Αποκατάσταση λατομείων – ανοιχτών ορυχείων με τη χρήση της τηλεπισκόπησης

Από RemoteSensing Wiki

Εικόνα 1. Τα διάφορα στάδια της μεθοδολογίας

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Πρόκειται για μια καινοτομική προσέγγιση η οποία μπορεί να αποτελέσει μία επιμέρους ή αυτοδύναμη μεθοδολογία για την αξιόπιστη διαχρονική καταγραφή, παρακολούθηση και έλεγχο αποκατάστασης της λατομικής και μεταλλευτικής δραστηριότητας στη χώρα μας με γρήγορο και οικονομικό τρόπο, χάρις στην νέα τεχνολογία της δορυφορικής τηλεπισκόπησης και των Συστημάτων Γεωγραφικών Πληροφοριών (ΣΓΠ), που σε καμία περίπτωση δεν θα ήταν δυνατόν με τη χρησιμοποίηση συμβατικών μεθόδων. Πιο αναλυτικά, επιχειρείται να δημιουργηθεί ένα επικουρικό εργαλείο υποστήριξης αποφάσεων για την αποκατάσταση μιας περιοχής εξόρυξης με βάση την αποτύπωση και χαρτογράφηση των διαχρονικών σταδίων της εκμετάλλευσης και των γειτονικών χρήσεων γης, η οποία καταγράφεται μέσα από τη συνδυαστική χρήση μέσης ευκρίνειας πολυφασματικών δεδομένων Landsat TM, υψηλής ευκρίνειας παγχρωματικών δεδομένων KVR-1000 και στερεοσκοπικών δεδομένων μέσης ευκρίνειας SPOT. Το σύστημα λήψης αποφάσεων παρουσιάζει και προσομοιώνει όλα τα απαραίτητα βήματα που πρέπει να ακολουθήσει ένας γεωπόνος- αρχιτέκτων τοπίου, τοπογράφος μηχανικός, μηχανικός περιβάλλοντος ή μηχανικός υπαίθριων εκμεταλλεύσεων κατά τη διάρκεια της σύνταξης μελετών αποκατάστασης λατομικών και μεταλλευτικών δραστηριοτήτων.

Εικόνα 2. Ψευδόχρωμη δορυφορική εικόνα Landsat TM (στις 22-05-1986), κανάλια 7,4,1 (RGB)

Εικόνα 3. Παγχρωματική εικόνα SPOT_Τροχιά στις 16-01-1993

ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ

Η περιοχή έρευνας εστιάζεται στα ορυχεία νικελίου της Λάρκο ΑΕ στον Παγώντα, στο Σούρτζι και το Ίσωμα του Νομού Ευβοίας. Ως πρώτη προτεραιότητα δράση επιλέγεται ο καθορισμός των κριτηρίων επιλογής των δορυφορικών δεδομένων. Καθορίζεται η προς εξέταση περιοχή και συσχετίζεται με τη διαθεσιμότητα των δορυφορικών δεδομένων έτσι ώστε να αντιστοιχίζονται οι ημερομηνίες λήψεις αυτών με τα στάδια εκμετάλλευσης και αποκατάστασης των ανοιχτών ορυχείων της Λάρκο. Γίνεται η συλλογή των δεδομένων και η προεπεξεργασία τους. Ακολουθεί η ανάλυση των δεδομένων που έχει ένα πολυδιάστατο χαρακτήρα και αποτελείται από την ποσοτική, την ποιοτική ανάλυση των δεδομένων και την επιλογή της καταλληλότερης μεθόδου ανίχνευσης μεταβολών φυσικής κάλυψης και χρήσεων γης για τη παραγωγή διαχρονικών θεματικών χαρτών. Γίνεται διερεύνηση και αποτύπωση τόσο των χρήσεων γης, όσο και της φυσικής κάλυψης με τη χρήση δορυφορικής τηλεπισκόπησης, η οποία βοηθά στον καλύτερο εντοπισμό περιβαλλοντικά ευαίσθητων περιοχών και των αντίστοιχων προβλημάτων και είναι περισσότερο ακριβής και λιγότερο χρονοβόρος. Ακολουθεί η παραγωγή και ανάπτυξη του ψηφιακού μοντέλου αναγλύφου για την εξαγωγή χάρτη κλίσεων, προσανατολισμού και ανάλυσης υδρογραφικού δικτύου της ευρύτερης περιοχής και η ανάπτυξη ενός ΣΓΠ για την ολοκληρωμένη διαχείριση των όλων των σχετικών γεωπληροφοριών. Η ανάλυση περιλαμβάνει και την ανάπτυξη του διαδραστικού εργαλείου το οποίο μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως ένα Σύστημα Λήψης Αποφάσεων (ΣΛΑ) για την εξαγωγή υψηλής ποιότητας χαρτών και σχεδίων προσομοίωσης των παρεμβάσεων ή την επιλογή του είδους της αποκατάστασης μιας λατομικής ή μεταλλευτικής δραστηριότητας. Το μοντέλο αναπτύσσεται αντλώντας τους τύπους των μονάδων των χρήσεων γης που χρησιμοποιούνται στην αποκατάσταση με βάση την επεξεργασία των δορυφορικών δεδομένων του μεταλλείου στο Παγώντα και επαληθεύεται και αξιολογείται με βάση το μεταλλείο στο Ίσωμα.

Εικόνα 4. Διαφορετικές απεικονίσεις του ψηφιακού μοντέλου εδάφους του λατομείου του Ισώματος

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

Η μεθοδολογική γνώση που δημιουργήθηκε από την ανάλυση των δεδομένων μπορεί σαφώς να υποδείξει «αρχές οικονομίας» στην αποκατάσταση υπαίθριων εκμεταλλεύσεων που αξιοποιούν πλουτοπαραγωγικούς πόρους. Αυτή η πτυχή είναι πολύ σημαντική όχι μόνο για τους υπεύθυνους και υπόλογους της αποκατάστασης, αλλά και για τις τοπικές, διοικητικές αρχές και περιβαλλοντικές οργανώσεις. Το χαμηλό κόστος κατά 40% σε σύγκριση με τις συμβατικές μεθόδους είναι σημαντικό πλεονέκτημα που καθιστά τη μεθοδολογία αυτή αποδεκτή σε εύκρατα κλίματα λόγω της μεγάλης διάρκειας της ηλιοφάνειας που επιτρέπει μια ασφαλή παρακολούθηση σε σταθερά χρονικά διαστήματα. Το χαμηλό κόστος αλλά και η προσβασιμότητα σε δεδομένα μπορεί να αποτελέσουν θετικά κριτήρια για την ενσωμάτωση τέτοιων προϊόντων στις λειτουργικές δραστηριότητες των μεταλλευτικών επιχειρήσεων.

Συγγραφέας: Σπυρόπουλος, Νικόλαος Β.

Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Τμήμα Αξιοποίησης Φυσικών Πόρων & Γεωργικής Μηχανικής, Τομέας Αγροτικών Κατασκευών & Γεωργικής Μηχανολογίας, Εργαστήριο Γεωργικών Κατασκευών Αθήνα 2010