)/(Green + MIR). Με την χρήση του προκύπτουν οι τιμές για τα πίξελ που καλύπτονται από νερό ως θετικές και αυτές του εδάφους και της βλάστησης συνήθως ως αρνητικές. Στη συνέχεια προκύπτει από το ιστόγραμμα της εικόνας το κατώφλι για τα τοπικά μέγιστα των τιμών του νερού και των υπόλοιπων και κατωφλιώνοντας δίνεται η τιμή 1 στα πίξελ νερού και 0 στα υπόλοιπα. Έπειτα τα δυαδικά ψηφιακά δεδομένα μετατρέπονται σε διανυσματικά. Τα δεδομένα αυτά τέλος τροποποιούνται χειροκίνητα κυρίως για να αφαιρεθούν κάποιες λάθος ταξινομημένες περιοχές όπως περιοχές νεφοκάλυψης. Τα αποτελέσματα δείχνουν πως ο MNDWI υπερέχει στον εντοπισμού του νερού έναντι των NDWI και NDVI με τους οποίους συγκρίθηκε. Όταν προκύψει το τελικό διανυσματικό αποτέλεσμα για κάθε χρονιά, τα δεδομένα κατηγοριοποιούνται σε: στεριά, θάλασσα, λίμνη και ποτάμι. Σχετικά με τα δημογραφικά δεδομένα που προέκυψαν από την INSTAT (Institute of Statistics), η ανάλυσή τους έδειξε μεγάλη ανομοιομορφία στην ποιότητά τους. Για να διορθωθεί η μεροληψία στην συλλογή των κατάλληλων δεδομένων, έγιναν προεκτάσεις και παρεμβολές σε αυτά. Έτσι μπόρεσε να υπολογιστεί η διαφορά μεταξύ των επισήμων τιμών και της δημογραφικής πραγματικότητας in situ. Προκειμένου να προσεγγιστεί η σχέση μεταξύ των αλλαγών στην επιφάνεια της γης και των δυναμικών του πληθυσμού, συγκρίθηκε η μεταβλητότητα των δύο. Οι στατιστικές μέθοδοι που χρησιμοποιήθηκαν για αυτή την ανάλυση ποικίλαν από απλή περιγραφική στατιστική μέχρι την παρατήρηση των οπτικών ομοιοτήτων των δύο συγκρινόμενων οντοτήτων.

Γράφημα της τάσης του πληθυσμού σε σχέση με της αλλαγές κάλυψης γης (ποσοστιαίες) σε ένα διάστημα 32 ετών.

Αποτελέσματα και συζήτηση

Σε σχέση με τα δημογραφικά δεδομένα προκύπτει πως η πόλη της Αυλώνας έχει δεχτεί μία έντονη αστικοποίηση τα τελευταία 35 χρόνια με τον πληθυσμό να αυξάνεται από 56.000 σε 79.000. Παράλληλα η επαρχία της Αυλώνας μεταξύ 2001 και 2011 έχει δεχτεί πλήγμα από την μετανάστευση με τον πληθυσμό να της να μειώνεται κατά 29.000 (περίπου 15%). Επίσης κατά την τηλεπισκοπική ανάλυση προκύπτουν οι μεταβολές στην ακτογραμμή ως αποτέλεσμα της παλίρροιας και των φερτών υλικών του ποταμού. Η παλίρροια στην περιοχή αυτή ποικίλει στον κατακόρυφο άξονα μεταξύ 20 και 30cm, γεγονός που δυνητικά παρουσιάζει μία βαθιά επιρροή στην ενδοχώρα παρά την χωρική ανάλυση των 30 μέτρων. Παρ’ όλα αυτά, στην συγκεκριμένη τοποθεσία, η διαμόρφωση της ακτής με διάσπαρτους αμμόλοφους και χαμηλά βράχια δύσκολα επιτρέπει στην παλίρροια να διεισδύσει πάνω από 10 μέτρα προς κάθε κατεύθυνση. Έτσι τα παλιρροϊκά φαινόμενα είναι πολύ ασθενή για να αποτυπωθούν στην δεδομένη χωρική ανάλυση των εικόνων Landsat. Για την εξέταση των αποτελεσμάτων από μία συγκριτική οπτική συγκρίθηκαν οι τέσσερις κατηγορίες (ποτάμι, στάσιμο νερό – λίμνη, θάλασσα και στέρεη γη) με τα δεδομένα που αφορούν τον πληθυσμό. Τα δεδομένα αντιπαρατέθηκαν βάσει των ημερομηνιών της λήψης των δορυφορικών εικόνων. Τα νέα δεδομένα αποτελούνταν από 14 ζεύγη μεταξύ του 1979 και του 2016. Το πρώτο στάδιο της διαδικασίας περιλάμβανε την σύγκριση των αλλαγών στην κάλυψη γης και στον πληθυσμό. Όσον αφορά την κάλυψη γης, η εκβολή του ποταμού έχει μετατοπιστεί σημαντικά αυτά τα χρόνια, πάνω από ένα χιλιόμετρο, επίσης έχουν συμβεί επιχωματώσεις στην περιοχή βόρια της Αυλώνας σε έκταση ως μισό τετραγωνικό χιλιόμετρο λόγω της κατασκευής ενός λιμενοβραχίονα. Όσον αφορά τον πληθυσμό, αυτός σταθερά αυξάνεται με μία έντονη πτώση το 2000. Το επόμενο βήμα ήταν η απόκτηση των αποτελεσμάτων της συσχέτισης για κάθε μεταβλητή. Από την ανάλυση προκύπτει μία έντονη θετική συσχέτιση μεταξύ του μεγέθους της λίμνης και του πληθυσμού, μία έντονα αρνητική συσχέτιση μεταξύ της έκτασης της επιφάνειας της γης και του πληθυσμού και συσχέτιση χωρίς στατιστική σημασία μεταξύ θάλασσας και πληθυσμού. Έτσι υποστηρίζεται πως η παράκτια περιοχή υποχωρεί λόγω της πληθυσμιακής πίεσης των τελευταίων 40 ετών. Εξ’ αιτίας της αστικοποίησης γύρω από την Αυλώνα, το ποτάμι δεν μπορεί να φέρει τόσα υλικά όσα στο παρελθόν λόγω του φιλτραρίσματος. Οι ίδιοι παράγοντες επιδρούν και στη λίμνη.