Αναγνώριση/Χαρτογράφηση παραγκουπόλεων χρησιμοποιώντας Δορυφορικά Δεδομένα IKONOS: Μελέτη περίπτωσης Dehradun, Ινδία
Από RemoteSensing Wiki
Αναγνώριση/Χαρτογράφηση παραγκουπόλεων χρησιμοποιώντας Δορυφορικά Δεδομένα IKONOS: Μελέτη περίπτωσης Dehradun, Ινδία
Αντικείμενο Μελέτης: Αστική Ανάπτυξη-Παραγκουπόλεις
Εκδόθηκε: Indian Institute of Remote Sensing (NRSA), Dehradun, India
Συγγραφείς:
Ujjwal Sur: Officer Trainee (M.Tech.), Human Settlement Analysis Group, Indian Institute of Remote Sensing (NRSA), Dehradun, India. Sadhana Jain: Scientist, Human Settlement Analysis Group, Indian Institute of Remote Sensing (NRSA), Dehradun, India. B. S. Sokhi: Scientist and Head, Human Settlement Analysis Group, Indian Institute of Remote Sensing (NRSA), Dehradun, India.
Εισαγωγή
Στις αναπτυσσόμενες χώρες όπως η Ινδία, το οξύ πρόβλημα της δημιουργίας παραγκουπόλεων βρίσκεται όχι μόνο στις μεγάλες πόλεις αλλά και σε μεσαίες και μικρές πόλεις και κωμοπόλεις. Λόγω της έντονης αστικοποίησης και της επακόλουθης άναρχης ανάπτυξης, στις περισσότερες από αυτές τις πόλεις έχει προκληθεί συμφόρηση και έχουν διαμορφωθεί έντονα ανθυγιεινές συνθήκες. Είναι σαφές ότι η ταχεία διαδικασία της προσαύξησης, ως αποτέλεσμα των αδιάλειπτων ροών μεταναστών προκάλεσε την ταχυτάτη καθ’ύψος αύξηση των παραγκουπόλεων. Στην πλειονότητα τους οι δημοτικές αρχές δεν διαθέτουν ενημερωμένους χάρτες για τις φτωχογειτονιές μαζί με τις απαραίτητες βάσεις δεδομένων σχετικά με την γένεση και την ανάπτυξη τους, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται προβλήματα στην αναπτυξιακή διαδικασία. Ως εκ τούτου, είναι σημαντικό να αναλυθεί η δημιουργία των παραγκουπόλεων, η μορφολογία τους αλλά και οι επιπτώσεις που επιφέρουν στο περιβάλλον προκειμένου να βρεθούν οι τρόποι βελτίωσης της ποιότητας ζωής των κατοίκων των παραγκουπόλεων. Υπό αυτές τις συνθήκες, η τηλεπισκόπηση διαδραματίζει ηγετικό ρόλο λόγω της επαναλαμβανόμενης και συνοπτικής κάλυψης που μπορεί να πραγματοποιήσει πάνω από μια περιοχή. Σε αυτή την εργασία ,πραγματοποιείται μια απόπειρα αναγνώρισης και χαρτογράφησης των παραγκπουπόλεων χρησιμοποιώντας δορυφορικές εικόνες IKONOS (1m και 4m) και αξιολόγηση του περιβάλλοντος των παραγκουπόλεων σε GIS υποστηριζόμενο από επίγεια επαλήθευση. Οι παραγκουπόλεις αναγνωρίστηκαν με βάση οπτικής ερμηνείας και αιχμαλωτίστηκαν με το χέρι χρησιμοποιώντας τη μέθοδο της ψηφιοποίησης επί της οθόνης. Τελικώς δημιουργήθηκαν βάσεις δεδομένων που επισημάνθηκαν με την βοήθεια των απαραίτητων επίγειων ελέγχων. Η οπτική ερμηνεία της μελετώμενης περιοχής έδειξε καθαρά την τοποθέτηση και την εναέρια διανομή των παραγκουπόλεων. Για αυτό το σκοπό, χρησιμοποιήθηκαν ερμηνευτικές παράμετροι όπως: το μοτίβο (διάταξη), το σχήμα (τύπος οροφής κ.α.), το μέγεθος (μικρό, μεσαίο, μεγάλο),ο τόνος και η συσχέτιση. Έπειτα οι περιοχές των παραγκουπόλεων αναγνωρίστηκαν και επισημάνθηκαν ύστερα από λεπτομερή επίγειο έλεγχο. Τέλος πραγματοποιούταν λεπτομερής χαρτογράφηση μιας συγκεκριμένης παραγκούπολης και ετοιμαζόταν βάση δεδομένων με τη βοήθεια ερωτηματολογίου σχετικά με την κατασκευή των σπιτιών και τις υποδομές.
Στόχοι της Μελέτης
Ο σκοπός της παρούσας μελέτης ήταν ο εντοπισμός των παραγκουπόλεων μαζί με εκείνα τα φυσικά χαρακτηριστικά που θα μπορούσαν να ερμηνευθούν μέσα από δορυφορικές εικόνες IKONOS υψηλής ανάλυσης. Για την παρουσιάσει μιας ολοκληρωμένης εικόνας των παραγκουπόλεων λήφθηκαν υπόψη δυο πτυχές, από την μία της χωρικής κατανομής και της ανάπτυξης, και από την άλλη των παρεχόμενων υποδομών. Υψηλής ανάλυσης δορυφορικές εικόνες (δορυφορικά δεδομένα IKONOS) που αποκτήθηκαν τον Απρίλιο του 2000 χρησιμοποιήθηκαν για την ανίχνευση, την αναγνώριση και την οριοθέτηση των παραγκουπόλεων στο Dehradun προκειμένου να ανιχνευθούν οι αλλαγές που έχουν συντελεστεί από την άποψη της ανάπτυξης νέων σπιτιών και να συνταχθούν χάρτες με τις συνθήκες που επικρατούν στις παραγκουπόλεις. Το GIS χρησιμοποιήθηκε για τον προσδιορισμό των περιοχών των παραγκουπόλεων που είναι ευπαθείς σε πλημμύρες.
Μεθοδολογία
Για την μελέτη των παραγκουπόλεων αποκτήθηκαν τον Απρίλιο του 2000 IKONOS PAN και δεδομένα MSS. Επίσης χρησιμοποιήθηκαν βοηθητικά δεδομένα όπως SOI Toposheet (53 J/3), σε κλίμακα 1:50.000,1988, και SOI Guide Map,σε κλίμακα 1:20.000,1982. Όλοι οι θύλακες με παραγκουπόλεις αναγνωρίστηκαν και μεταφέρθηκαν σε ένα χάρτη, προκειμένου να παρθεί συνολική χωρική κατανομή και χωροθέτηση των παραγκουπόλεων. Προκειμένου να αναγνωριστούν οι παραγκουπόλεις, οι παράγοντες που μελετήθηκαν ήταν: Οι κατασκευές μικρού μεγέθους με μεγάλη πυκνότητα, ο τόνος διαφέρει μεταξύ μιας παράγκας τύπου «kachcha» και «ημι-kachcha» που είναι εμφανείς σε μια παραγκούπολη, ακανόνιστου σχήματος μη πλακοστρωμένοι και σχεδόν άστρωτοι εσωτερικοί δρόμοι, εγκαταλελειμμένες περιοχές όπως στις ακτές των ποταμών και καναλιών, κατά μήκος σιδηροδρομικών γραμμών και των περιθωρίων των δρόμων που πάρθηκαν σαν συνδυασμό για αναγνώριση. Ο αποχετευτικός χάρτης διαμορφώθηκε με βάση τα δεδομένα IKONOS και τα τοπογραφικά φύλλα SOI. Η περιοχή μελέτης επιλέχθηκε με βάση ασφαλή στοιχεία και έγχρωμες εκτυπώσεις που πάρθηκαν για λεπτομερή έρευνα πεδίου μαζί με σύντομο ερωτηματολόγιο. Από το χάρτη προσδιορισμού της θέσης των παραγκουπόλεων και του χάρτη αποχέτευσης, οι παραγκουπόλεις επισημάνθηκαν σε ευπαθείς περιοχές (Εικόνα 1).
Περιορισμοί της μελέτης
Λόγο της έλλειψης χρόνου αλλά και της έλλειψης πρόσφατων δευτερευόντων δεδομένων για τις περιοχές που φιλοξενούν παραγκουπόλεις οι περιοχές που μελετήθηκαν εντατικά ήταν μόλις 7 από τις 113. Δημιουργία της βάσης δεδομένων
Οι χάρτες των παραγκουπόλεων ετοιμάστηκαν με βάση την οπτική ερμηνεία και τις απαραίτητες έρευνες πεδίου εντός των ορίων του δήμου. Για την παρουσίαση του κύριου παράγοντα που επιδρά στην τοποθέτηση και στη κατανομή των παραγκουπόλεων, ετοιμάστηκε χάρτης αποχέτευσης και πάνω σε αυτόν έγινε υπέρθεση του χάρτη χωροθέτησης των παραγκουπόλεων. Σε επόμενο στάδιο, κάθε σπίτι ψηφιοποιήθηκε για την ετοιμασία λεπτομερούς χάρτη της μελετώμενης περιοχής. Τα δεδομένα που συλλέχτηκαν στη βάση της έρευνας πεδίου μεταφέρθηκαν στο βασικό χάρτη και πλήθος άλλων χαρτών δημιουργήθηκε με διάφορες παραμέτρους. Για την παρουσίαση των συνθηκών που επικρατούν στις διάφορες παραγκουπόλεις ετοιμάστηκαν χάρτες που παρουσιάζουν συγκριτικά τις επιλεγμένες παραμέτρους στις διάφορες περιοχές.
Συμπεράσματα
Οι περισσότερες παραγκουπόλεις έχουν αναπτυχθεί κατά μήκος των φυσικών καναλιών απορροής. Το παραπάνω στοιχείο είναι ιδιαίτερα ανησυχητικό για την ασφάλεια των παραγκουπόλεων σχετικά με περιβαλλοντικούς κινδύνους (π.χ. πλημμύρες). Οι περισσότερες από τις παραγκουπόλεις κινδυνεύουν να πλημμυρίσουν θέτοντας σε κίνδυνο τις ζωές των κατοίκων τους αλλά και των περιουσιών τους. Επίσης βγήκε το συμπέρασμα ότι τα περισσότερα σπίτια των παραγκουπόλεων που βρίσκονται στη δεξιά όχθη του ποταμού έχουν περισσότερες ανέσεις σε σχέση με αυτά που βρίσκονται στην αριστερή όχθη. Το γεγονός αυτό οφείλεται στη γειτνίαση της δεξιάς όχθης με σημαντικές εμπορικές υποδομές. Οι πολεοδόμοι θα πρέπει να συνεκτιμήσουν όλα τα παραπάνω στοιχεία και να παρακολουθούν συνεχώς την μεγέθυνση και την επέκταση των παραγκουπόλεων.
Πίνακας Εικόνων
Εικόνα 1:Μεθοδολογία προσδιορισμού και χαρτογράφησης των παραγκουπόλεων.
Εικόνα 2: Οι 7 διαφορετικές παραγκουπόλεις που μελετώνται: Aryanagar-1, Aryanagar D.L.Road, Chiriya Mandi, Aryanagar-2, Nai Basti Nalapani Road, Kondoli, Rishinagar
Εικόνα 3: Αναλυτική μελέτη της περιοχής της παραγκούπολης Κοντόλη.
