Επιλογή χώρου υγειονομικής ταφής με τη βοήθεια τηλεπισκόπησης και GIS
Από RemoteSensing Wiki
Πρότυπος τίτλος: GIS and Remote Sensing For Landfill Site Selection- A Case Study on Dharmanagar Nagar Panchayet
Συγγραφέας: Er. Subhrajyoti Choudhury, Er.Sujit Das
Εισαγωγή
Τα θέματα διαχείρισης αποβλήτων μπαίνουν στο προσκήνιο της παγκόσμιας περιβαλλοντικής ατζέντας καθώς ο πληθυσμός και η αύξηση της κατανάλωσης οδηγούν σε αυξανόμενες ποσότητες αποβλήτων. Έτσι έχει προκύψει ένα νέο παράδειγμα διαχείρισης αποβλήτων το οποίο εστιάζει στην αποδοτικότητα των πόρων και την ελαχιστοποίηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων καθ΄ όλη τη διάρκεια του κύκλου ζωής της διαχείρισης των αποβλήτων. Η παρούσα εργασία έχει στόχο τον προσδιορισμό κατάλληλης τοποθεσίας για τη διάθεση των αστικών στερεών αποβλήτων στην ευρύτερη περιοχή του Dharmanagar, χρησιμοποιώντας σαν εργαλεία το GIS και την τηλεπισκόπιση. Το GIS είναι ένα σύνολο εργαλείων λογισμικού που χρησιμοποιείται για την εισαγωγή, αποθήκευση, χειρισμό, ανάλυση και εμφάνιση γεωγραφικής πληροφορίας. Επίσης συνδυάζει χωρικά δεδομένα (χάρτες, αεροφωτογραφίες, δορυφορικές εικόνες) με άλλα δεδομένα ποσοτικά και ποιοτικά από βάσεις δεδομένων. Ακόμα η τηλεπισκόπιση είναι ένα εξαιρετικό εργαλείο για την απογραφή και ανάλυση των πόρων του περιβάλλοντος λόγω της μοναδικής ικανότητάς του να παρέχει συνοπτική όψη μιας μεγάλης επιφάνειας γης με επαναληπτική κάλυψη. Η πολυφασματική του ικανότητα παρέχει την κατάλληλη αντίθεση μεταξύ των διάφορων φυσικών χαρακτηριστικών όπου με την επαναλαμβανόμενη κάλυψη παίρνουμε πληροφορίες για δυναμικές αλλαγές που πραγματοποιούνται στην επιφάνεια της γης και το φυσικό περιβάλλον. Για την εκτίμηση ενός τόπου ως πιθανού για τη διάθεση στερεών αποβλήτων λαμβάνονται υπόψη αρκετοί περιβαλλοντική και πολιτικοί παράγοντες καθώς και διάφορες νομοθεσίες. Στην εικόνα 1 βλέπουμε την περιοχή μελέτης που βρίσκεται στη Βορειοανατολική Ινδία.
Μεθοδολογία
Είναι προφανές ότι πρέπει να ληφθούν πολλοί παράγοντες υπόψη σε μια απόφαση χωροθέτησης χώρων υγειονομικής ταφής και το GIS είναι ιδανικό εργαλείο για αυτού το είδους μελετών λόγω της ικανότητας του να διαχειρίζεται μεγάλους όγκους δεδομένων από μια ποικιλία πηγών. Η μεθοδολογία χρησιμοποιεί το GIS για να αξιολογήσει ολόκληρη την περιοχή βάσει συγκεκριμένων κριτηρίων τα οποία είναι:
- Λιθογραφία
- Γεωμορφολογία
- Κλίση
- Αποχέτευση
- Πληθυσμός
- Απόσταση από τις μεγάλες οδούς
- Απόσταση από τα μεγάλα ρεύματα
- Απόσταση από αποχέτευση
Στη συνέχεια με βάση τα παραπάνω κριτήρια δημιουργήθηκαν διάφοροι θεματικοί χάρτες όπως γεωμορφολογίας, κλίσης κτλ. Επίσης, στον πίνακα 1 μπούμε να δούμε μια τιμή βαρύτητας για την κάθε κατηγορία.
1) Γεωλογικά κριτήρια
Η γεωλογία μιας περιοχής ελέγχει άμεσα τους τύπους εδάφους και τη φέρουσα ικανότητα αυτών για θεμελίωση του ΧΥΤΑ και τη μετανάστευση των στραγγισμάτων. Λόγω των υψηλότερων ρυθμών διαπερατότητας, ο ψαμμίτης είναι λιγότερο κατάλληλος για ΧΥΤΑ σε αντίθεση με τον ασβεστόλιθο που είναι ο πιο κατάλληλος λόγω της ευαισθησίας των ανθρακικών πετρωμάτων στη διάλυση από χαμηλά pH.
2) Τοπογραφικά κριτήρια
Η τοπογραφία της περιοχής είναι ένας πολύ σημαντικός παράγοντας για την επιλογή του τόπου, τη δομική ακεραιότητα και τη ροή των υγρών που περιβάλλουν έναν ΧΥΤΑ επειδή έχει πολύ σημαντικές επιπτώσεις για τη χωρητικότητα των αποβλήτων, την αποστράγγιση, την τελική χρήσης γης, τον έλεγχο της ρύπανσης των επιφανειών και των υπογείων υδάτων και την πρόσβαση στο χώρο. Οι επίπεδες και ελαφρώς κυλιόμενες εκτάσεις που δεν υπόκεινται σε πλημμύρες είναι οι καλύτεροι χώροι για ΧΥΤΑ. Ωστόσο, αυτό το είδος τοπογραφίας είναι κατάλληλο και για άλλες χρήσεις γης όπως η γεωργία, οι κατοικίες ή εμπορική ανάπτυξη.
3) Υδρολογικά/ υδρογεωλογικά κριτήρια
Ο ΧΥΤΑ δεν πρέπει να τοποθετείται εντός των επιφανειακών υδάτων ή των ζωνών προστασίας των υδάτινων πόρων για τυχόν μόλυνση αυτών από τα στραγγίσματα. Για παράδειγμα, δεν πρέπει να βρίσκεται ένας ΧΥΤΑ εντός 30,48 μέτρων (100 πόδια) οποιουδήποτε μη ραγισμένου ρεύματος ή ποταμού και τουλάχιστον 91,44 μέτρων (300 πόδια) από ρέμα ή ποτάμι.
4) Κοινωνικοοικονομικά κριτήρια
Ένα ακόμη πολύ σημαντικό κριτήριο για την κατασκευή ΧΥΤΑ είναι η απόσταση από τους οικισμούς καθώς σύμφωνα με τον κανονισμό ελέγχου στερεών αποβλήτων απαγορεύεται η κατασκευή του εντός οικισμών. Επίσης η απόσταση από του κύριους δρόμους, τα υφιστάμενα σχέδια αποχέτευσης λαμβάνονται υπόψη. Στην εικόνα 8 βλέπουμε την απόσταση από τους κύριους δρόμους και στον πίνακα 7 τους βαθμούς καταλληλόλητας για την απόσταση. Μετά την προβολή και τη δημιουργία τοπολογίας όλες οι κατηγορίες χαρακτηριστικών όπως η γεωμορφολογία, η κλίση, η λιθολογία κτλ. Μετατράπηκαν σε αρχεία ράστερ και δημιουργήθηκαν χωριστά δεδομένα με βάση τη βαρύτητα και την κατάταξη. Οι τελικές βαθμολογίες ανταξινομήθηκαν για τη δημιουργία ενός χάρτη εξόδου που δείχνει της κατηγορίες των κατάλληλων θέσεων για κατασκευή ΧΥΤΑ.
Αποτελέσματα
Τα αποτελέσματα δείχνουν μόνο μια έκταση των 6,22 Km2 είναι πολύ κατάλληλη για την απόρριψη αποβλήτων. Στον πίνακα 9 βλέπουμε και τις υπόλοιπες κατηγορίες καταλληλότητας ενώ η εικόνα 10 είναι ένας χάρτης καταλληλότητας για την περιοχή μελέτης. Ένας από τα σοβαρά και αυξανόμενα δυνητικά προβλήματα στις περισσότερες μεγάλες αστικές περιοχές είναι η έλλειψη γης για τη διάθεση αποβλήτων. Αν και γίνονται προσπάθειες για τη μείωση και ανάκτηση αυτών η διάθεση σε ΧΥΤΑ παραμένει η πιο κοινή μέθοδος για τον προορισμό των αποβλήτων. Ένας ακατάλληλος χώρος ΧΥΤΑ μπορεί να φέρει αρνητικές περιβαλλοντικές, οικονομικές και οικολογικές επιπτώσεις. Επομένως θα πρέπει να είναι πολύ προσεκτική η μελέτη του συγκεκριμένου προβλήματος.
