Συμβολή της Γεωμορφολογίας με τη βοήθεια της Τηλεπισκόπησης και των Γεωγραφικών Συστημάτων Πληροφοριών...
Από RemoteSensing Wiki
Η Συμβολή της Γεωμορφολογίας με τη βοήθεια της Τηλεπισκόπησης και των Γεωγραφικών Συστημάτων Πληροφοριών στη Χαρτογράφηση αρχαιολογικών θέσεων
Αντικείμενο
Η ανάπτυξη μεθοδολογιών για την καταγραφή, εντοπισμό και χαρτογράφηση αρχαιολογικών θέσεων με τη βοήθεια της επιστήμης της γεωμορφολογίας αλλά και επιστημών αιχμής όπως είναι η δορυφορική Τηλεπισκόπηση και τα Γεωγραφικά Συστήματα Πληροφοριών (ΓΣΠ). Η διατριβή αποτελεί μια προσπάθεια εντοπισμού και καταγραφής όλων των Νεολιθικών οικισμών στην περιοχή της Θεσσαλίας καθώς και στην ανάπτυξη ενός ολοκληρωμένου μοντέλου κατοίκησης και πρόβλεψης της ύπαρξης οικισμών οι οποίοι δεν έχουν εντοπιστεί και καταγραφεί έως τώρα.
Μεθοδολογία
Για το λόγο αυτό έγινε εκτενής τοπογραφική αποτύπωση όλων των ήδη γνωστών οικισμών και εισαγωγή τους σε σύστημα Γ.Σ.Π. Ταυτόχρονα πραγματοποιήθηκε ανασύσταση του παλαιότερου τοπογραφικού αναγλύφου της περιοχής μελέτης με τη χρήση στρωματογραφικών και βιβλιογραφικών δεδομένων. Στη συνέχεια πραγματοποιήθηκαν διαφόρων ειδών χωρικές αναλύσεις με στόχο να καθοριστεί το καθεστώς κατοίκησης στη Θεσσαλία κατά τη Νεολιθική περίοδο. Για την ανάπτυξη σύγχρονων μεθόδων εντοπισμού αρχαιολογικών θέσεων χρησιμοποιήθηκαν δορυφορικές εικόνες από 4 διαφορετικούς σαρωτές, αεροφωτογραφίες της Γεωγραφικής Υπηρεσίας Στρατού καθώς και πολλές και διαφορετικές μέθοδοι ψηφιακής ανάλυσης εικόνας. Ως επιπλέον μεθοδολογία για τον εντοπισμό νεολιθικών οικισμών χρησιμοποιήθηκαν τα Ψηφιακά Μοντέλα Αναγλύφου η ανάλυση των οποίων προσπαθεί να εκμεταλλευτεί την παρουσία των οικισμών γνωστών και ως «μαγούλες» στο ήπιο μορφολογικό ανάγλυφο του Θεσσαλικού κάμπου.
Αποτελέσματα
Η συνδυαστική επεξεργασία όλων των μεθοδολογιών οδήγησε στην τελική εξαγωγή χαρτών πρόβλεψης ύπαρξης νεολιθικών οικισμών.
Συμπεράσματα
Η συγκεκριμένη έρευνα πέτυχε να συνδυάσει και να συσχετίσει ποικιλία δεδομένων από διαφορετικές πηγές με σκοπό τη χαρτογράφηση και μοντελοποίηση της κατοίκησης κατά τη διάρκεια της Νεολιθικής εποχής στην Θεσσαλία, ενώ έγινε για πρώτη φορά στον ελλαδικό χώρο μία ολοκληρωμένη και ταυτόχρονη χρήση αρχαιολογικών δεδομένων, γεωλογικών δεδομένων, δεδομένων υπαίθρου, δεδομένων από αναλύσεις σε περιβάλλον ΓΣΠ, τηλεπισκοπικών δορυφορικών δεδομένων και δεδομένων απο αναλύσεις DEM για την έρευνα αρχαιολογικών θέσεων σε μια εκτεταμένη περιοχή μελέτης. Μετά την διαπίστωση ότι η συγκεκριμένη μεθοδολογία οδηγεί σε θετικά αποτελέσματα αναδεικνύονται οι δυνατότητες περαιτέρω επέκτασης της και σε άλλες περιοχές του Ελλαδικού χώρου.
Εικόνα 1. Χάρτης Ψηφιακού Μοντέλου Αναγλύφου της Θεσσαλίας και Νεολιθικοί Οικισμοί
Εικόνα 2. Χάρτης Μοντέλου πρόβλεψης από φασματικά δεδομένα δορυφορικής Τηλεπισκόπησης
Εικόνα 3. Χάρτης πρόβλεψης ύπαρξης οικισμών στη δυτική Θεσσαλική πεδιάδα
Πηγή:
Δ. Αλεξάκης (2009). Η Συμβολή της Γεωμορφολογίας με τη βοήθεια της Τηλεπισκόπησης και των Γεωγραφικών Συστημάτων Πληροφοριών στη Χαρτογράφηση αρχαιολογικών θέσεων. Διδακτορική Διατριβή, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Σχολή Θετικών Επιστημών, Τμήμα Γεωλογίας, Τομέας Φυσικής και Περιβαλλοντικής Γεωγραφίας.
