Αστάθεια πρανών: ο ρόλος της τηλεπισκόπησης και των Γ.Σ.Π.
Από RemoteSensing Wiki
“Slope instability: the role of remote sensing and G.I.S in recognition, analysis and zonation.” R.Soeters and C.J. van Westen.
Πηγή:http://cidbimena.desastres.hn/docum/crid/Agosto2004/pdf/eng/doc5565/doc5565-contenido.pdf
1. Αντικείμενο Εφαρμογής
Τηλεπισκόπιση και αναγνώριση κατολισθήσεων.
2.Στόχος Εφαρμογής
Η εργασία αυτή εστιάζει στην ολοκληρωμένη χρήση της τηλεπισκόπισης και των Γεωγραφικών Συστημάτων Πληροφοριών(G.I.S.) για την αναγνώριση αστάθειας πρανών και την ανάλυση και τη διαστρωμάτωση του κίνδυνου εμφάνισης κατολισθήσεων. Αποτιμώντας το ρόλο της τηλεπισκόπισης για την ανάλυση της επικινδυνότητας γίνεται ξεκάθαρο ότι η εφαρμογή πρέπει να στηρίζεται σε ένα ολοκληρωμένο σύστημα, που να αποτελείται από δεδομένα διαφορετικών πηγών, που θα διαφέρουν σε τύπο συλλεκτών, κλίμακα και χρόνο.
3.Μεθοδολογία ανάλυσης επικινδυνότητας κατολισθήσεων
Για να μπορέσει να αναλυθεί η πρόβλεψη πιθανότητας κατολισθήσεων είναι απαραίτητο να έχει προηγηθεί: Η απογραφή των υπαρχουσών κατολισθήσεων, η ταυτοποίησης του τύπου αυτών, η χωρική διανομή τους, και η χρονική τους εξέλιξη. Η ανάλυση της εδαφικής κατάστασης που οδηγεί σε αστοχίες. Ο προσδιορισμός της χωρικής μεταβλητότητας των παραγόντων. Η αξιολόγηση βαθμού πιθανότητας εμφάνισης κατολίσθησης. Η ικανότητα αξιόπιστης απογραφής των κατολισθήσεων είναι απαραίτητη για την ανάλυση της εμφάνισης αστοχίας σε σχέση με περιβαλλοντικές παραμέτρους. Η μέχρι τώρα απογραφή γινόταν με απ΄ ευθείας παρατήρηση και χαρτογράφηση. Στην εφαρμοσμένη γεωμορφολογική μεθοδολογία εμφανίζονται οι εξής δυσκολίες: Η δυσκολία της εφαρμογής γεωμορφολογικής μεθοδολογίας σε μικρές κλίμακες στο πρώιμο στάδιο των εργασιών. Ο βαθμός της υποκειμενικότητας στην ανάλυση των υπαίτιων παραγόντων της κίνησης των γαιών καθώς και η παρέκταση ενός συνόλου δεδομένων. Στην προσπάθεια επίλυσης αυτών των ζητημάτων αναζητάται μια πιο ολοκληρωμένη μεθοδολογία σε διαφορετικές κλίμακες.
4.Η χρήση της τηλεπισκόπισης στην στρωματοποίηση της αστάθειας πρανών.
Λαμβάνοντας υπόψη ότι οι κατολισθήσεις επηρεάζουν άμεσα το έδαφος, η τηλεπισκόπιση αποτελεί μία από τις πιο κατάλληλες τεχνικές στη μελέτη αστάθειας πρανών. Ιδιαίτερα χρήσιμη γίνεται η τηλεπισκόπιση με την χρήση στερεοσκοπικών εικόνων, οι οποίες μπορούν να απεικονίσουν χαρακτηριστικά μορφολογικά γνωρίσματα των κατολισθήσεων. Επίσης από δορυφορικά δεδομένα μπορούν να αξιολογηθούν «προφητικά» στοιχεία της εδαφικής κατάστασης, τα οποία καθορίζουν την ευπάθεια σε κατολίσθηση. Ο βαθμός εφαρμογής εξαρτάται από τη χωρική ανάλυση των εικόνων σε συνδυασμό με το μέγεθος των χαρακτηριστικών γνωρισμάτων της αστοχίας του πρανούς. Η μικρότερη κλίμακα που θα μπορούσε να θεωρηθεί κατάλληλη για την ανάλυση πιθανής κίνησης μίας κλιτύος είναι η 1:25.000. Αυτό διότι μία αστοχία πρανούς μπορεί να αναγνωριστεί σαν τέτοια, όταν το μέγεθος και η αντίθεση με τα περιβάλλοντα στοιχεία είναι αρκετά έντονη. Η αναλυτική πληροφορία της εικόνας μπορεί να δώσει στοιχεία σε σχέση με τον τύπο της κατολίσθησης και τους λόγους αστοχίας. Ενδείκνυται ακόμη η χρήση διαδοχικών εικόνων. Μία μεγάλη ποικιλία από τηλεπισκοπικές εικόνες μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την χαρτογράφηση των παραγόντων που επηρεάζουν την εμφάνιση τέτοιου είδους αστοχιών. Κυρίως χρησιμοποιούνται Stereo SPOT για την εδαφική ταξινόμηση και την ομογενοποίησης των εδαφικών μονάδων. Η πολυφασματική πληροφορία που κατακτάται από πολυφασματικούς συλλέκτες από δορυφόρους είναι χρήσιμη για την καταγραφή των αποστραγγίσεων, της βλάστησης, των χρήσεων γης και της ανθρώπινης δραστηριότητας. Πολυχρονικά δεδομένα κατάλληλης χωρικής ανάλυσης SPOT, ανοίγουν τη δυνατότητα για καταγραφή της ανθρώπινης δραστηριότητας και των επιδράσεων αυτής πάνω στην ευστάθεια των πρανών. Γίνονται ακόμη έρευνες για την εκτίμηση της δυνατότητας εφαρμογής ραντάρ (ERS, JERS, και του προγραμματισμένου Radarset), η οποία θα επέτρεπε την παντός καιρού καταγραφή των κλιτύων και την αξιολόγηση αυτών
5.Γεωγραφικά Συστήματα Πληροφοριών και στρωματοποίηση του κινδύνου κατολίσθησης.
Μεθοδολογίες που βασίζονται στην συναρμογή μεγάλου αριθμού παραμέτρων έχουν επωφεληθεί ιδιαιτέρως από την ανάπτυξη των Γεωγραφικών Συστημάτων Πληροφοριών. Ιδιαίτερα στην μελέτη των κατολισθήσεων ένα από τα μεγαλύτερα πλεονεκτήματα είναι ότι επιτρέπει την υπέρθεση χαρτών διαφορετικών παραγόντων με ένα χάρτη που καταγράφει περιστατικά κατολισθήσεων. Επιτρέπει ακόμη τον συνδυασμό ψηφιακών τηλεπισκοπικών δεδομένων με χάρτες και άλλα επίπεδα δεδομένων. Με το σκανάρισμα αεροφωτογραφιών και τη γεωμετρική διόρθωσή τους επιτρέπεται η ερμηνεία των εικόνων σε G.I.S. Ένα ακόμη πλεονέκτημα του GIS είναι ότι παρέχει σύνθετες υπολογιστικές τεχνικές που μπορούν να επιτρέπουν τη διασταύρωση πολλών παραγόντων και των υπολογισμό πινάκων. Ένας όμως κίνδυνος που ελλοχεύει είναι ότι το G.I.S δίνει παραπάνω έμφαση σε μαθηματικούς υπολογισμούς και στατιστική ανάλυση δεδομένων και όχι τόσο στην επαγγελματική γνώση και εμπειρία.
6.Συμπεράσματα
Η τηλεπισκόπιση αποτελεί ένα ιδιαίτερα σημαντικό εργαλείο στην ανάλυση κινδύνων για τη διαχείριση καταστροφών. Παραταύτα, αν και σήμερα υπάρχει μεγάλη ποικιλία από τηλεπισκοπικά συστήματα, συχνά υπάρχει ανεπάρκεια ικανών δεδομένων. Όταν όμως αυτά αποκτηθούν και είναι κατάλληλα επιπλέον πλεονέκτημα για την έρευνα αποτελεί η χρήση του G.I.S.
