Εντοπισμός αλλαγών σε αρχαιολογικούς χώρους της Βόρειας Αφρικής, με χρήση δορυφορικών εικόνων
Από RemoteSensing Wiki
Πρωτότυπος τίτλος: Detecting Change at Archaeological Sites in North Africa Using Open-Source Satellite Imagery
Συγγραφείς: Louise Rayne, Maria Carmela Gatto, Lamin Abdulaati, Muftah Al-Haddad, Martin Sterry, Nichole Sheldrick and David Mattingly
Πηγή: https://www.mdpi.com/2072-4292/12/22/3694
Μετάφραση & Περίληψη
Εισαγωγή:
Η εργασία παρουσιάζει μία ροή εργασιών τηλεπισκόπησης με σκοπό τον εντοπισμό σύγχρονων δραστηριοτήτων που απειλούν τους αρχαιολογικούς χώρους. Η μελέτη αφορούσε τις περιοχές Aswan και Kom-Ombo στην Αίγυπτο και τις οάσεις Jufra στη Λιβύη. Στα πλαίσια της έρευνας χρησιμοποιήθηκαν δορυφορικές εικόνες Sentinel-2, PlanetScope και VHR καθώς και το υπόβαθρο του Google Earth για την καλύτερη αναγνώριση των χρήσεων. Η ακρίβεια των αποτελεσμάτων κυμαίνεται μεταξύ (85-91)% και αφορούν τις ανθρώπινες δραστηριότητες όπως την κατασκευή, την γεωργία, την απόρριψη σκουπιδιών καθώς και τις φυσικές διεργασίες που εντοπίστηκαν σε αρχαιολογικούς χώρους και τις ευρύτερες περιοχές τους. Οι περιοχές ανάλυσης που μελετήθηκαν ως προς τις μεταβολές που έχουν υποστεί αφορούσαν αρχαιολογικούς χώρους και οι τοποθεσίες τους ελήφθησαν από τη βάση δεδομένων EAMENA.
Μεθοδολογία:
Ειδικότερα, στις περιοχές Aswan και Kom-Ombo (εικ.1) καταγράφηκε μία σειρά από σύγχρονες δραστηριότητες και κατά κύριο λόγο αφορούσαν την επέκταση αστικών περιοχών αλλά υπήρχαν και κατασκευές μικρής κλίμακας καθώς και γεωργικές αλλαγές. Οι αλλαγές που εντοπίστηκαν στις περιοχές Aswan και Kom Ombo έχουν 78% ακρίβεια καθώς τα αποτελέσματα επιβεβαιώθηκαν και με επιτόπιο έλεγχο στις 45 τοποθεσίες. Συγκεκριμένα, τα αποτελέσματα δείχνουν τον ταχύ ρυθμό ανάπτυξης του “New Aswan”, παρόλο που η κατασκευή του νέου οικισμού βρίσκεται σε εξέλιξη, από τις αρχές του 21ου αιώνα, το έργο συνεχίζει να απειλεί τους εναπομείναντες αρχαιολογικούς χώρους στην περιοχή. Παρακάυω αναφέρονται κάποια από τα παραδείγματα που καταγράφηκαν κατά την έρευνα. Στον ιστότοπο WK40 εμφανίζεται διασπορά λιθικών αντικειμένων και στο WK41 πραγματοποιήθηκαν οδικές κατασκευές που δημιούργησαν καταστροφές (εικ.2).
Ακόμη, μικρότερης κλίμακας ζημιές εντοπίστηκαν στην περιοχή WK32, όπου πραγματοποιήθηκαν πρόσφατα ανασκαφές λόγω της κατασκευής λατομείου (εικ.3). Ένα ακόμη παράδειγμα τοπικής δραστηριότητας εντοπίζεται στο Wadi el-Tawil στο σημείο WT1, όπου ένα νεκροταφείο δεύτερης χιλιετίας απειλείται από την επέκταση ενός σύγχρονου νεκροταφείου (εικ.4). Όσον αφορά τις οάσεις Jufra αναλύθηκαν 82 τοποθεσίες. Μία προηγούμενη έρευνα που είχε γίνει ανέλυσε πόσες τοποθεσίες στο Jufra είχαν ήδη καταστραφεί κατά τη διάρκεια του 20ου αιώνα. Κατά την περίοδο ανάλυσης στις περισσότερες τοποθεσίες δεν υπήρξε καμία αλλαγή.
Στην εικόνα 6 καταγράφονται κάποια παραδείγματα αλλαγών που έχουν καταγραφεί. Στο σημείο EAMENA-0001547 διαπιστώθηκαν οι καταστροφές που έχουν προκαλέσει οι διαμορφώσεις χωραφιών στην περιοχή όπου υπήρχε αρχαίο σύστημα άρδευσης foggara. Ακόμη μία επιζήμια αλλαγή αποτελεί η εναπόθεση απορριμμάτων. Εντοπίστηκε εκτεταμένη απόρριψη κοντά στη μεσαιωνική πόλη EAMENA-0001513 (εικ.7). Επίσης είναι πολύ πιθανόν στο σημείο EAMENA-0095144 που απεικονίζεται αλλαγή στο χρωματισμό του δρόμου να οφείλεται σε απορρίμματα (εικ.7).
Συμπεράσματα:
Εν κατακλείδι, στην περιοχή Aswan η κατασκευή της νέας πόλης είναι αυτή που επηρεάζει περισσότερο τους αρχαιολογικούς χώρους. Αντίθετα, στις οάσεις στο Jufra η κύρια αιτία ζημιών στους αρχαιολογικούς χώρους αποτελεί η γεωργική επέκταση, εξαιτίας των γεωτρήσεων που πραγματοποιούνται καταστρέφοντας τα αρχαία συστήματα άρδευσης. Σε μεγάλο μέρος της Βόρειας Αφρικής η αρχαιολογική κληρονομιά έχει ήδη υποστεί εκτεταμένες ζημιές, αλλά υπάρχουν πολλά ακόμη κρίσιμα σημεία τα οποία πρέπει να παρακολουθούνται ούτως ώστε να αποτραπούν περαιτέρω καταστροφές.
