ΜΕΛΕΤΗ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΗΣ ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑΣ ΥΓΕΙΑΣ ΑΙΓΎΠΤΟΥ ΜΕΣΩ ΤΗΣ ΤΗΛΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗΣ ΚΑΙ ΤΟΥ GIS

Από RemoteSensing Wiki

Αρχικός Τίτλος: Towards integration of remote sensing and GIS to manage primary health care centers

Ηλεκτρονική Διεύθυνση: https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2210832717302466#s003

Εισαγωγή

Βασικό μέλημα κάθε χώρας αποτελεί ένα καλά οργανωμένο σύστημα υγείας το οποίο θα παρέχει στους πολίτες της, ακόμη και σ’αυτούς που ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας ισότιμη πρόσβαση , αξιόλογες και ποιοτικές υπηρεσίες. Η επίτευξη αυτού του στόχου μπορεί να γίνει μόνο παρακολουθώντας και αξιολογώντας της υπηρεσίες και γενικά το σύστημα λειτουργίας των κέντρων υγείας(HCS).Μια τέτοια πρόκληση αντιμετωπίζει η Αιγυπτιακή κυβέρνηση η οποία έχει άμεση ανάγκη να αντιμετωπίσει τα προβλήματα στο σύστημα υγείας της και να το αναδιαρθρώσει. Το κύριο πρόβλημα της Αιγύπτου εστιάζεται στη συνεχή αύξηση του πληθυσμού της καθώς και στην έλλειψη της κατάρτισης του ιατρικού προσωπικού σε θέματα υγείας. Η πραγματοποίηση λοιπόν ενός σχεδίου αναδιάρθρωσης του συστήματος υγείας απαιτεί τη συλλογή πληροφοριών και δεδομένων. Στην Αίγυπτο τα ΡHC κατασκευάστηκαν με βάση τις διαθέσιμες κυβερνητικές εκτάσεις και όχι τις πληθυσμιακές αυξήσεις και ανάγκες κάθε περιοχής. Μετά από έρευνες που πραγματοποιήθηκαν στις ΗΠΑ διαπιστώθηκε ότι το πρόγραμμα PHCC εξυπηρετεί γυναίκες και παιδιά με χαμηλό εισόδημα ,κάτω από το όριο της φτώχειας, επίσης στη Μαλαισία ελέγχουν την αύξηση του πληθυσμού και προγραμματίζουν την οικονομική ανάπτυξη για να αντιμετωπίσουν τα προβλήματα. Ύστερα από αυτές τις έρευνες φάνηκε χρήσιμο να εξεταστεί η χρησιμότητα του GIS και της τηλεπισκόπησης στις κυβερνήσεις για τη διαχείριση των PHCC . Οι δορυφόροι με τους αισθητήρες υψηλής ανάλυσης καθώς και ο πολλαπλασιασμός των χωρικά κατακερματισμένων δεδομένων οδήγησαν στο συμπέρασμα ότι με την ενσωμάτωση τους στις PHCC θα διοργανωθεί καλύτερα από άποψη προσβασιμότητας και διαχείρισης και τοποθέτησης των HC. Κύριος στόχος λοιπόν αυτής της έρευνας αποτελεί να παρουσιαστεί σε μια περιοχή ιατρική της Αιγύπτου El-Salam Awel, μια μεθοδολογία που θα εξετάζει τη ζήτηση , εξυπηρέτηση και τη γεωγραφική κατανομή των κέντρων PHC.

Μεθοδολογία

Το υπουργείο υγείας της Αιγύπτου προσπαθεί να υιοθετήσει στην έρευνα τα διεθνή πρότυπα στον τομέα τις υγείας. Σύμφωνα με τη πληθυσμιακή μελέτη της Αιγύπτου ενα κέντρο υγείας θα πρέπει να είναι σε θέση να εξυπηρετήσει 20.000 άτομα, σε ακτίνα 2.5 χιλιομέτρων, καθώς και κάθε νεοδόμητο κέντρο υγείας θα πρέπει θα είναι χτισμένο σε κρατικό έδαφος και να μην υπερβαίνει τα 1200 τετραγωνικά. Στην εικόνα που ακολουθεί βλέπουμε τα βασικά επίπεδα υγείας της Αιγύπτου

Ακολουθεί η έρευνα η οποία πραγματοποιήθηκε σε 8 PHCCs παρακάτω βλέπουμε το χάρτη της περιοχής μελέτης El-Salam Awel.

Για να πραγματοποιηθεί η μελέτη έπρεπε να συλλεχθούν δεδομένα όπως τα σύνορα διοίκησης, δορυφορικά δεδομένα με δορυφόρο υψηλής ευκρίνειας Dubi-sat2 Σημεία ελέγχου εδάφους και σημεία ελέγχου τα οποία έχουν συλλεχθεί χρησιμοποιώντας το GPS. Εκτός από αυτά χρειάστηκαν επίσης κλινικά και πληθυσμιακά αρχεία. Με τη βοήθεια της τηλεπισκόπησης λοιπόν επιλέγοντας τις κατάλληλες δορυφορικές εικόνες που αντιστοιχούν στο κράτος της Αιγύπτου και την περιοχή μελέτης μας και με gps χειρός όπου εντοπίστηκαν όλα τα κέντρα που βρίσκονται στην περιοχή που εξετάζεται. Αφού λοιπόν έγινε η επεξεργασία δορυφορικών εικόνων για την αποφυγή διαστρεβλώσεων της γης λόγο της καμπυλότητας της ,διαφορά υψομέτρων, όψης και παραμόρφωσης της εικόνας και καλά καθορισμένα GCP που βρήκαμε και την καταχώρηση τους στην στη υψηλής ακρίβειας εικόνας δορυφόρου QuickBird με τη χρήση της πολυωνυμικής λειτουργίας δεύτερης τάξης έγινε στο τέλος ο έλεγχος και η μελέτη ακρίβειας της εικόνας η οποία έγινε με τον έλεγχο σφάλματος rms (σφάλμα γεωμετρικής διόρθωσης) όπου όσο μικρότερο τόσο πιο ακριβείς η γεωμετρική διόρθωση. Επιπλέον ο σχεδιασμός βάσης δεδομένων περιλαμβάνει τα χαρακτηριστικά των κλινικών προσωπικού κλπ (που τοποθετήθηκαν από τις κυβερνήσεις και σε τι απόσταση, τι πληθυσμιακή αύξηση μείωση υπήρξε μέχρι το 2015 και κατά πόσο ήταν αποτελεσματικά τι ποσοστό και τι προσφορά παρείχαν στη συγκεκριμένη περιοχή). Έπειτα λήφθηκε υπόψιν στη βάση δεδομένων και το πρόγραμμα και οι προϋποθέσεις που ορίστηκαν για τα κέντρα με βασικό κέντρο ζήτηση και εξυπηρέτηση κάθε περιοχής). Τα αποτελέσματα λοιπόν έδειξαν η παραγόμενη διορθωμένη εικόνα πλήρη κλίμακα 1: 5000.

Όπως παρατηρούμε στο χάρτη η γεωγραφική κατανομή των 4 κέντρων υγείας είναι καλή σε αντίθεση με τα υπόλοιπα 4 όπου η απόσταση μεταξύ τους είναι μεγάλη και δεν ευνοεί την εξυπηρέτηση των ασθενών η οποία στηρίζεται στην τοποθεσία του κέντρου σε σχέση με τη κατοικία και την οικονομική κατάσταση του ασθενούς. Τα περισσότερα όμως PHCC βρίσκονται σε δρόμο όπου υπάρχουν μέσα μαζικής μεταφοράς. Ας δούμε τώρα το κέντρο υγείας PHCC El-Sad Ali σα παράδειγμα ώστε να γίνει κατανοητό το πως μπορούν να έχουν πρόσβαση σε αυτό οι πολίτες, καθώς υπάρχει σαν εμπόδιο ένας σιδηρόδρομος που εμποδίζει την κίνηση από πλευρά σε πλευρά των ασθενών. Η εικόνα μας δείχνει το παράδειγμα ενός διευρυμένου δικτύου που εξάγεται από διορθωμένη εικόνα.

Ας δούμε τώρα τη περιοχή μελέτης μας.Η βάση δεδομένων αποτελούνταν χαρακτηριστικά των κέντρων PHC πχ όνομα, περιοχή, κατασκευαστικές λεπτομέρειες, κλινικές κλπ. Τα σύνορα και η εξυπηρετούμενες περιοχές κάθε κέντρου σχηματίζονται με πολύγωνο. Ο πίνακας που ακολουθεί δείχνει τη θέση του PHC έχει παρουσιαστεί από τον τύπο δεδομένων σημείου στη βάση δεδομένων. Με κριτήρια λοιπόν τον αριθμό του πληθυσμού 2006-2015, το ποσοστό αύξησης του, τη ζήτηση των PHCC η οποία είχε υπολογιστεί σε 1 κέντρο ανά 20.000 πολίτες τα αποτελέσματα έδειξαν ότι μένουν χωρίς εξυπηρέτηση 359.723 πολίτες και ο αριθμός απαιτούμενων PHC είναι 18

Παρατηρώντας τα αποτελέσματα του χάρτη στη περιοχή μελέτης όμως βλέπουμε ότι στη πραγματικότητα τα κέντρα που χρειάζονται είναι 2 καθώς η ακτίνα περιλαμβάνει απόσταση εξυπηρέτησης 2.5 χιλιομέτρων. Καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι δεν υπάρχει σοβαρό έλλειμμα σε κέντρα υγείας στη περιοχή μελέτης μας ,άλλα ο κύριος λόγος των προβλημάτων είναι η συνεχής αύξηση πληθυσμού στη χώρα καθώς το ποσοστό που μένει χωρίς εξυπηρέτηση αποτελεί το 81.7 %του συνολικού πληθυσμού.Βασικό όμως στοιχείο για την κατασκευή κέντρων υγείας είναι ο χώρος οποίος υπολογίζεται στα 1.200 τετραγωνικά μετρά και δεν καλύπτεται από τα υφιστάμενα κρατικά οικόπεδα έτσι πρέπει να γίνει ένας επαναπροσδιορισμός κρατικών ιδιοκτησιών και να υπάρξουν δωρεές Στην ουσία ελλειμματικό κομμάτι στα κέντρα υγείας υπάρχει στη θεωρία καθώς υπάρχουν αρκετά ιδιωτικά και άλλα κέντρα κρατικά και μη για την εξυπηρέτηση των πολιτών. Οι διευθυντές κλινικών όπως και ερευνητές υποστηρίζουν ότι το πρόβλημα έγκειται στο προγραμματισμό των κέντρων υγείας στην οργάνωση στην δημιουργία κλινικών και στην ηλεκτρονική καταγραφή του ιστορικού των ασθενών. Μετά από όλα αυτά το πραγματικό πρόβλημα στην ουσία αποτελεί η αναδιάρθρωση του συστήματος και όχι η δημιουργία κέντρων. Οδηγούμαστε λοιπόν στο συμπέρασμα ότι η χρήση της τηλέπισκόπησης και του GIS αποτελεί ένα απαραίτητο εργαλείο για τη καλή οργάνωση και προγραμματισμό των PHCC που θα βοηθήσει στην πραγματική βελτίωση και την αντιμετώπιση των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν χώρες όπως η Αίγυπτος οι οποίες βάλλονται απο την ραγδαία αύξηση του πληθυσμού το ελλιπές καταρτισμένο προσωπικό και την μεγάλη οικονομική ανισότητα.