Η μοίρα μίας πετρελαιοκηλίδας

Από RemoteSensing Wiki

Μετάβαση σε: πλοήγηση, αναζήτηση

Η μοίρα των θαλάσσιων πετρελαιοκηλίδων

Όταν το πετρέλαιο χύνεται στη θάλασσα υφίσταται μία σειρά φυσικών και χημικών μεταβολών , μερικές εκ των οποίων οδηγούν στην απομάκρυνσή του από την επιφάνεια της θάλασσας, ενώ άλλες, έχουν σαν αποτέλεσμα την παραμονή του. Η κατάληξη (μοίρα) της διαρροής πετρελαίου στο θαλάσσιο περιβάλλον εξαρτάται από έναν αριθμό παραγόντων όπως η ποσότητα της διαρροής, τα φυσικά και χημικά χαρακτηριστικά του πετρελαίου της διαρροής, οι επικρατούσες κλιματικές και θαλάσσιες συνθήκες αλλά και του δεδομένο του αν η πετρελαιοκηλίδα παραμένει στην θάλασσα ή ξεβράζετε στην ακτή. Μία κατανόηση της διαδικασίας αλλά και της διαδραστικότητας της φύσης του πετρελαίου αλλά και της συμπεριφοράς του σε συνάρτηση με το χρόνο είναι θεμελιώδης για την αντίδραση και την απάντηση σε περιπτώσεις διαρροής πετρελαίου. Μπορεί, για παράδειγμα, να είναι δυνατή η πρόβλεψη, με μεγάλη επιτυχία, ότι το πετρέλαιο δεν θα πλησιάσει ευάλωτους πόρους λόγω της φυσικής διαλυτότητάς του, έτσι ώστε, οι διεργασίες καθαρισμού να καταστούν αχρείαστες. Όταν απαιτείτε ενεργή απάντηση, ο τύπος του πετρελαίου και της πιθανής συμπεριφοράς του, θα καθορίσουν ποιες ενδεδειγμένες επιλογές είναι πιθανότερες να εφαρμοστούν για την αποτελεσματικότερη αντιμετώπισή του. Αυτή η έκθεση περιγράφει τα συνδυασμένα αποτελέσματα διαφόρων φυσικών διαδικασιών που λαμβάνουν χώρα σε διαρροή πετρελαίου, οι οποίες αναφέρονται συλλογικά ως «αποσάθρωση». Οι παράγοντες οι οποίοι καθορίζουν το αν το πετρέλαιο είναι ικανό να αντισταθεί στο θαλάσσιο περιβάλλον, συνυπολογίζονται μαζί με τις επιπτώσεις για επιχειρήσεις καθαρισμού. Η μοίρα της διαρροής πετρελαίου σε θαλάσσιο περιβάλλον έχει σημαντικές επιπτώσεις σε όλα τα στάδια της αντίδρασης και, συνεπώς, αυτή η εργασία πρέπει να διαβαστεί σε συνδυασμό με άλλα τεχνικά πληροφοριακά έγγραφα.

Ιδιότητες του πετρελαίου

Αργό διαφορετικών προελεύσεων εξαγωγής, παρουσιάζει ποικιλία στις φυσικές και χημικές ιδιότητες, ωστόσο, αρκετά διυλισμένα προϊόντα τείνουν να έχουν αρκετά καθορισμένες ιδιότητες ανεξάρτητα από το αργό που προέρχονται. Μεσαία και βαριά πετρέλαια, τα οποία εμπεριέχουν ποικίλα υπολείμματα της διαδικασίας διύλισης ανακατεμένα με ελαφρύτερα προϊόντα διύλισης, ποικίλουν επίσης αξιοσημείωτα στις ιδιότητές τους. Η κύρια φυσική ιδιότητα που επηρεάζει τη συμπεριφορά και την επιμονή μίας πετρελαιοκηλίδας στη θάλασσα είναι το ειδικό βάρος, τα χαρακτηριστικά διύλισης, η πίεση των ατμών και το σημείο ροής. Όλα εξαρτώνται από την χημική σύνθεση όπως το ποσοστό των πτητικών συστατικών και η περιεκτικότητα σε ασφαλτίνες, ρητίνες και κερί.

Το ειδικό βάρος
Πίνακας 1: Φυσικά χαρακτηριστικά τεσσάρων τύπων αργού πετρελαίου. Τα χρώματα και η ομαδοποίηση ανταποκρίνονται στην κατηγοριοποίηση του πίνακα 2ς, πηγή:http://www.itopf.com/fileadmin/data/Documents/TIPS%20TAPS/TIP2FateofMarineOilSpills.pdf
ή η σχετική πυκνότητα ενός πετρελαίου είναι η πυκνότητα σε σχέση με το αποσταγμένο νερό το οποίο έχει σχετική πυκνότητα 1. Το ειδικό βάρος ή η σχετική πυκνότητα είναι αυτά που θα καθορίσουν αν το πετρέλαιο θα βρίσκεται στην επιφάνεια ή όχι αλλά μπορεί να μας δώσει και άλλες ενδείξεις. Για παράδειγμα, πετρέλαιο με χαμηλό ειδικό βάρος τείνει να εμπεριέχει υψηλά ποσοστά πτητικών συστατικών και κατά συνέπεια να είναι χαμηλού ιξώδους Τα χαρακτηριστικά διύλισης του πετρελαίου περιγράφουν την πτητικότητά του. Στην διαδικασία διύλισης όσο αυξάνεται η θερμοκρασία τα διαφορετικά συστατικά φθάνουν στο σημείο βρασμού τους και εξαχνώνονται κατόπιν ψύχονται και συμπυκνώνονται. Τα χαρακτηριστικά της διύλισης εκφράζονται ως ποσοστό του μητρικού πετρελαίου διύλισης αναγόμενο στην θερμοκρασία (
Εικόνα 1: Καμπύλες διύλισης για 4 είδη αργού. Το πετρέλαιο που παραμένει πάνω από την μέγιστη θερμοκρασία που φαίνεται παραπάνω είναι πρωτογενές υπόλειμμα. Τα δεδομένα είναι από αναλύσεις αργού, πηγή:http://www.itopf.com/fileadmin/data/Documents/TIPS%20TAPS/TIP2FateofMarineOilSpills.pdf
).Μερικά πετρέλαια περιέχουν ασφαλτώδη, ασφαλτίνες, ρητίνες και κερί τα οποία στην πραγματικότητα δεν διυλίζονται ακόμα και σε υψηλές θερμοκρασίες και το πιθανότερο είναι να επιμείνουν ακόμη και στο σημείο νέφωσης όπου το κερώδη συστατικά αρχίζουν να σχηματίζουν κρυσταλλικές δομές. Οι κρυσταλλικές δομές παρεμποδίζουν την ροή του πετρελαίου μέχρις ότου να φθάσουμε το σημείο ροής και κατόπιν η ψύξη με το ρεύμα αέρα να σταματήσει και το πετρέλαιο να αλλάξει μορφή από υγρό σε ημίρρευστο (
Εικόνα 3: Πετρέλαιο χυμένο στην θάλασσα σε θερμοκρασίες κάτω του σημείου ροής σχηματίζουν ημιστερεά τεμάχια. Αυτή η εικόνα δείχνει αργό από το Σουδάν (Nile Blend) με σημείο ροής στους 33oC σε θαλασσινό νερό θερμοκρασίας 28oC. Τέτοια πετρέλαια είναι ιδιαίτερα επίμονα και μπορούν να «ταξιδέψουν» σε μεγάλες αποστάσεις, πηγή:http://www.itopf.com/fileadmin/data/Documents/TIPS%20TAPS/TIP2FateofMarineOilSpills.pdf
).Ένα παράδειγμα αυτής της συμπεριφοράς φαίνεται στο αργό Caminda στην εικόνα 2(
Εικόνα 2: Το ιξώδες σε συνάρτηση με την θερμοκρασία σε 4 διαφορετικά είδη αργού, πηγή:http://www.itopf.com/fileadmin/data/Documents/TIPS%20TAPS/TIP2FateofMarineOilSpills.pdf
)

.Όσο αυτό το πετρέλαιο ψύχετε από τους 30οC το ιξώδες αυξάνεται σιγά ως το σημείο ροής στους 20oC και κατόπιν αρχίζει η εκθετική πύκνωσή του. Στο σημείο ροής των 12oC το ιξώδες έχει μεγαλώσει τόσο ώστε η ροή να παρεμποδίζεται.

Διαδικασία Αποσάθρωσης

Οι ξεχωριστές διαδικασίες οι οποίες θα αναλυθούν στο εν λόγω πόνημα συνεργάζονται προκειμένου να πραγματωθεί η αποσάθρωση του μίας πετρελαιοκηλίδας. (
Εικόνα 4: Διαδικασία αποσάθρωσης όπως διενεργείτε στη θάλασσα. Με το που το πετρέλαιο θα εξοκείλει στην ακτή μερικές από αυτές τις διαδικασίες δεν θα λαμβάνουν χώρα πλέον, πηγή:http://www.itopf.com/fileadmin/data/Documents/TIPS%20TAPS/TIP2FateofMarineOilSpills.pdf
). Πάντως η σχετική σημασία της κάθε διαδικασίας ποικίλει με τον χρόνο. Κάτι τέτοιο φαίνεται στην εικόνα 6 (
Εικόνα 6: Μία σχηματική παρουσίαση της μοίρας μίας τυπικής ομάδας με 2/3 αργού πετρελαίου στην πετρελαιοκηλίδα που δείχνει τις αλλαγές στη σχετική σημασία της διαδικασίας αποσάθρωσης σε συνάρτηση με το χρόνο. Το πλάτος της κάθε χορδής προσδιορίζει την σημασία της κάθε διαδικασίας, πηγή:http://www.itopf.com/fileadmin/data/Documents/TIPS%20TAPS/TIP2FateofMarineOilSpills.pdf
) για μία κηλίδα τυπικού αργού σε τυπικές καιρικές συνθήκες. Επιπρόσθετα με αυτές τις διαδικασίες μία κηλίδα θα παρασυρθεί σύμφωνα με τα ρεύματα και τον άνεμο όπως περιγράφεται σε ξεχωριστή εργασία «Aerial Observation of Marine Oil Spills”.

Εξάπλωση

Με την έναρξη της διαρροής μίας πετρελαιοκηλίδας, αμέσως αρχίζει η εξάπλωση στην επιφάνεια της θάλασσας. Η ταχύτητα με την οποία λαμβάνει χώρα η εξάπλωση εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το ιξώδες της κηλίδας και την ποσότητα που χύθηκε. Υγρά πετρέλαια, χαμηλού ιξώδους εξαπλώνονται πολύ ποιο γρήγορα από εκείνα με υψηλό ιξώδες. Τα υγρά πετρέλαια αρχικά εξαπλώνονται σαν μία ενιαία κηλίδα, πολύ γρήγορα όμως αρχίζει να σπάει. Καθώς εξαπλώνεται το πετρέλαιο και η πυκνότητά του μειώνεται, η μορφή του αλλάζει από μαύρη ή σκούρα καφέ λεπτή πετρελαιοκηλίδα σε ιριδίζουσα με ασημί γυαλάδα στις άκρες της κηλίδας

(
Εικόνα 5: Όταν ελαφρά και μεσαία πετρέλαια απλωθούν απρόσκοπτα, σχηματίζονται πολύ λεπτά φίλμ. Εμφανίζονται ιριδίζοντα με ασημί γυαλάδα στις άκρες, και πολύ γρήγορα θα διασκορπιστούν, πηγή:http://www.itopf.com/fileadmin/data/Documents/TIPS%20TAPS/TIP2FateofMarineOilSpills.pdf
).

Αντί να εξαπλωθούν σε λεπτά στρώματα, κομμάτια ημιστεραιού πετρελαίου ή υψηλού ιξώδους, σπάνε σε κομμάτια τα οποία κουνιούνται μαζί και σε πολλές περιπτώσεις μπορεί να είναι αρκετά πυκνά μεταξύ τους. Σε ανοικτή θάλασσα , η κυκλικότητα του αέρα τείνει να γίνει η αιτία για το σχηματισμό στενών ζωνών, παράλληλων με την κατεύθυνση του ρεύματος του αέρα και με τον καιρό οι ιδιότητες του πετρελαίου γίνονται λιγότερο σημαντικές για τον καθορισμό της κίνησης της κηλίδας. Ο ρυθμός με τον οποίο οι κηλίδες ή τα κομμάτια εξαπλώνονται, επηρεάζεται επίσης από τα κύματα, τις αναταράξεις, τα παλιρροϊκά κύματα και τα ρεύματα. Εν ολίγοις όσο πιο δυνατές είναι οι συνδυασμένες δυνάμεις τόσο πιο γρήγορη οι διαδικασία της εξάπλωσης. Εξάτμιση

Τα ποιο πτητικά συστατικά μίας κηλίδας θα εξατμιστούν στην ατμόσφαιρα. Ο ρυθμός εξάτμισης εξαρτάται από την περιβάλλουσα ατμόσφαιρα και την ταχύτητα του ανέμου. Σε γενικές γραμμές οι Πετρελαιοκηλίδες των οποίων τα συστατικά έχουν σημείου βρασμού κάτω από τους 200oC θα εξατμιστούν μέσα σε ένα διάστημα 24 ωρών σε κανονικές συνθήκες. Όσο πιο μεγάλο είναι το ποσοστό των συστατικών με χαμηλό σημείο βρασμού, όπως φαίνεται από τη διύλιση των χαρακτηριστικών του πετρελαίου, τόσο ποιο μεγάλος είναι ο βαθμός εξάτμισης. Στην Εικόνα 1 για παράδειγμα, για το Κοζάκικο αργό, το 55% του αργού σχηματίζεται από συστατικά των οποίων το σημείο βρασμού είναι κάτω από 200oC ενώ για το αργό του Boscan είναι μόλις 4%. Ο αρχικός ρυθμός εξάπλωσης του πετρελαίου επηρεάζει επίσης τον ρυθμό της εξάτμισης, αφού, όσο μεγαλύτερη η επιφάνεια τόσο πιο γρήγορα τα ελαφρά στοιχεία θα εξατμισθούν. Ταραγμένες θάλασσες, υψηλής ταχύτητας άνεμοι αλλά και υψηλές θερμοκρασίες επίσης αυξάνουν την εξάτμιση. Τα υπολείμματα του πετρελαίου που παραμένουν μετά την εξάτμιση έχουν υψηλή περιεκτικότητα και ιξώδες πράγμα το οποίο με τη σειρά του θα επηρεάσει την διαδικασία αποσάθρωσης όπως και τις τεχνικές καθαρισμού. Κηλίδες εξευγενισμένων προϊόντων όπως είναι η κηροζίνη και η βενζίνη, μπορούν να εξατμιστούν ολοκληρωτικά μέσα σε διάστημα μερικών ωρών και το ελαφρύ αργό όπως είναι το Κοζάκικο, μπορεί να χάσει περισσότερο του 50% της περιεκτικότητάς του κατά τη διάρκεια της πρώτης μέρας. Όταν τόσο εξαιρετικά πτητικά πετρέλαια χύνονται σε περιορισμένες περιοχές, υπάρχει κίνδυνος πυρκαγιάς και έκρηξης καθώς και κίνδυνοι για την ανθρώπινη υγεία, σε αντίθεση με τα βαριά πετρέλαια καυσίμων, τα οποία υφίστανται μικρή ή και καθόλου εξάτμιση και αποτελούν μικρό κίνδυνο για έκρηξη. Παρ’ όλα αυτά τα βαριά πετρέλαια καυσίμων αποτελούν κίνδυνο. Αν τα συντρίμμια εκραγούν μέσα σε μία λίμνη πετρελαίου σε ήρεμες συνθήκες , μπορούν να δημιουργήσουν μία επίμονη φωτιά ικανή να διατηρηθεί για αρκετό καιρό.

Διασπορά

Ο ρυθμός διασποράς ενεργώντας εξαιρετικά γρήγορα με πετρέλαια που έχουν χαμηλό ιξώδες, έχει μεγάλη εξάρτηση με την φύση του πετρελαίου και την κατάσταση της θάλασσας, παρουσία μεγάλου κυματισμού. Τα κύματα και οι αναταράξεις στην επιφάνεια της θάλασσας μπορούν να προκαλέσουν μερική ή και ολική διάσπαση της κηλίδας σε «σταγόνες» ποικίλου μεγέθους οι οποίες αναμειγνύονται με τη τα ανώτερα στρώματα στην επιφάνεια της θάλασσας. Οι μικρότερες σταγόνες παραμένουν σαν εναιώρημα ενώ οι μεγαλύτερες επιστρέφουν στην επιφάνεια όπου ή θα συναυξηθούν με άλλες σταγόνες και θα δημιουργήσουν κηλίδα ή θα απλωθούν σχηματίζοντας ένα λεπτό φιλμ. Για αυτές τις σταγόνες μικρότερες από 70μm σε διάμετρο, η ταχύτητα με την οποία ανεβαίνουν προς την επιφάνεια εξισορροπείται από την αναταραχή στη θάλασσα, έτσι ώστε, να παραμένουν σαν εναιωρήματα. Αυτά τα διασκορπισμένα μίγματα πετρελαίου σε ακόμα μεγαλύτερες ποσότητες θαλασσινού νερού , έχουν σαν αποτέλεσμα την γρήγορη και ουσιώδη περιεκτικότητα σε πετρέλαιο. Αυτά τα διασκορπισμένα μίγματα πετρελαίων σε ακόμα μεγαλύτερες ποσότητες θαλασσινού νερού, έχουν σαν αποτέλεσμα την γρήγορη και ουσιαστική μείωση της συγκέντρωσης πετρελαίου. Η αυξημένη επιφάνεια που παρουσιάζεται από το διασκορπισμένο πετρέλαιο, επίσης προωθεί τις διεργασίες όπως υποβιβασμός, διάλυση και καθίζηση. Πετρέλαια που παραμένουν υγρά και εξαπλώνονται απρόσκοπτα από άλλες διαδικασίες καθίζησης μπορούν να διασκορπιστούν τελείως μέσα σε μερικές μέρες σε μέτριες καιρικές συνθήκες. Η εφαρμογή διασπαστών μπορεί να επιταχύνει αυτή τη φυσική διαδικασία. Αντιθέτως κολλώδη πετρέλαια τείνουν να σχηματίσουν παχιά κομμάτια στην επιφάνεια της θάλασσας που δείχνουν απρόθυμα στην αποσάθρωσή τους, ακόμα και με την πρόσθεση διασπαστών.

Γαλακτωματοποίηση

Πολλά πετρέλαια πηγαίνουν στο πάνω μέρος της θάλασσας και σχηματίζουν ένα γαλάκτωμα στο νερό. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να αυξήσει την ένταση της ρύπανσης μέχρι και 5 φορές. Τα γαλακτώματα σχηματίζονται πιο πρόθυμα για πετρέλαια τα οποία, όταν χύνονται έχουν μία συνδυασμένη συγκέντρωση Νικελίου/Βαναδίου μεγαλύτερη από τα 15ppm ή μία περιεκτικότητα σε ασφαλτίνη που υπερβαίνει το 0,5%. Η παρουσία αυτών των χημικών ενώσεων και η θαλάσσια συμπεριφορά σε ένα καθεστώς ανέμων μεγαλύτερο των 3 Beaufort, καθορίζουν τον ρυθμό σχηματισμού του γαλακτώματος. Κολλώδη πετρέλαια, όπως αυτά των βαριών καυσίμων, τείνουν να απορροφούν νερό αργότερα από τα περισσότερα υγρά πετρέλαια. Καθώς η γαλακτωματοποίηση εξελίσσεται, η κίνηση του πετρελαίου στα κύματα προκαλεί την μείωση του μεγέθους στις σταγόνες του νερού που έχουν ενθυλακωθεί στο πετρέλαιο

(
Εικόνα 7: Φωτογραφία σε μεγέθυνση (x1000) ενός γαλακτώματος νερού σε πετρέλαιο στο οποίο φαίνονται σταγονίδια νερού κυκλωμένα από σταγονίδια πετρελαίου, πηγή:http://www.itopf.com/fileadmin/data/Documents/TIPS%20TAPS/TIP2FateofMarineOilSpills.pdf
) ,

κάνοντας την γαλακτωματοποίηση προοδευτικά όλο και πιο κολλώδη. Ταυτόχρονα, τα συστατικά της ασφαλτίνης μπορούν να ιζηματοποιηθούν από το πετρέλαιο και να επικαλύψουν τις σταγόνες του νερού που συσσωματώνονται αυξάνοντας τη σταθερότητα του γαλακτώματος. Όσο η ποσότητα του νερού που συσσωματώνεται αυξάνει η πυκνότητα του γαλακτώματος πλησιάζει αυτή του θαλασσινού νερού όμως, χωρίς την προσθήκη στερεών σωματιδίων, είναι αμφίβολο αν θα την ξεπεράσει. Σταθερά γαλακτώματα μπορούν να εμπεριέχουν ακόμα και 70%-80% νερό και έχουν ένα έντονα κόκκινο-καφέ, πορτοκαλί ή κίτρινο χρώμα

(
Εικόνα 8: Ανάκτηση γαλακτώματος αργού πετρελαίου που δείχνει την τυπική κόκκινο-καφέ απόχρωσή του. Η ανάλυση έδειξε ότι το ποσοστό νερού στο γαλάκτωμα έφτανε και το 50%, πηγή:http://www.itopf.com/fileadmin/data/Documents/TIPS%20TAPS/TIP2FateofMarineOilSpills.pdf
).

Είναι ιδιαιτέρως επίμονα και μπορούν να παραμείνουν ως γαλακτώματα για πάντα. Λιγότερο σταθερά γαλακτώματα μπορούν να χωριστούν σε πετρέλαιο και νερό αν θερμανθούν από το φως του ήλιου σε ήρεμες συνθήκες ή σε απομονωμένες ακτογραμμές. Η σχηματοποίηση γαλακτωμάτων νερού σε πετρέλαιο μειώνει το ρυθμό άλλων διαδικασιών αποσάθρωσης και είναι ο κύριος λόγος για την επιμονή του ελαφρού και μέσου αργού πετρελαίου στην επιφάνεια της θάλασσας και στις ακτές. Παρόλο που σταθερά γαλακτώματα νερού-πετρελαίου συμπεριφέρονται παρόμοια με τα κολλώδη πετρέλαια, εντούτοις υπάρχουν διαφορές στα συστατικά τους που έχουν επιπτώσεις στην αποτελεσματική αντιμετώπισή τους.

Διάλυση

Ο βαθμός και η έκταση στην οποία ένα πετρέλαιο διαλύεται εξαρτάται από την σύστασή του, την εξάπλωσή του, την θερμοκρασία του νερού, τις αναταραχές (της θάλασσας) και τον βαθμό διασποράς του. Τα βαραία συστατικά του αργού πετρελαίου είναι στην πραγματικότητα αδιάλυτα στο θαλασσινό νερό. Παρ’ όλα αυτά τα συστατικά είναι επίσης τα πλέον πτητικά και χάνονται με γοργό ρυθμό με την εξάτμισή τους, τυπικά 10 με 1000 φορές πιο γρήγορα από την διάσπασή τους. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα οι συγκεντρώσεις διασπασμένων υδρογονανθράκων στο θαλασσινό νερό σπάνια να ξεπερνούν το 1ppm κάνοντας την διάλυσή τους ένα εγχείρημα που δεν επιφέρει σημαντική συμμετοχή στην απομάκρυνση του πετρελαίου από την επιφάνεια της θάλασσας.

Φωτο-Οξείδωση

Οι υδρογονάνθρακες μπορούν και αντιδρούν με το οξυγόνο, αυτό μπορεί να οδηγήσει σε σχηματισμό διαλυτών προϊόντων ή σε επίμονες ασφαλτώδεις ενώσεις. Η οξείδωση προάγεται από το φως του ήλιου και, παρόλο που παρατηρείται καθ’ όλη τη διάρκεια της κηλίδας, το συνολικό αποτέλεσμα στην διάλυση είναι πολύ μικρό σε σχέση με άλλες διαδικασίες αποσάθρωσης. Ακόμα και με έντονο φως , τα λεπτά φιλμ πετρελαίου διασπώνται αργά, και συνήθως λιγότερο από 0,1% τη μέρα. Τα πυκνά στρώματα πετρελαίων με πολύ μεγάλο ιξώδες (κολλώδη) ή γαλάκτωμα νερού σε πετρέλαιο, τείνουν να οξειδώνονται σε έμμονα υπολείμματα παρά σε υποβαθμισμένα, καθώς σχηματίζονται βαρύτερες μοριακές ενώσεις που φτιάχνουν ένα προστατευτικό επιφανειακό στρώμα. Αυτό μπορεί να φανεί σε μπάλες από πίσσα που στέκονται στις ακτές και συνήθως συνίστανται σε στερεή κρούστα οξειδωμένου πετρελαίου και σωματίδια ιζημάτων που επικαλύπτουν ένα μαλακότερο και λιγότερο οξειδωμένο εσωτερικό.

Καθίζηση και βύθιση

Διασκορπισμένες σταγόνες πετρελαίου μπορούν να αλληλοεπιδράσουν με ιζήματα σωματιδίων και οργανική ύλη εναιωρούμενη στο νερό, έτσι ώστε, τα σταγονίδια να γίνουν αρκετά πυκνά ώστε να βυθιστούν σιγά στη θάλασσα. Ρηχές ακτογραμμές, εκβολές ποταμών και κολπίσκοι, είναι συχνά φορτωμένες με αιωρούμενα στερεά που μπορούν να δεσμευτούν από διασπαρμένα σταγονίδια πετρελαίου και ως εκ τούτου να παρέχουν πολύ καλές συνθήκες για καθίζηση σωματιδίων πετρελαίου. Σε υφάλμυρο νερό, όπου το γλυκό νερό των ποταμών μειώνει την αλατότητα του θαλασσινού νερού και κατά συνέπεια το ειδικό βάρος του, ελαφρά σταγονίδια πετρελαίου μπορούν να βυθιστούν. Το πετρέλαιο μπορεί επίσης να γίνει προϊόν κατάποσης από πλανκτονικούς οργανισμούς και να ενσωματωθούν σε παλέτες κοπράνων το οποίο τελικά θα οδηγήσει στην καθίζησή τους στο βυθό. Σε σπάνιες στιγμές το πετρέλαιο μπορεί να παρασυρθεί και μαζί με αιωρούμενα στερεά, κατά την διάρκεια θυέλλης και ομοίως να καταλήξουν στο βυθό. Παρόμοια αιωρούμενη άμμος μπορεί σε ορισμένες περιπτώσεις να εναποτεθεί στο πάνω μέρος της πετρελαιοκηλίδας και αυτό να έχει σαν αποτέλεσμα την βύθισή της. Τα περισσότερα πετρέλαια έχουν αρκετά χαμηλό ειδικό βάρος για να συνεχίσουν να επιπλέουν, εκτός και αν αλληλοεπιδράσουν και συνδεθούν με πυκνότερα υλικά. Πάντως, μερικά βαριά αργά πετρέλαια, τα περισσότερα πετρελαϊκά καύσιμα και γαλακτώματα νερού σε πετρέλαιο, έχουν ειδικό βάρος κοντά σε αυτό του θαλασσινού νερού και ακόμα και η παραμικρή αλληλεπίδραση με ισώματα είναι αρκετή για να προκαλέσει την καταβύθισή της. Μόνο μερικά υπολείμματα πετρελαίου έχουν μεγαλύτερο ειδικό βάρος από αυτό της θάλασσας (>1,025) με αποτέλεσμα να βυθίζονται με το που χύνονται. Μερικά πετρέλαια μπορούν να βυθιστούν μετά από πυρκαγιά, η οποία δεν καταναλώνει μόνο τα ελαφρύτερα συστατικά αλλά επιπλέον έχει σαν αποτέλεσμα τον σχηματισμό πυρογενετικών βαρύτερων προϊόντων σαν αποτέλεσμα των υψηλών θερμοκρασιών. Αυτό που είναι υπό συζήτηση είναι αν σκόπιμα σε παρόμοιες καταστάσεις μπορεί να θεωρηθεί σαν λειτουργία μεθόδου. Σε δύσκολες θάλασσες , τα πυκνά πετρέλαια μπορούν να επικαλυφθούν από το νερό και να περάσουν αρκετό διάστημα ακριβώς κάτω από την επιφάνεια κάνοντας την εναέρια οπτική παρακολούθηση της κηλίδας πολύ δύσκολη, όταν όμως οι συνθήκες ηρεμήσουν η πετρελαιοκηλίδα ξαναπάει στην επιφάνεια.

Εικόνα 9: Χειροκίνητη ανάκτηση βυθιζόμενου αργού πετρελαίου, πηγή:http://www.itopf.com/fileadmin/data/Documents/TIPS%20TAPS/TIP2FateofMarineOilSpills.pdf
) Η ιζηματοποίηση είναι μία από τις κυριότερες μακροπρόθεσμες διαδικασίες που οδηγούν στην συσσώρευση της πετρελαιοκηλίδας στο θαλάσσιο περιβάλλον. Παρά ταύτα σπάνια έχει παρατηρηθεί η βύθιση μεγάλου όγκου πετρελαιοκηλίδας σε πέρα από ρηχά νερά, κυρίως λόγω του γεγονότος της αλληλεπίδρασης με την ακτή.

Αλληλεπίδραση με την ακτογραμμή

Η αλληλεπίδραση μίας πετρελαιοκηλίδας που έχει εξοκείλει με την ακτογραμμή εξαρτάται πρώτιστος από τα επίπεδα της ενέργειας με την οποία η ακτογραμμή έχει εκτεθεί, την φύση, αλλά, και το μέγεθος του υποστρώματος της ακτογραμμής Η αλληλεπίδραση με ίζημα που οδηγεί στην βύθιση πολλές φορές έχει σαν αποτέλεσμα να εξοκείλει πετρέλαιο σε αμμώδεις παραλίες. Σε εκτεθειμένες αμμώδεις παραλίες, οι εποχικοί κύκλοι κατασκευής ιζημάτων (επικάθιση) και διάβρωσης μπορούν να προκαλέσουν σε στρώματα πετρελαίου τόσο το επιτυχές θάψιμό τους όσο και την εμφάνισή τους. Ακόμα και σε λιγότερο εκτεθειμένες παραλίες το απομονωμένο πετρέλαιο μπορεί να καλυφθεί από αερομεταφερόμενη άμμο. Το πετρέλαιο ανακατεμένο με την άμμο, βυθίζεται όταν ξεβραστεί από παράκτια νερά της παλίρροιας ή των βροχοπτώσεων . Ένας επαναλαμβανόμενος κύκλος που συχνά εμφανίζεται σε αμμώδεις ακτές και δια του οποίου το μίγμα πετρελαίου-άμμου ξεπλένεται στην παραλία και σε κοντινά στην ακτή νερά από τα τραχιά σωματίδια άμμου, επιτρέποντας στο πετρέλαιο να επιπλεύσει και πάλι στην επιφάνεια. Αυτό το πετρέλαιο απομονώνεται με την σειρά του, για να αναμειχθεί με την άμμο και ο κύκλος επαναλαμβάνεται. Μία γυαλάδα που απορρέει από την άμμο της παραλία μπορεί να είναι μία ένδειξη για την παρατήρηση αυτής της διαδικασίας. Η αλληλεπίδραση του πετρελαίου με πολύ μικρά μεταλλικά σωματίδια (<4 μ) μέσα στην ακτογραμμή οδηγεί στον σχηματισμό λεπτού μεταλλικού-πήλινου πετρελαίου κροκίδωσης. Εξαρτώμενο από το ιξώδες του πετρελαίου, μία αρκετή ποσότητα κινούμενου νερού μπορεί να προκαλέσει τον σχηματισμό σταγονιδίων πετρελαίου στα οποία αυτά τα λεπτά μεταλλικά-πήλινα σωματίδια έλκονται ηλεκτροστατικά. Τα λεπτά σωματίδια που κυκλώνουν τα σταγονίδια αποτρέπουν την συνένωση σε μεγαλύτερες σταγόνες και προσκολλιούνται σε μεγαλύτερα ιζήματα στα υποστρώματα όπως για παράδειγμα άμμο και βότσαλα. Τελικά μπορούν να διασπαρθούν σε μεγάλη έκταση στα παράκτια ρεύματα και μετά από καιρό είναι πλέον υπολογίσιμα για απομάκρυνση του πετρελαίου που είχε καταχωνιαστεί σε προστατευμένες και χαμηλής έντασης από ρεύματα, ακτές και κολπίσκους αφού άλλες διαδικασίες όπως ιζηματοποίηση ή τριβή είναι δύσκολο να παρατηρηθούν. Λασπωμένα καθιζήματα και έλη, είναι ιδιαίτερα συχνά σε προστατευμένες ακτογραμμές. Τις περισσότερες φορές το πετρέλαιο δεν εισχωρεί σε τέτοιες περιοχές και παραμένει στην επιφάνεια. Παρόλα αυτά η βιοαναμόχλευση, η επαναχρησιμοποίηση την ιζημάτων και των κατακαθιών μέσα από την προσκόλλησή τους σε ζώα, μερικές φορές, επιτρέπει σε πετρέλαια με μικρότερο ιξώδες να εισχωρήσουν στα ιζήματα μέσα από την μετανάστευση του πετρελαίου, από θερμές οπές, μίσχους και κοτσάνια δέντρων κ.ο.κ. Το πετρέλαιο, μπορεί ακόμα να συνεργαστεί με αυτούς τους κομψούς ιζηματογενείς κόκκους που σχηματίζονται σε συνθήκες ισχυρών θυελλών στην λάσπη, και που εναποτίθενται στο νερό αναμεμιγμένοι με το πετρέλαιο. Καθώς επέρχεται ηρεμία , η λάσπη και το πετρέλαιο μπορούν να αιχμαλωτιστούν στο πετρέλαιο. Σε αυτές τις προστατευμένες περιοχές το ίζημα αυτό μπορεί να παραμείνει ατάραχο για μεγάλες περιόδους. Και αφού τα επίπεδα οξυγόνου στο ίζημα είναι χαμηλά , η παρατηρούμενη υποβάθμιση είναι πολύ χαμηλή. Σε προστατευμένες ακτογραμμές με χαλίκι ή βότσαλο, τα υψηλού ιξώδους πετρέλαια, αν δεν απομακρυνθούν κατά τη διάρκεια της επιχείρησης, μπορούν να σχηματίσουν «ασφαλτώδη πεζοδρόμια» πρωτίστως ως αποτέλεσμα της οξείδωσης του επιφανειακού στρώματος του πετρελαίου

(
Εικόνα 10: Ως μέρος μίας πειραματικής διαδικασίας σε μία διαρροή αργού πετρελαίου, σε μία περιοχή η οποία επηρεάστηκε, ένα κομμάτι 1m2 έμεινε χωρίς διαδικασία ανάκτησης. Παραμένει μετά από περισσότερα από 15 χρόνια σαν ασφαλτόστρωση, πηγή:http://www.itopf.com/fileadmin/data/Documents/TIPS%20TAPS/TIP2FateofMarineOilSpills.pdf
).

Το επιπλέων πετρέλαιο μπορεί να εισχωρήσει σε αυτά τα ανοιχτά υποστρώματα πιο εύκολα και κατόπιν είναι προστατευμένο από την απομάκρυνσή του μέσω της θάλασσας ή κάποιας άλλης διαδικασίας αποσάθρωσης από το ίδιο το υπόστρωμα. Τα ασφαλτώδη πεζοδρόμια μπορούν να παραμείνουν για αρκετές δεκαετίες αν μείνουν απείραχτα.

Υποβιβασμός

Το θαλασσινό νερό περιέχει ένα εύρος θαλάσσιων μικροοργανισμών ικανών να μεταβολίσουν συστατικά του πετρελαίου. Εμπεριέχουν βακτήρια, μούχλα, ζύμες μύκητες, μονοκύτταρα άλγη και πρωτόζωα τα οποία χρησιμοποιούν το πετρέλαιο σαν πηγή άνθρακα και ενέργειας. Τέτοιοι οργανισμοί είναι διαδεδομένοι ευρέως στον κόσμο των ωκεανών αν και είναι περισσότερο διαδεδομένοι σε περιοχές με φυσικές διαρροές πετρελαίου ή μακροπρόθεσμα μολυσμένες περιοχές, συνήθως περιοχές κοντά σε αστικά κέντρα από τα οποία δέχονται βιομηχανικά φορτία ή μη επεξεργασμένα λύματα. Οι κύριοι λόγοι που επηρεάσουν το ρυθμό και το εύρος του υποβιβασμού είναι τα χαρακτηριστικά του πετρελαίου ,η διαθεσιμότητα σε οξυγόνο και θρεπτικά συστατικά (πρωτίστως νιτρικές και φωσφορικές ενώσεις) και η θερμοκρασία. Ένας αριθμός ενδιάμεσων ενώσεων δημιουργείται καθώς οι υδρογονάνθρακες σπάνε και τελικά παράγουν υποβαθμισμένα ανθρακικά διοξείδια και νερό. Κάθε τύπος των μικροοργανισμών που λαμβάνει μέρος στη διαδικασία τείνει να υποβαθμίζει μία συγκεκριμένη ομάδα υδρογονανθράκων και για αυτό αναπτύσσεται ένα μεγάλο εύρος μικροοργανισμών, που λειτουργούν όλοι μαζί ή διαδοχικά προκειμένου να συνεχιστεί ο υποβιβασμός. Καθώς ο υποβιβασμός έχει εκκινήσει, μία πολύπλοκη κοινότητα μικροοργανισμών αναπτύσσεται. Οι απαραίτητοι μικροοργανισμοί που είναι απαραίτητοι για τον υποβιβασμό είναι παρόντες σε σχετικά μικρούς αριθμούς μακριά από τις ακτές και στην ανοικτή θάλασσα, όμως, πολλαπλασιάζονται ταχύτατα, καθώς το πετρέλαιο είναι διαθέσιμο και ο υποβιβασμός θα συνεχίσει μέχρις ότου η διαδικασία να περιοριστεί από θρεπτικά συστατικά και οξυγόνο. Επιπρόσθετα, αν και πι μικροοργανισμοί είναι ικανοί για την υποβάθμιση πολλών εκ των συστατικών του αργού πετρελαίου, μερικά μεγάλα και πολύπλοκα μόρια είναι ανθεκτικά στις επιθέσεις και αυτά τα κατάλοιπα τείνουν να εμπεριέχουν τα συστατικά εκείνα που δίνουν στο πετρέλαιο το μαύρο του χρώμα. Υπάρχουν και προϊόντα που έχουν σκοπό να επιταχύνουν το ρυθμό της υποβάθμισης. Η αποτελεσματικότητα αυτών των προϊόντων είναι ένα ερώτημα αφού είναι αμφίβολο να υπάρχει έλλειψη θρεπτικών συστατικών, ειδικά στα νερά των ακτών ενώ επιπρόσθετα δεν μπορούν να γίνουν και πολλά προκειμένου να αυξηθούν τα επίπεδα του οξυγόνου ή της θερμοκρασίας στο νερό. Οι μικροοργανισμοί που ζουν στο νερό από τους οποίους αποκτάτε το οξυγόνο, βασικά θρεπτικά συστατικά και κατά συνέπεια ο υποβιβασμός μπορούν να λάβουν χώρα μόνο σε περιβάλλον νερού/θάλασσας. Στην θάλασσα η δημιουργία των σταγόνων πετρελαίου, είτε μέσω φυσικής ή χημικής διασποράς, αυξάνει την διαθέσιμη επικαλυπτόμενη επιφάνεια για βιολογική διαδικασία και επιτάχυνση του υποβιβασμού. Σε αντίθεση το απομονωμένο πετρέλαιο σε λεπτά στρώματα στις ακτογραμμές και πάνω από τη στάθμη της θάλασσας θα έχουν μία περιορισμένη επιφάνεια και πολύ περιορισμένη επαφή με το νερό. Κάτω από αυτούς τους όρους ο υποβιβασμός θα εκκινήσει εξαιρετικά αργά κάνοντας το πετρέλαιο να επιμείνει για αρκετά χρόνια αν δεν απομακρυνθεί. Η ποικιλία των παραγόντων που επηρεάζουν τον υποβιβασμό κάνει πολύ δύσκολη την πρόβλεψη του ρυθμού με την οποία μία πετρελαιοκηλίδα θα απομακρυνθεί. Παρόλο που ο υποβιβασμός είναι καθαρά ανίκανος να χύμα συσσωρευμένες πετρελαιοκηλίδες , είναι ένας από τους κύριους μακροχρόνιους μηχανισμούς φυσικής απομάκρυνσης και των τελευταίων ιχνών πετρελαίου από τις ακτογραμμές που βρέχονται συχνά από την κίνηση των κυμάτων είτε μέσω της παλίρροιας είτε μέσω του αέρα. Συνδυασμένες Διαδικασίες

Η συνδυασμένη επίδραση των διαδικασιών που αναπτύχθηκαν ανωτέρω, αθροίζεται στην εικόνα 13

(
Εικόνα 13: Η ποσότητα του πετρελαίου και του εμπεριεχομένου νερού στο γαλάκτωμα που παραμένει στην επιφάνεια της θάλασσας εμφανίζεται ως ποσοστό του αρχικού μεγέθους της κηλίδας (100%) για ένα τυπικό πετρέλαιο για κάθε μία από τις ομάδες όπως φαίνεται στους πίνακες 1 και 2. Οι καμπύλες αντιπροσωπεύουν την πρόβλεψη της μέσης συμπεριφοράς για κάθε ομάδα. Πάντως η συμπεριφορά του κάθε αργού πετρελαίου μπορεί να διαφέρει από το γενικό μοτίβο αφού εξαρτάται από τις ιδιότητες και τις περιβαλλοντικές συνθήκες την στιγμή της κηλίδας, πηγή:http://www.itopf.com/fileadmin/data/Documents/TIPS%20TAPS/TIP2FateofMarineOilSpills.pdf
). Όλες(οι διαδικασίες) χρησιμοποιούνται αμέσως μετά τη διαρροή παρόλο που η σχετική σημαντικότητά τους ποικίλοι με το χρόνο όπως φαίνεται στην εικόνα 6 (
Εικόνα 6: Μία σχηματική παρουσίαση της μοίρας μίας τυπικής ομάδας με 2/3 αργού πετρελαίου στην πετρελαιοκηλίδα που δείχνει τις αλλαγές στη σχετική σημασία της διαδικασίας αποσάθρωσης σε συνάρτηση με το χρόνο. Το πλάτος της κάθε χορδής προσδιορίζει την σημασία της κάθε διαδικασίας, πηγή:http://www.itopf.com/fileadmin/data/Documents/TIPS%20TAPS/TIP2FateofMarineOilSpills.pdf
).

Η εξάπλωση, η εξάτμιση, η διασπορά, η γαλακτωματοποίηση και η διάλυση είναι εξαιρετικής σημασίας ιδιαίτερα στα πρώτα στάδια της πετρελαιοκηλίδας, ενώ η φωτο-οξείδωση, η ιζηματοποίηση και ο υποβιβασμός είναι μακρού χρονικού ορίζοντα διαδικασίες που θα καθορίσουν την τελική μοίρα της πετρελαιοκηλίδας. Η διασπορά και η γαλακτωματοποίηση είναι ανταγωνιστικές διαδικασίες με τη διασπορά να απομακρύνει το πετρέλαιο από την επιφάνεια του νερού ενώ η γαλακτωματοποίηση να προκαλεί αύξηση και επιμονή της μόλυνσης. Οι παράγοντες που θα καθορίσουν αν το πετρέλαιο θα διασπαρθεί ή θα γαλακτωματοποιηθεί περιλαμβάνουν: τον τρόπο διαρροής (ρυθμός και ποσότητα διαρροής, επιφανειακή ή υποθαλάσσια διαρροή κτλ), τις περιβαλλοντικές συνθήκες (θερμοκρασία, κατάσταση της θάλασσας, των ρευμάτων κ.ο.κ.) και των φυσικών και χημικών ιδιοτήτων του πετρελαίου. Η κατανόηση του τρόπου με τον οποίο η διαδικασίες αποσάθρωσης αλληλοεπιδρούν είναι χρήσιμη στην προσπάθεια να επιχειρήσουμε να προβλέψουμε τα χαρακτηριστικά που αλλάζουν στο πετρέλαιο και τα την ζωή της πετρελαιοκηλίδας στη θάλασσα. Οι προβλέψεις μίας πιθανής αλλαγής των χαρακτηριστικών του πετρελαίου σε συνάρτηση με το χρόνο, επιτρέπουν την πραγματοποίηση μίας εκτίμησης της πιθανότερης επιμονής της κηλίδας έτσι ώστε να επιλεγεί ο σωστότερος τρόπος αντιμετώπισης. Σε αυτή την τελευταία οπτική, είναι συχνή μία διάκριση μεταξύ: μη επίμονων πετρελαίων,τα οποία λόγω της πτητικής τους φύσης και του χαμηλού ιξώδους τείνουν να εξαφανιστούν ταχύτατα από την επιφάνεια της θάλασσας και στα επίμονα πετρέλαια, τα οποία δυαλίονται πιο αργά και συνήθως απαιτούν μία διαδικασία καθαρισμού. Παραδείγματα του ανωτέρω αποτελούν η βενζίνη, η ναφθαλίνη και η κεροζίνη, έναντι των περισσοτέρων αργών, μεσαίων και βαριών καύσιμων πετρελαίων και πίσσας που κατατάσσονται ως επίμονα. Μία εναλλακτική κατηγοριοποίηση εντοπίζει τα συνήθη μεταφερόμενα πετρέλαια σε τέσσερις ομάδες σύμφωνα με τον βαθμό API (American Petroleum Institute

Πίνακας 2: Παραδείγματα πετρελαίων που έχουν κατηγοριοποιηθεί σύμφωνα με την API. Τα χρώματα σε κάθε ομάδα αντιστοιχούν στον πίνακα 1 και στις εικόνες 1,2,12 και 13. Γενικά, η επιμονή της πετρελαιοκηλίδας αυξάνεται με τον αριθμό της ομάδας, πηγή:http://www.itopf.com/fileadmin/data/Documents/TIPS%20TAPS/TIP2FateofMarineOilSpills.pdf
).

Ο σκοπός αυτής της ομαδοποίησης των πετρελαίων είναι παρόμοια συμπεριφορά τους σε περίπτωση διαρροής σε κηλίδα στη θάλασσα. Σαν γενικός κανόνας , όσο μεγαλύτερος ο βαθμός API του πετρελαίου (και χαμηλότερο το ειδικό του βάρος) τόσο μικρότερη θα είναι η επιμονή του. Είναι σημαντικό επίσης, και πρέπει να εκτιμηθεί, το γεγονός ότι μερικά ελαφρά πετρέλαια συμπεριφέρονται περισσότερο όπως τα βαριά και για αυτό ευθύνεται η παρουσία σε αυτά κεριού. Πετρέλαια με κερί, σε περιεκτικότητα μεγαλύτερη από 10% τείνουν να έχουν υψηλό σημείο ροής, και, αν η θερμοκρασία περιβάλλοντος είναι χαμηλή το πετρέλαιο θα είναι ή ήμι-στερεο ή υγρό με υψηλό ιξώδες και η φυσική διαδικασία της αποσάθρωσης του θα είναι αργή. Μία πέμπτη ομάδα αναγνωρίζεται συνήθως για τα πετρέλαια και είναι αυτή που έχει ειδικό βάρος >1 και API μικρότερο του 10. Τέτοια πετρέλαια είναι απίθανο να βυθιστούν κυρίως σε υφάλμυρα νερά και μερικές φορές αναφέρονται ως LAPIOS (Low Api Oils, πετρέλαια με χαμηλό βαθμό API), Αυτή η κατηγορία περιλαμβάνει πολύ βαριά πετρέλαια και πετρέλαια υπολείμματος τσιμεντολάσπης.

Η εικόνα 12 (
Εικόνα 12: Τυπικοί ρυθμοί αύξησης του κινηματικού ιξώδους σε μέτρια προς δύσκολη θάλασσα. Το ιξώδες των πετρελαίων της ομάδας 1 δεν ξεπερνά ποτέ τα 100cSt σε θαλάσσιο περιβάλλον και για αυτό δεν εμφανίζεται, πηγή:http://www.itopf.com/fileadmin/data/Documents/TIPS%20TAPS/TIP2FateofMarineOilSpills.pdf
) δίχνει τυπικές αυξήσεις στο ιξώδες με τον χρόνο μετά από διαρροή για τις ομάδες 2-4 σαν αποτέλεσμα της εξάτμισης και της γαλακτοματοποίησης καταδεικνύοντας μας όπι η γαλακτοματοποίηση έχει το μεγαλύτερο αντίκτυπο στη αύξηση του ιξώδους. Η εικόνα 13 (
Εικόνα 13: Η ποσότητα του πετρελαίου και του εμπεριεχομένου νερού στο γαλάκτωμα που παραμένει στην επιφάνεια της θάλασσας εμφανίζεται ως ποσοστό του αρχικού μεγέθους της κηλίδας (100%) για ένα τυπικό πετρέλαιο για κάθε μία από τις ομάδες όπως φαίνεται στους πίνακες 1 και 2. Οι καμπύλες αντιπροσωπεύουν την πρόβλεψη της μέσης συμπεριφοράς για κάθε ομάδα. Πάντως η συμπεριφορά του κάθε αργού πετρελαίου μπορεί να διαφέρει από το γενικό μοτίβο αφού εξαρτάται από τις ιδιότητες και τις περιβαλλοντικές συνθήκες την στιγμή της κηλίδας, πηγή:http://www.itopf.com/fileadmin/data/Documents/TIPS%20TAPS/TIP2FateofMarineOilSpills.pdf
)

δίχνει ένα απλοποιημένο σχηματικό διάγραμμα του ρυθμού της φυσικής απομάκρυνσης για τις τέσσερις ομάδες πετρελαίου και επίσης λαμβάνει υπόψη το αποτέλεσμα του σχηματισμού γαλακτώματος πετρελαίου-νερού και την έντασή του ως ρυπαντής στην πάροδο του χρόνου. Το σχήμα έχει φτιαχτεί στη βάση των παρατηρήσεων που έγιναν στο πεδίο και έχει σαν σκοπό να πάρουμε μία εντύπωση από το πως ποικίλει η εμμονή σε συνάρτηση με τις φυσικές ιδιότητες του πετρελαίου.

Εικόνα 14: Υψηλού ιξώδους πετρέλαιο έχει σαν αποτέλεσμα την αποτυχημένη εφαρμογή διαλυτών. Όπως φαίνεται από το τυπικά άσπρο χρώμα του διαλύτη γύρω από το πετρέλαιο, πηγή:http://www.itopf.com/fileadmin/data/Documents/TIPS%20TAPS/TIP2FateofMarineOilSpills.pdf
)
Εικόνα 15: Περιστροφικός δίσκος καθαρισμού που δουλεύει με επιτυχία σε μία νέα κηλίδα από ελαφρύ αργό πετρέλαιο. Πάντως όταν το πετρέλαιο αρχίζει να γίνεται σε μεγάλο βαθμό γαλάκτωμα, η αποτελεσματικότητα της διαδικασίας ανάκτησης θα μειωθεί λόγω της αδυναμίας προσκόλλησης στον δίσκο, πηγή:http://www.itopf.com/fileadmin/data/Documents/TIPS%20TAPS/TIP2FateofMarineOilSpills.pdf
)

Η ακριβής συμπεριφορά του αργού πετρελαίου εξαρτάται από τις ιδιότητές του αλλά και τις συνθήκες που επικρατούν την στιγμή του σχηματισμού της (κηλίδας). Οι καιρικές και κλιματικές συνθήκες θα επηρεάσουν καταληκτικά την εμμονή της κηλίδας. Για παράδειγμα, σε πολύ άστατο καιρό και πετρέλαιο της ομάδας 3, μπορεί να συναντήσουμε καταστάσεις που ταιριάζουν περισσότερο σε πετρέλαια της ομάδας 2. Αντίθετα, σε κρύο και ήρεμες συνθήκες μπορεί να γειτνιάζει την συμπεριφορά πετρελαίου της ομάδας 4. Πετρέλαια της ομάδας 4, συμπεριλαμβανομένων και αυτών των βαριών καυσίμων (μαζούτ) των μεταφορικών πλοίων (τανκερ), είναι τυπικά υψηλά ιξώδη και ιδιαίτερα επίμονα για αυτό και κατατάσσονται σαν τα πιο προβληματικά στον καθαρισμό τους. Η εμμονή τους, δίνει το δυναμικό για να ταξιδέψει (η κηλίδα) σε αρκετά μεγάλες αποστάσεις στη θάλασσα με αποτέλεσμα την διασπορά της ρύπανσης.

Υπολογιστικά Μοντέλα

Ένας αριθμός υπολογιστικών μοντέλων είναι διαθέσιμος για την πρόβλεψη της κίνησης και της τροχιάς μίας πετρελαιοκηλίδας. Μερικά περιλαμβάνουν και προβλέψεις διαδικασιών αποσάθρωσης δείχνοντας πως η κηλίδα είναι πιθανότερο να αλλάξει με το χρόνο δεδομένου των κείμενων συνθηκών. Αυτά (δεδομένα) συχνά “τραβιούνται” από βάσεις δεδομένων των χημικών και φυσικών χαρακτηριστικών διάφορων πετρελαίων . Καθώς και αποτελεσμάτων επιστημονικών εργασιών και παρατηρίσεων της συμπεριφοράς των πετρελαίων. Ωστόσο , λόγω της πολυπλοκότητας των διαδικασιών αποσάθρωσης και την αβεβαιότητα που αφορά την κύλιση της κηλίδας, η ακριβής πρόβλεψη ολόκληρης της κατάληξης της πετρελαιοκηλίδας είναι ιδιαιτέρως δύσκολη στο να επιτευχθεί. Για αυτό το λόγο είναι σημαντική η κατανόηση των υποθέσεων (παραδοχών) στις οποίες η αποσάθρωση και τα τροχιακά μοντέλα βασίζονται έτσι ώστε να τα λαμβάνουμε υπόψη όταν χρησιμοποιούμε τα αποτελέσματά τους. Σε επιχειρήσεις καθαρισμού για παράδειγμα, τα μοντέλα προβλέψεων πρέπει να βεβαιωθούν από παρατηρήσεις της διασποράς πετρελαίου και της συμπεριφοράς του. Από την άλλη, τέτοια μοντέλα παρέχουν μία χρήσιμη ένδειξη του πού πρέπει τέτοιες μελέτες να στοχεύουν, αλλά ακόμα, και την πιθανή κατάληξη και συμπεριφορά ενός συγκεκριμένου τύπου πετρελαίου. Είναι επίσης χρήσιμα για τον καθορισμό του πλαισίου εκτίμησης των βέλτιστων τεχνικών καθαρισμού, για εκπαίδευση και για την κατάρτιση πλάνων πιθανών ενδεχομένων. Επιπτώσεις καθαρισμού και πιθανός σχεδιασμός Η τάση του πετρελαίου να εξαπλώνεται και του γρήγορου τεμαχισμού του, ιδιαίτερα σε άσχημες καιρικές συνθήκες, θα θέτει πάντα περιορισμούς στην όποια διαδικασία καθαρισμού και δεν πρέπει να υποτιμάται. Για παράδειγμα, επιπλέοντα συστήματα καθαρισμού με τυπικό πλάτος θερισμού μόνο μερικά μέτρα, θα είναι αδύνατο να αντιμετωπίσουν σοβαρές ποσότητες πετρελαίου από την στιγμή που η διαρροή έχει κλιμακωθεί σε μερικά χιλιόμετρα. Στην περίπτωση πετρελαίου χαμηλού ιξώδους αυτό μπορεί να συμβεί σε μόλις λίγες ώρες. Αυτός είναι ένας από τους κύριους λόγους για τον οποίο η ανάκτηση πετρελαίου στη θάλασσα είναι πιθανό να καταφέρει μόνο ένα μέρος της τεράστιας πετρελαιοκηλίδας. Η κίνηση των κηλίδων και η αλλαγή της φύσης του πετρελαίου μέσα από την διαδικασία αποσάθρωσης θα καθορίσουν αν είναι δυνατή η οποιαδήποτε επιχείρηση πέρα από αυτή της παρατήρησης του διασκορπισμού της κηλίδας. Όταν μία ενεργή διαδικασία καθαρισμού ξεκινά, η διαδικασία αποσάθρωσης απαιτεί τα κατάλληλα από τα επιλεγμένα εργαλεία καθαρισμού να επανεξεταστούν και να μορφοποιηθούν ανάλογα με την πρόοδο και την μεταβολή των συνθηκών. Για παράδειγμα, η εφαρμογή διαλυτών στη θάλασσα μειώνεται σε αποτελεσματικότητα με το άπλωμα της πετρελαιοκηλίδας και την αύξηση του ιξώδους του πετρελαίου. Εξαρτωμένων των χαρακτηριστικών του συγκεκριμένου πετρελαίου , πολλοί διαλύτες γίνονται ιδιαιτέρως αναποτελεσματικοί καθώς το ιξώδες πλησιάζει τα 10,000cSt και οι περισσότεροι παύουν να λειτουργούν όταν το ιξώδες ξεπεράσει τη κείμενη τιμή. Το ιξώδες του πετρελαίου αυξάνει πολύ γρήγορα, πράγμα που σημαίνει ότι ο διαθέσιμος χρόνος για την χρήση διαλυτών μπορεί να είναι ιδιαιτέρως σύντομος. Συνεπώς, η εφαρμογή διαλυτών πρέπει να παρακολουθείτε μεθοδικά και οι διαδικασίες διασποράς να σταματούν όταν κρίνονται αναποτελεσματικές. Ομοίως, εάν η μηχανική διαδικασία θεραπείας έχει αναπτυχθεί, ο τύπος των skimmers και των αντλιών που χρησιμοποιούνται μπορεί να χρειάζεται αλλαγή καθώς το πετρέλαιο αποσαθρώνεται. Για παράδειγμα , τα ολαιόφιλα δισκία skimmers βασίζονται σε πετρέλαιο που προσκολλάται στον δίσκο για ανάκτηση . Ωστόσο ένα γαλάκτωμα επιδρά σαν υγρό αραίωσης έτσι ώστε όταν η περιστροφική κίνηση του δίσκου ξεκινά, τα σταγονίδια του νερού στο γαλάκτωμα ευθυγραμμίζονται όλα σε μία διεύθυνση, μειώνοντας το ιξώδες και προκαλώντας στο γαλάκτωμα τον τεμαχισμό του και όχι την προσκόλλησή του στο δίσκο. Το ίδιο παρατηρείται και στις εκκεντροφόρες αντλίες όπου το στροφείο της αντλίας μπορεί να γυρνά χωρίς ουσιαστική κίνηση του γαλακτώματος μέσα από την αντλία. Για αυτό το λόγο συστήνεται η σωστή τοποθέτηση των αντλιών για τη μεταφορά των γαλακτωμάτων. Μία κατανόηση τις πιθανής κατάληξης και συμπεριφοράς διαφορετικών πετρελαίων και τον περιορισμό που αυτά επιβάλουν στις επιχειρήσεις καθαρισμού είναι θεμελιώδης για την εφαρμογή περιοριστικών σχεδίων. Επιπρόσθετα, η πληροφορία για την επικράτηση των ανέμων και των ρευμάτων μέσα στο χρόνο θα μας δείξουν την πιθανή κίνηση του πετρελαίου και τους ευαίσθητους πόρους που μπορεί να επηρεάσει σε κάθε τοποθεσία. Δεδομένα γι τον τύπο του χειριζόμενου και μεταφερόμενου πετρελαίου, μπορούν επίσης να τροφοδοτήσουν υποθέσεις και προβλέψεις που αφορούν τον χρόνο ζωής της κηλίδας την ποσότητα και την φύση του εναπομείναντος πετρελαίου που μπορεί να απαιτεί διαδικασίες καθαρισμού. Θα βοηθήσει επιπλέον στον καθορισμό της σωστής τεχνικής διαδικασίας καθαρισμού και εξοπλισμού. Για δεδομένες εγκαταστάσεις όπως τερματικούς σταθμούς πετρελαίου και παράκτιες εγκαταστάσεις φορτο-εκφόρτοσης, όπου είναι περιορισμένος ο αριθμός των τύπων πετρελαίου αλλά και είναι προστατευόμενες περιοχές από ανέμους και ταραγμένες θάλασσες, οι προβλέψεις που θα γίνουν μπορούν να είναι εξαιρετικά ακριβείς. Αυτό απλοποιεί τη ανάπτυξη αποτελεσματικών σχεδίων περιορισμού και επιτρέπει την ενδεδειγμένη αντίδραση . Σε περιοχές με μεγάλη κίνηση πλοίων, και αρκετά δοχεία σε μεταφορά ή σε μεγάλου εύρους τύπους πετρελαίων, τα σχέδια δεν μπορούν να καλύψουν όλα τα ενδεχόμενα. Για αυτό το λόγο είναι ακόμα ποιο σημαντικό η έγκαιρη ειδοποίηση το συντομότερο δυνατό από τον εντοπισμό της κηλίδας έτσι ώστε να εφαρμοστούν οι ενδεδειγμένες τεχνικές καθαρισμού.Add Your Content Here