Μηχανική έρευνα των γεωλογικών προβλημάτων για την παλιά πόλη της Μοσούλης μέσω τηλεπισκόπησης και GIS
Από RemoteSensing Wiki
Πρωτότυπος τίτλος: Engineering Investigation of the Geological Problems for Old Mosul City by Remote Sensing and GIS
Συγγραφείς: Azealdeen S. Al-Jawadi, Sabah H. Ali, Hadeer Gh. M. Adeeb
Ημερομηνία έκδοσης: 2022
Φορέας δημοσίευσης υλικού: Institute of Physics (IOP)
Σύνδεσμος εύρεσης άρθρου (link): https://iopscience.iop.org/article/10.1088/1755-1315/1080/1/012018
Λέξεις κλειδιά: zukaks, γεωτεχνικά προβλήματα, καθίζηση, κλίση, Μοσούλη , πολεοδομικός σχεδιασμός, σύστημα αποστράγγισης
Αντικείμενο εφαρμογής: γεωτεχνικά προβλήματα και πολεοδομικός σχεδιασμός.
Στόχος εφαρμογής: επισήμανση του φαινομένου υποχώρησης του εδάφους και έμφαση στις αιτίες που το δημιουργούν.
1. Εισαγωγή
Τις τελευταίες δεκαετίες, η παλιά πόλη της Μοσούλης μαστιζόταν από κατεδαφίσεις και ανακατασκευές. Με το πέρασμα του χρόνου επικράτησε μία αύξηση τόσο στο κομμάτι της έκτασής της, με την ανθρώπινη παρέμβαση στο φυσικό περιβάλλον να στιγματίζει το γεγονός, όσο και στον πληθυσμό, ο οποίος αν αναλογιστούμε τη τάξη μεγέθους, σχεδόν διπλασιάστηκε. Οι αρμόδιες αρχές της περιοχής, έκαναν αγώνα να επεκτείνουν την πόλη ώστε να φτάσουν στην εκπόνηση ενός γενικού σχεδίου, το οποίο τους απασχολεί μέχρι και σήμερα. Λόγω του ότι η κοινωνία της Μοσούλης ήταν συντηρητική και προσκολλημένη με τις παραδόσεις, αυτό επηρέασε και την διάταξη της πόλης κάνοντάς την ΄΄κλειστή΄΄ και ανάλογη με την κατάσταση.
2. Περιοχή μελέτης
Η περιοχή που ερευνάται είναι η Μοσούλη, η 2η μεγαλύτερη πόλη του Ιράκ, η οποία βρίσκεται στις όχθες του ποταμού Τίγρη 396χλμ. βόρεια της Βαγδάτης. Πιο συγκεκριμένα, μελετήθηκε η παλαιά πόλη της Μοσούλης, που βρίσκεται στη δυτική όχθη του ποταμού, απέναντι από την αρχαία πόλη της Νινευή στην ανατολική πλευρά.
3. Γεωλογικό πλαίσιο
Μέσα από διάφορες γεωλογικές μελέτες που πήραν μέρος στη πόλη της Μοσούλης, δημιουργήθηκε γεωλογικός χάρτης, παρά την απουσία γεωλογικών χαρακτηριστικών στη περιοχή. Στη παλιά πόλη επικρατεί μία ανύψωση που οφείλεται στα ποτάμια, με συνέπεια να έρθει στην επιφάνεια το παλαιότερο πέτρωμα του σχηματισμού Fat’ha, ο οποίος σχηματισμός καλύπτει το μεγαλύτερο μέρος της δεξιάς όχθης της πόλης. Όσον αφορά τα ρήγματα, 5 εις τον αριθμό, έχουν σημαντικό αντίκτυπο στο ανάγλυφο της περιοχής.
Πραγματοποιήθηκαν μετρήσεις πεδίου σε διάφορα σημεία της πόλης, τα οποία περιλαμβάνουν zukaks (προδιορίζει μία περιοχή (γειτονιά)) καθώς και σταυροδρόμια τους, με τη χρήση Γεωγραφικού Συστήματος Θέσης (GPS). Τα δεδομένα συλλέχθηκαν σε κατευθύνσεις ΒΑ-ΝΔ και ΒΔ-ΝΑ, όπως φαίνεται και στην εικόνα δεξιά (Εικόνα 1). Επίσης, έλαβε χώρα και έρευνα που αφορούσε τους δύο παλαιότερους δρόμους της πόλης (Νινευή και Αλ Φαρούκ), με τα δεδομένα να προβάλλονται στο Ψηφιακό Μοντέλο Υψομέτρου (DEM) (Εικόνα 2).
5. Αποτελέσματα και συζήτηση
Τα αποτελέσματα που προέκυψαν από τη μελέτη δείχνουν μία σημαντική ταύτιση μεταξύ των φυσικών συστημάτων αποστράγγισης και του πολεοδομικού σχεδιασμού της παλιάς πόλης. Αυτή η συμφωνία εμφανίστηκε ως αποτέλεσμα ορισμένων γεωτεχνικών προβλημάτων στα κτίρια και τους κεντρικούς δρόμους, καθώς υπήρχε μεγάλη κλίση των περισσότερων σχετικά υψηλών εμπορικών κτιρίων μέσα και προς τους δρόμους αυτούς. Όπου με την πάροδο του χρόνου, υπήρξαν πολλές διαδοχικές καταρρεύσεις και εποικισμοί. Η αιτία μπορεί να αποδοθεί στην αδυναμία των υλικών πλήρωσης, καθώς και στη ροή των υπόγειων υδάτων μέσα από αυτά, επειδή το νερό αυτό ακολουθεί την αρχαία πορεία των κύριων κοιλάδων.
6. Συμπεράσματα
Λόγω της χαρακτηριστικής μορφολογίας του εδάφους, η οποία παρομοιάζεται με κύμα, τα παλαιότερα κτίρια έχουν κατασκευαστεί στις παρυφές των λόφων, με αποτέλεσμα να αφήνουν χώρο στις κοιλάδες, οι οποίες λειτουργούν ως σύστημα αποστράγγισης νερού για την κατασκευή zukaks. Αυτό με τη σειρά του, κατά το παρελθόν, έφερε καταστροφές στα κτίρια με μερικά από αυτά να κατεδαφίζονται και οι κάτοικοι να ΄΄αναγκάζονται΄΄ να ανοικοδομήσουν την περιοχή πάνω στα ερείπια. Με λίγα λόγια, τα υπολείμματα των κτιρίων είναι τα σημερινά θεμέλια πολλών κατοικιών, πράγμα που τα καθιστά ευάλωτα. Όλα τα παραπάνω, με τη καθοδήγηση της τηλεπισκόπησης και του λογισμικού GIS, δείχνουν ότι τα κτίρια αντιμετωπίζουν σταδιακή κλίση. Επομένως, χρήζει επιτακτική η ανάγκη να διεξαχθούν μελέτες για την παλιά πόλη της Μοσούλης και να προμελετηθεί το φαινόμενο της καθίζησης πριν την ανέγερση νέας οικοδομής.
