Νέα τεχνική για την παρακολούθηση γεωργικών εκτάσεων υψηλής φυσικής αξίας στη Βασιλικάτα

Από RemoteSensing Wiki

Μετάβαση σε: πλοήγηση, αναζήτηση

Πρωτότυπος τίτλος: New Technique for Monitoring High Nature Value Farmland (HNVF) in Basilicata

Συγγραφείς: Costanza Fiorentino, Paola D’Antonio, Francesco Toscano, Angelo Donvito and Felice Modugno

Δημοσιεύθηκε: Sustainability 2023, 15, 8377. https://doi.org/10.3390/su15108377

Λέξεις κλειδιά: Γεωργία, προσδιορισμός αξίας γης

Αντικείμενο εφαρμογής: Παρακολούθηση γεωργικών εκτάσεων υψηλής φυσικής αξίας στην περιοχή της Βασιλικάτα

1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Εικόνα 1. Σχέδιο των τριών τύπων περιοχών HNVF και πώς μπορούν να εντοπιστούν λειτουργικά εντός γεωργικών περιοχών, Ελλάδα, πηγή: [1]
Εικόνα 2. Γεωγραφική θέση της περιοχής Βασιλικάτα στη νότια Ιταλία, Ελλάδα, πηγή: [2]
Εικόνα 3. Μηνιαίοι χάρτες δεικτών SMI Μαΐου (α), Ιουνίου (β), Ιουλίου (γ), Αυγούστου (δ) και Σεπτεμβρίου (ε) 2012, Ελλάδα, πηγή: [3]
Εικόνα 4. α) Χάρτης του δείκτη μεταβλητότητας καλλιεργειών (CD), β) Χάρτης εκτεταμένων πρακτικών (EP), γ) Χάρτης παρουσίας δείκτη φυσικού στοιχείου (Ne), Ελλάδα, πηγή: [4]
Εικόνα 5. Χάρτης του δείκτη HNVF που λαμβάνεται ως το σταθμισμένο άθροισμα των τριών υποδεικτών CD, EP και Ne. Ο δείκτης κυμαίνεται μεταξύ 0 και 30, Ελλάδα, πηγή: [5]
Εικόνα 6. HNVF Χάρτης των δήμων στην περιοχή Βασιλικάτα. Το σχήμα (α) δείχνει τον χάρτη που σχετίζεται με μια τιμή ίση με το 30ο εκατοστημόριο, ενώ το σχήμα (β) δείχνει τον χάρτη που σχετίζεται με μια τιμή ίση με το 15ο εκατοστημόριο, Ελλάδα, πηγή: [6]
Εικόνα 7. Χάρτης του δείκτη φυσικής αξίας στην περιοχή Βασιλικάτα (ISPRA 2017), Ελλάδα, πηγή: [7]
Εικόνα 8. Χάρτες περιοχών HNVF στην περιοχή Βασιλικάτα που δημοσιεύθηκαν το 2014, Ελλάδα, πηγή: [8]

Γεωργικές περιοχές με υψηλή φυσιοκρατική αξία είναι εκείνες οι περιοχές που χαρακτηρίζονται από καλό επίπεδο ποικιλομορφίας καλλιεργειών, όπου τα μηχανήματα και οι εισροές όπως λιπάσματα και φυτοφάρμακα μειώνονται, ημιφυσικές περιοχές με εκτεταμένη γεωργία και η παρουσία φρακτών, σειρών δέντρων και περιοχών αυθόρμητης βλάστησης. Οι περιοχές HNVF συμβάλλουν σημαντικά στη διατήρηση υψηλού βαθμού βιοποικιλότητας. Μελέτες εντόπισαν πιθανές περιοχές HVNF σε ευρωπαϊκή κλίμακα συνδυάζοντας τις χαρτογραφικές πληροφορίες του Corine Land Cover με τις στατιστικές οικονομικές πληροφορίες του Farm Accountancy Data Network. Από τις πρώτες μελέτες, έχουν οριστεί τρεις τύποι περιοχών HNVF: Τύπος 1: Αγροτική γη με υψηλή κάλυψη ημιφυσικής βλάστησης, τύπος 2: Γεωργική γη που κυριαρχείται από γεωργία χαμηλής έντασης ή από ένα μωσαϊκό ημιφυσικών και καλλιεργούμενων περιοχών, τύπος 3: Γεωργική γη με σπάνια είδη ή υψηλή αναλογία ζωικών και/ή φυτικών ειδών με ενδιαφέρον διατήρησης. Το HNVF απέκτησε ιδιαίτερη σημασία το 2005 όταν υιοθετήθηκε ως δείκτης από το Κοινό Πλαίσιο Παρακολούθησης και Αξιολόγησης των Προγραμμάτων Αγροτικής Ανάπτυξης. Παρόλο που η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν παρείχε λεπτομερή και αυστηρή μεθοδολογία για τον προσδιορισμό του HNVF, υπέδειξε γενικές οδηγίες, αφήνοντας τη δυνατότητα προσαρμογής των μεθοδολογιών στις διάφορες γεωγραφικές περιοχές και στα διαθέσιμα δεδομένα. Το European Evaluation Helpdesk for Rural Development δημοσίευσε μια μεθοδολογία για την παρακολούθηση των περιοχών HNVF: 1. Αναπτύχθηκε και αποθηκεύτηκε σε έργο GIS με χρήση γεωαναφορικών δεδομένων και χαρτών, 2. Με βάση ολοκληρωμένες μεθόδους για την κάλυψη γης και την ένταση καλλιέργειας/αναπαραγωγής, λαμβάνοντας υπόψη τα στοιχεία που διατηρούν την κατανομή των ειδών, 3. Δυναμική-για την παρακολούθηση της χωροχρονικής διακύμανσης των περιοχών HNVF, 4. Δυνατότητα καταγραφής και αναφοράς αύξησης ή μείωσης των δεικτών HNVF και, επομένως, του επιπέδου βιοποικιλότητας μιας συγκεκριμένης περιοχής. Η μεταρρύθμιση της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ) του 2020 επιβεβαιώνει την προσοχή που έχει δοθεί στην περιβαλλοντική βιωσιμότητα, τη βιοποικιλότητα και υπογραμμίζει ένα δίκαιο εισόδημα για τους αγρότες. Οι κύριες αλλαγές της ΚΑΠ μετά το 2020 αφορούν τους τρόπους με τους οποίους τα κράτη μέλη θα καθορίσουν πώς να επιτύχουν στόχους, συμπεριλαμβανομένων εκείνων για ημιφυσικές και γεωργικές περιοχές που μειώνονται ή κινδυνεύουν να μειωθούν. Η νέα μεταρρύθμιση της ΚΑΠ για την περίοδο 2023–2027 θα απαιτήσει από τις χώρες να αναπτύξουν εθνικά στρατηγικά σχέδια για την προώθηση της περιβαλλοντικής και κοινωνικής βιωσιμότητας των γεωργικών συστημάτων. Το σχέδιο αυτό θα υποδεικνύει στις αρμόδιες αρχές τις συγκεκριμένες ενέργειες που πρέπει να υλοποιηθούν και θα προσδιορίζει τα κονδύλια που διατέθηκαν. Οι εκθέσεις εργαστηρίων και ομάδων επιστημονικών εμπειρογνωμόνων από ευρωπαϊκές χώρες τόνισαν την επείγουσα ανάγκη: αύξηση των προστατευόμενων περιοχών, αύξηση της χρηματοδότησης για τον μετριασμό των αρνητικών επιπτώσεων της γεωργίας στη βιοποικιλότητα και το κλίμα, αύξηση κονδυλίων που χρηματοδοτούν περιβαλλοντικούς και κοινωνικοοικονομικούς στόχους. Η νέα ΚΑΠ στοχεύει στην προώθηση ενός βιώσιμου και ανταγωνιστικού γεωργικού τομέα που μπορεί να υποστηρίξει τα προς το ζην των αγροτών και να παρέχει υγιεινά και βιώσιμα τρόφιμα για την κοινωνία. Η γεωργία και οι αγροτικές περιοχές έχουν κεντρική θέση στην Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία και η νέα ΚΑΠ θα αποτελέσει βασικό εργαλείο για την επίτευξη της βιοποικιλότητας. Οι δράσεις θα πρέπει να σχεδιάζονται τόσο σε εδαφικό επίπεδο όσο και σε επίπεδο αγροκτημάτων, να στοχεύουν στη διατήρηση και την προώθηση της βιοποικιλότητας σε σχέση με τις γεωργικές πρακτικές, να βασίζονται στη διατήρηση των γεωργικών περιοχών που έχουν φυσικά στοιχεία που υποστηρίζουν τη βιοποικιλότητα, όπως αγροδασοκομικές περιοχές, ρυάκια ή λιμνούλες που μπορούν να φιλοξενήσουν προστατευόμενα είδη. Άλλα σημαντικά στοιχεία αφορούν τη γεωπονική διαχείριση ξεκινώντας από τη διαχείριση του περιθωρίου του αγρού, την προσαρμογή των διαστάσεων του αγρού για να καταλήξουμε στη διαχείριση των υδάτινων πόρων, των λιπασμάτων και στη χρήση αγροχημικών προϊόντων για τον έλεγχο των ζιζανίων και την πρόληψη ασθενειών. Η διαχείριση όλων αυτών των στοιχείων είναι αρκετά περίπλοκη και οι πιθανές λύσεις διαφέρουν μεταξύ γεωργικών συστημάτων και εντός γεωργικών συστημάτων ανάλογα με τη γεωγραφική θέση. Για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας, σημαντικό ρόλο έχουν, η διαχείριση της αγρανάπαυσης σε αρόσιμες εκτάσεις, η διατήρηση της κάλυψης χλοοτάπητα σε ξυλώδεις και μικτές καλλιέργειες, ο έλεγχος των πλημμυρών σε ορυζώνες και η διαχείριση των ποσοστών εκτροφής στους βοσκότοπους, ιδιαίτερα στους εκτεταμένους. Η μείωση της χρήσης φυτοφαρμάκων βελτίωσαν τη διαθεσιμότητα τροφής και την ποικιλομορφία των πτηνών των καλλιεργήσιμων εκτάσεων, ενώ η καθυστέρηση της συγκομιδής προσφέρει τροφή και καταφύγιο βελτιώνοντας την αφθονία των πτηνών.Οι διαδικασίες υπολογισμού HNVF μπορούν να παρέχουν πληροφορίες σχετικά με την πρωτογενή παραγωγή, τον κύκλο των θρεπτικών ουσιών, τον σχηματισμό του εδάφους, κ.λπ. Αυτοί οι δείκτες τροφοδοτούν ένα ευρύ φάσμα υπηρεσιών οικοσυστήματος. Η γεωργική γη HNVF έχει θετικό αντίκτυπο στην κλιματική αλλαγή, στην πρόληψη της διάβρωσης του εδάφους και στον βιολογικό έλεγχο. Τα εδάφη HNVF περιέχουν υψηλότερα επίπεδα οργανικού άνθρακα, συμβάλοντας στη ρύθμιση του κλίματος, στη διατήρηση της γονιμότητας του εδάφους και στην πρόληψη της διάβρωσης, της ερημοποίησης και της αλάτωσης του εδάφους. Η προμήθεια γεωργικών προϊόντων υψηλής ποιότητας και υψηλής οικονομικής αξίας συνδέεται με τη γεωργική γη HNVF κι αυτά τα προϊόντα συχνά επισημαίνονται ως αναγνωρισμένα υψηλής ποιότητας. Επομένως, η διατήρηση των περιοχών HNVF επηρεάζει έμμεσα την ποιότητα της παραγωγής τροφίμων και ζωοτροφών, την παροχή νερού και υπηρεσίες, όπως ψυχαγωγικές δραστηριότητες, αγροτουρισμός και διατήρηση της πολιτιστικής κληρονομιάς. Στόχος της παρούσας εργασίας είναι ο καθορισμός διαδικασιών GIS με βάση την επεξεργασία συγκεκριμένων δεικτών για την επεξεργασία του χάρτη HNVF χρησιμοποιώντας δεδομένα που είναι διαθέσιμα στο αποθετήριο πληροφοριών της βάσης δεδομένων της δημόσιας αρχής. Η προτεινόμενη μεθοδολογία έχει το πλεονέκτημα της χρήσης δωρεάν δεδομένων εισόδου (π.χ. χάρτες Corine Land Cover, εικόνες τηλεπισκόπησης κ.λπ.) και είναι προσαρμόσιμη σε διαφορετικές χωρικές αναλύσεις.

2. ΥΛΙΚΑ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΙ

2.1. Η περιοχή μελέτης

Η περιοχή μελέτης είναι ολόκληρη η περιοχή της Βασιλικάτα, η οποία χαρακτηρίζεται από αγροτική κυρίως οικονομία και κυμαίνεται μεταξύ πολύ διαφορετικών οικοσυστημάτων: το νοτιοδυτικό τμήμα είναι πλούσιο σε δάση και φυσικές περιοχές, η παράκτια λωρίδα έχει αμπελώνες, περιβόλια και κηπευτικές καλλιέργειες, στις εσωτερικές περιοχές επικτατεί η καλλιέργεια σιταριού και στο βορειοανατολικό τμήμα υπάρχουν πολλές βιομηχανικές εγκαταστάσεις. Τα δεδομένα εισόδου που χρησιμοποιήθηκαν για την επεξεργασία του χάρτη των περιοχών HNVF χωρίστηκαν σε τρεις ομάδες και ανέβηκαν σε ένα έργο GIS (QGIS): 1. Διαμόρφωση και δομή τοπίου: Το DEM/DTM υπολογίζεται από εικόνες τηλεπισκόπησης SAR, χρησιμοποιήθηκαν τοπογραφικοί χάρτες και χάρτης παράκτιων περιοχών που καλύπτονται από βλάστηση, 2. Χρήση γης: Corine Land Cover χάρτης, δορυφορικές εικόνες Modis, ορθοφωτογραφία 2012, χάρτης προστατευόμενων περιοχών: Εθνικά και Περιφερειακά Πάρκα, χάρτης βιολογικών καλλιεργειών, χάρτης ζωνών που χωρίζει την περιοχή της Βασιλικάτα σε 3 ομοιογενείς περιοχές κι αυτό παρέχει πληροφορίες για το βαθμό εξειδίκευσης της γεωργίας και έμμεσα παρέχει πληροφορίες για την ένταση των εξωτερικών εισροών, 3. Στατιστικά στοιχεία: στοιχεία από την 6η αγροτική απογραφή, δίκτυο λογιστικών δεδομένων FDAN Farm, δίκτυο οικονομικών δεικτών RICA (Ιταλικό CREA).

2.2. Μεθοδολογία

Η μεθοδολογία βασίζεται στην προσέγγιση στατιστικών και γεωργικών συστημάτων κι έγκειται στη χρήση δορυφορικών εικόνων MODIS: να βελτιωθεί ο αριθμός και η ακρίβεια των τάξεων κάλυψης γης του χάρτη Corine Land Cover, να υπολογιστούν δείκτες που στοχεύουν στην παρακολούθηση των ιδιοτήτων του εδάφους και της βλάστησης. Τρεις ανεξάρτητοι δείκτες συμβάλλουν στον χαρακτηρισμό της περιοχής HNVF: Μεταβλητότητα καλλιεργειών (CD), εκτεταμένες πρακτικές (EP), παρουσία φυσικών στοιχείων (Ne). Τα κύρια χαρακτηριστικά μιας περιοχής υψηλής αξίας και το κριτήριο για τον καθορισμό του εάν ένας δήμος μπορεί να ταξινομηθεί ως περιοχή HNVF συνοψίζονται:

Index HNVF = (CD+EP+Ne) >Threshold,

Το αποδεκτό ελάχιστο όριο για να χαρακτηριστεί μια περιοχή ως γεωργική γη HNVF θα πρέπει να κυμαίνεται μεταξύ του 30ου και του 15ου εκατοστημόριου των καλύτερων βαθμολογιών του δήμου. Οι τρεις δείκτες (CD, EP και Ne) έλαβαν ίση βαρύτητα στον υπολογισμό του δείκτη HNVF και κανονικοποιήθηκαν ώστε να κυμαίνονται μεταξύ 0 και 10 προκειμένου να υπολογιστεί μια τελική βαθμολογία και να σχεδιαστούν χάρτες έτσι ώστε ο συνολικός δείκτης HNVF να κυμαίνεται μεταξύ 0 και 30. Η χρησιμοποιούμενη γεωργική περιοχή υπολογίζεται εξαιρουμένων των ανθρωπογενών περιοχών, των υδάτινων εκτάσεων και των παράκτιων περιοχών αμμόλοφων που καλύπτονται από βλάστηση. Η μελέτη περιλαμβάνει και τους 131 δήμους της περιοχής Βασιλικάτα. Οι εικόνες τηλεπισκόπησης MODIS είναι διαθέσιμες στον ιστότοπο Earthdata. Από τον ιστότοπο, είναι δυνατή η λήψη μιας σειράς θεματικών χαρτών (π.χ. κάλυψη γης, δείκτες βλάστησης, θερμοκρασία επιφάνειας γης κ.λπ.) που προέρχονται από πολυφασματικές εικόνες MODIS. Σε αυτή την εργασία χρησιμοποιήθηκαν: 1. Τύποι κάλυψης γης: Παρέχει παγκόσμιους τύπους κάλυψης γης σε ετήσια διαστήματα (2001-2019) και σε χωρική ανάλυση 500 m. Οι τύποι κάλυψης γης είναι: 11 κατηγορίες φυσικής βλάστησης και 3 κατηγορίες άγονης ή χωρίς βλάστηση, ενώ οι υπόλοιποι 3 αποτελούν ένα μείγμα διαφορετικών τύπων ή/και τεχνητής βλάστησης, όπως καλλιεργήσιμες εκτάσεις. Χρησιμοποίηθηκαν οι χάρτες κάλυψης του εδάφους του 2010, του 2011 και του 2012 για τη βελτίωση και την ενσωμάτωση του χάρτη Corine Land Cover του 2012, καθώς, και η ορθοφωτογραφία του 2012 της περιοχής Βασιλικάτα και επιτεύχθηκε συνολική ακρίβεια περίπου 85%, 2. Το σύνολο δεδομένων θερμοκρασίας επιφάνειας γης (LST) ξεκινά από το 2003 και η χωρική ανάλυσή του είναι 1 km2, 3. Δείκτες βλάστησης: Ο δείκτης βλάστησης (NDVI) προέρχεται από ατμοσφαιρικά διορθωμένη ανάκλαση στις κόκκινες και εγγύς υπέρυθρες ζώνες κυμάτων και είναι χρήσιμο για να χαρακτηρίζεται πιο αποτελεσματικά το παγκόσμιο εύρος καταστάσεων και διεργασιών βλάστησης. Οι ημερήσιοι χάρτες LST και NDVI συλλέχθηκαν σε μηνιαία διαστήματα κατά τη διάρκεια του έτους μελέτης 2012 σε χωρική ανάλυση 1 km και υπολογίστηκε ο δείκτης υγρασίας εδάφους (SMI):

SMI = (LSTmax - LST) /(LSTmax - LSTmin),

όπου LSTmax και LSTmin είναι η μέγιστη και ελάχιστη θερμοκρασία επιφάνειας για ένα δεδομένο NDVI και LST είναι η θερμοκρασία επιφάνειας ενός pixel για ένα δεδομένο NDVI. Το LSTmax και το LSTmin υπολογίζονται χρησιμοποιώντας τις ακόλουθες εξισώσεις:

LSTmax = a1 * NDVI + b1 and LSTmin = a2 * NDVI + b2,

όπου τα a1, a2, b1 και b2 είναι οι εμπειρικές παράμετροι που λαμβάνονται από τη γραμμική παλινδρόμηση.

3. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΚΑΙ ΣΥΖΗΤΗΣΗ

Σε ορισμένες περιπτώσεις, οι δείκτες βιοποικιλότητας που σχετίζονται με την παρουσία ζωικών ή φυτικών ειδών προς διατήρηση δεν περιλαμβάνονται στην ανάλυση. Ο τύπος των δεικτών που υποβάλλονται σε επεξεργασία επηρεάζει σημαντικά την αναγνώριση HNVF και η χρήση πολλών μεθόδων μπορεί να οδηγήσει σε ευρέως αποκλίνοντα αποτελέσματα. Στην περιοχή Marche (Ιταλία), τα HNVF αναγνωρίστηκαν με βάση τη διάρθρωση και τα χαρακτηριστικά της βλάστησης, και στη Γαλλία, χρησιμοποιήθηκαν μόνο στατιστικές πληροφορίες και το έργο τους βελτιώθηκε το 2010 με την εισαγωγή πρόσθετων πληροφοριών για τη βλάστηση. Ο δείκτης βιοποικιλότητας συχνά υπολογίζεται αποκλειστικά με τη χρήση δεδομένων που σχετίζονται με την κατανομή των ειδών, με βάση πληροφορίες από το δίκτυο Natura 2000. Ωστόσο, αυτός ο χάρτης παραμελεί τα είδη που ζουν σε αγροτικά περιβάλλοντα, ιδιαίτερα τα εκτεταμένα. Στο μεσογειακό περιβάλλον, αυτοί οι βιότοποι είναι κυρίαρχοι και επομένως πολύ σημαντικοί για τη διατήρηση των ειδών. Οι περιοχές HNVF προσδιορίστηκαν σύμφωνα με το κριτήριο: HNVF Index > Threshold: 18,34 είναι η ελάχιστη τιμή που αντιστοιχεί στο 30ο εκατοστημόριο του Δείκτη HNVF του δήμου και η μέγιστη τιμή που αντιστοιχεί στο 15ο εκατοστημόριο είναι ίση με 19,27. Οι περιοχές HNVF χαρακτηρίζονται από μεγαλύτερη μεταβλητότητα καλλιεργειών και μεγαλύτερη παρουσία φυσικών στοιχείων που ευνοούν τη βιοποικιλότητα, ενώ υπάρχει μικρότερη κάλυψη εκτατικών καλλιεργειών. Η μέση τιμή που σχετίζεται με την παρουσία εκτεταμένων λιβαδιών και βοσκοτόπων είναι πολύ χαμηλότερη στις περιοχές που ταξινομούνται ως μη HNVF. Ο δείκτης υγρασίας του εδάφους είναι κατά μέσο όρο υψηλότερος για τις περιοχές HNVF, ενώ το άζωτο που παρέχεται στις καλλιέργειες αλλά δεν χρησιμοποιείται είναι χαμηλότερο σε αυτές τις περιοχές. 39 δήμοι ταξινομήθηκαν ως αγροτικές περιοχές με υψηλή αξία, και 92 αποκλείστηκαν. Ο δείκτης HNVF που σχετίζεται με τον δήμο της Salandra (ταξινομημένος ως μη-HNVF) έχει τιμή δείκτη CD χαμηλότερη από τη μέση τιμή της κατηγορίας HNVF, δείκτη EP συγκρίσιμο με τη μέση τιμή της κατηγορίας HNVF και δείκτη Ne ελαφρώς χαμηλότερο από τη μέση τιμή της κατηγορίας HNVF. Όσον αφορά τον δείκτη ΕP, ο δήμος της Salandra έχει υψηλότερο επίπεδο εκτατικών καλλιεργειών από τον μέσο όρο της κατηγορίας HNVF καθώς και από τον δείκτη που σχετίζεται με εκτατικά αγροκτήματα, αλλά στερείται φυσικών λιβαδιών. Επίσης, θα πρέπει να αυξήσει τη μεταβλητότητα των καλλιεργειών ή/και να αυξήσει την έκταση των εκτεταμένων λιβαδιών και βοσκοτόπων προκειμένου να επανέλθει στην περιοχή HNVF, αλλά μόνο το 4% της χρησιμοποιούμενης γεωργικής περιοχής προορίζεται για μη εκτεταμένα λιβάδια και βοσκοτόπια. Οι ακαλλιέργητες εκτάσεις συνεισφέρουν στον δείκτη EMC που σχετίζεται με την παρουσία εκτεταμένων καλλιεργειών, ο οποίος το 2010 για τον συγκεκριμένο δήμο αντιπροσώπευε το 35% του συνόλου των χρησιμοποιούμενων γεωργικων περιοχών σε σύγκριση με το 35% των χρησιμοποιούμενων γεωργικων περιοχών που προοριζόταν για γεωργικές καλλιέργειες, εκ των οποίων οι εκτατικές καλλιέργειες αντιστοιχούσαν σε 15 %. Επομένως, ο δήμος θα πρέπει να διατηρήσει και να αυξήσει τη γεωργική έκταση που είναι αφιερωμένη σε εκτεταμένες καλλιέργειες για να μπορέσει να επιστρέψει στην περιοχή HNVF. Το 2017, η ISPRA δημοσίευσε ένα λεπτομερές έγγραφο στο οποίο ο δείκτης HNVF υπολογίστηκε με βάση τρία στοιχεία: δείκτης περιοχών διατήρησης ενδιαφέροντος, δείκτης γεωποικιλότητας και δείκτης ανθρωπικού αντίκτυπου. Για τον υπολογισμό, λήφθηκαν υπόψη μόνο τοποθεσίες με κάποιο βαθμό περιφερειακού, εθνικού ή διεθνούς ενδιαφέροντος και εξαιρέθηκαν εκείνες τοπικού ενδιαφέροντος. Δύο διαφορετικοί επικριτές θεωρήθηκαν: η πυκνότητα πληθυσμού ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο και ο περιορισμός της φυσικότητας (π.χ. η διαταραχή λόγω της γειτνίασης με εξαιρετικά ανθρωπογενή περιβάλλοντα). Το 2015, για την κατασκευή του μοντέλου αναγνώρισης περιοχής HNVF, χρησιμοποιήθηκε μια διαδικασία πολλαπλών κριτηρίων αξιολόγησης, το οποίο επέτρεψε την ενοποίηση επτά κριτηρίων: χρήση γης, περιοχές σχεδίου αγροτικής ανάπτυξης, προστατευόμενες περιοχές, ευπαθή εδάφη, υδρογραφία, επιφανειακά οργανικά, και προϊόντα DOP και IGP. Οι εδαφικοί δείκτες υπολογίστηκαν σε ένα GIS και η σύγκριση μεταξύ των διαφόρων παραγόντων έγινε μέσω μιας Διαδικασίας Ανάλυσης Ιεραρχίας. Δημιουργήθηκαν τέσσερις διαφορετικές κρίσεις, σύμφωνα με τις απόψεις των αγροτών, των περιβαλλοντικών ενώσεων, των υπευθύνων χάραξης πολιτικής και των τεχνικών φορέων. Ένα μεγάλο μέρος της γεωργικής γης της Βασιλικάτα (περίπου το 48%) έχει υψηλή αξία. Το 2014, χαρτογραφήθηκαν οι περιοχές HNVF στη Βασιλικάτα σε χωρική ανάλυση 100 km2, χρησιμοποιώντας την προσέγγιση κάλυψης γης και τριών κριτηρίων: το υψηλό ποσοστό ημιφυσικής βλάστησης, τη παρουσία φυσικών, ημιφυσικών, δομικών στοιχείων του τοπίου και την παρουσία ειδών ενδιαφέροντος για τη διατήρηση της φύσης σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Οι περιοχές που σχετίζονται με τις υψηλότερες τιμές του δείκτη HNVF βρίσκονται στο κέντρο της Βασιλικάτα και σε λωρίδα στη νοτιοδυτική περιοχή, ενώ στα βορειοανατολικά της περιοχής, υπάρχουν πολλές βιομηχανικές εγκαταστάσεις.

4. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

Πρωταρχικός στόχος της νέας ΚΑΠ είναι η διατήρηση της βιοποικιλότητας και για το σκοπό αυτό, οι δείκτες HNVF διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο. Ένας θεμελιώδης στόχος της ΚΑΠ είναι η διατήρηση των γεωργικών εκτάσεων HNVF και των γεωργικών τους συστημάτων που είναι εξαιρετικά πολυλειτουργικά, συμβάλλοντας στη γεωργική παραγωγή ενισχύοντας παράλληλα τη διατήρηση της βιοποικιλότητας και παρέχοντας ένα ευρύ φάσμα υπηρεσιών οικοσυστήματος. Ο δείκτης HNVF υπολογίστηκε σε περιβάλλον GIS με την εφαρμογή της στατιστικής προσέγγισης που ενσωματώθηκε με την επεξεργασία εικόνων τηλεπισκόπησης μέσης ανάλυσης. Αυτή η προσέγγιση είναι πολύ ευέλικτη επειδή επιτρέπει τη διαχείριση πολλαπλών επιπέδων πληροφοριών γεωγραφικής αναφοράς και επίσης επειδή είναι εφαρμόσιμη σε διαφορετικές χωροχρονικές αναλύσεις (τοπικές, περιφερειακές και εθνικές). Η προσέγγιση GIS παρέχει χρήση γης υψηλής ανάλυσης, χάρτες επιφανειακής θερμοκρασίας και χάρτες βιομάζας, καθώς και χλωροφύλλης, εδάφους, και δείκτες υγρασίας εδάφους. Αυτές είναι μερικές από τις πιο συχνά ζητούμενες πληροφορίες για τη διαμόρφωση στρατηγικών βιώσιμης διαχείρισης για την κληρονομιά του τοπίου-περιβαλλοντικής κληρονομιάς και για την αποτελεσματικότητα των περιβαλλοντικών πολιτικών.