Αμμοθίνες

Από RemoteSensing Wiki

Γενικά χαρακτηριστικά

Εικόνα 1. Αμμοθίνη αστεροειδούς μορφής, Great Eastern Erg, Αλγερία. Πηγή: www2.cnrs.fr

• Συσσωρεύσεις άμμου που σε αυξημένες ποσότητες σχηματίζουν αμμολόφους.
• Προέλευση της εν λόγω άμμου: λεκάνες απορροής ποταμών, ιζήματα διαβρωμένων βράχων, υποθαλάσσιες συσσωρεύσεις άμμου.
• Συναντώνται κυρίως σε παραθαλάσσιες περιοχές.
• Έχουν εντοπιστεί από ψηφιακά δεδομένα κυρίως των δορυφόρων ASTER, Landsat TM, Landsat ETM, IKONOS και από την Συμβολομετρία Ραντάρ Συνθετικού Ανοίγματος (InSAR τεχνολογία).
• Αποτελεί ένα από τα γεωλογικά αίτια που συνιστά ένδειξη ότι το οικοσύστημα της περιοχής στην οποία εντοπίζεται μεταβάλλεται προοδευτικά προς την κατεύθυνση της ωριμότητας (Κουσουρής, 2008).
• Ο σχηματισμός τους οφείλεται συνήθως στην ενέργεια του ανέμου ή και των κυμάτων που επιδρούν σε μια παράκτια ζώνη και στην προσφορά-διαλογή των υλικών της διάβρωσης από όμορους χείμαρρους και ποτάμια.
• Υπάρχουν τρία είδη θινών βάσει της θέσης και της σύστασής τους: οι υποβρύχιες, οι πετροποιημένες και οι παράκτιες.

• Ένα ολοκληρωμένο σύστημα αμμοθινών με κατεύθυνση από την θάλασσα προς την ενδοχώρα αποτελείται από πρωτογενείς, υποτυπώδεις ή εμβρυακές κινούμενες αμμοθίνες, κινούμενες ή λευκές αμμοθίνες, αμμοθινικούς και υγροτοπικούς υγροτόπους και σταθερές ή γκρίζες θίνες.
• Το μέγεθός τους εξαρτάται από την κατακόρυφη σύνθεση των ατμοσφαιρικών στρωμάτων και την θερμοκρασία.
• Βάσει σχήματος διαχωρίζονται σε:

1. Αστεροειδής θίνη (star dune)

2. Γραμμική, επιμήκης ή εγκάρσια θίνη (linear, longtitudinal, transverse dune)

3. Παραβολική θίνη (parabolic dune)

4. Θίνες-δόμοι (dome dune)

5. Μηνοειδής θίνη (crescentic dune)

6. Ανεστραμμένη θίνη (reverse dune)

Εικόνα 2. Θίνη αστεροειδούς μορφής, Great Eastern Erg, Αλγερία. (Ψευδέγχρωμο Landsat). Πηγή: www.fas.org

Εικόνα 3. Θίνη συνδυασμού μηνοειδούς μορφής (κεντρο-αριστερό τμήμα απεικόνισης), γραμμικής μορφής (κεντρο-δεξιό και ακρο-αριστερό τμήμα απεικόνισης), αστεροειδούς μορφής (κάτωθεν δεξιό τμήμα απεικόνισης), έρημος Rub'al Khali, Νότια Αραβική Χερσόνησος. Πηγή: www.fas.org

Εικόνα 4. Επιμήκης θίνη, έρημος Rub'al Khali, Νότια Αραβική Χερσόνησος. (Ψευδέγχρωμο Aster). Πηγή: www.fas.org

Εικόνα 5. Επιμήκης μεγάλου διακένου θίνη, Αιγυπτιακή έρημος. (Ψευδέγχρωμο Aster). Πηγή: www.fas.org

Εικόνα 6. Τοξοειδής θίνη, έρημος Rub'al Khali, Νότια Αραβική Χερσόνησος. (Ψευδέγχρωμο Aster). Πηγή: www.fas.org

Εικόνα 7. Τοξοειδής συνδεδεμένη θίνη, Σαουδική Αραβία. Ψευδέγχρωμο Aster). Πηγή: www.fas.org

Εικόνα 8. Μηνοειδής θίνη, Έρημος Thar, Δυτική Ινδία. (Ψευδέγχρωμο Aster). Πηγή: www.fas.org

Φωτοαναγνωριστικά στοιχεία

	Φωτοαναγνωριστικά στοιχεία	Τιμές
Φασματικά χαρακτηριστικά (Spectral characteristics)	Tόνος του γκρι (Photo tone)	Εικόνα 9. Επιμήκης θίνη, έρημος Rub'al Khali, Νότια Αραβική Χερσόνησος. Παγχρωματικό κανάλι Landsat. Με σκούρους τόνους του γκρι εμφανίζονται οι κορυφές της θίνης και με ανοικτούς τόνους του γκρι η υπόλοιπη έκτασή της). Πηγή: www.fas.org
	Aπόχρωση σε έγχρωμο σύνθετο RGB 321 (Color in RGB 321 composite)	Εικόνα 10. Ψευδέγχρωμο Landsat μετά από εφαρμογή ανάλυσης Πρώτων Κυρίων Συνιστωσών(PCA), με σκούρους τόνους του μπλε καθίστανται εμφανείς οι περιοχές αμμοθινών. Πηγή: Clark, 1998 Εικόνα 11. Επιμήκης θίνη, έρημος Rub'al Khali, Νότια Αραβική Χερσόνησος. (Ψευδέγχρωμο Aster με ανοικτούς τόνους του κίτρινου εμφανίζονται οι κορυφές της θίνης και με σκούρους τόνους του μπλε η υπόλοιπη έκτασή της). Πηγή: www.fas.org
	Υφή (Texture)	Χονδρόκκοκη Εικόνα 12. Παγχρωματικό κανάλι IKONOS. Λεπτομέρεια αμμοθινών, Sangre de Cristos, Νέο Μεξικό. Πηγή: Clark, 1998
	Ομοιογένεια τόνου (Photo tone uniformity)	Έντονη εναλλαγή τόνων (Εικόνες 4, 12).
	Είδος τόνου περιγράμματος (Boundary tone type)	Ασαφώς διακριτό λόγω έκτασης και σύστασης
Γεωμετρικά χαρακτηριστικά (Geometric characteristics)	Σχήμα σε 3 διαστάσεις (3D shape)	Κατά περίπτωση: αστεροειδές, γραμμικό, επίμηκες ή εγκάρσιο, δόμου, μηνοειδές, τοξοειδές. Εικόνα 2. Θίνη αστεροειδούς μορφής, Great Eastern Erg, Αλγερία. (Ψευδέγχρωμο Landsat). Πηγή: www.fas.org Εικόνα 3. Θίνη συνδυασμού μηνοειδούς μορφής (κεντρο-αριστερό τμήμα απεικόνισης), γραμμικής μορφής (κεντρο-δεξιό και ακρο-αριστερό τμήμα απεικόνισης), αστεροειδούς μορφής (κάτωθεν δεξιό τμήμα απεικόνισης), έρημος Rub'al Khali, Νότια Αραβική Χερσόνησος. Πηγή: www.fas.org Εικόνα 4. Επιμήκης θίνη, έρημος Rub'al Khali, Νότια Αραβική Χερσόνησος. (Ψευδέγχρωμο Aster). Πηγή: www.fas.org Εικόνα 5. Επιμήκης μεγάλου διακένου θίνη, Αιγυπτιακή έρημος. (Ψευδέγχρωμο Aster). Πηγή: www.fas.org Εικόνα 6. Τοξοειδής θίνη, έρημος Rub'al Khali, Νότια Αραβική Χερσόνησος. (Ψευδέγχρωμο Aster). Πηγή: www.fas.org Εικόνα 7. Τοξοειδής συνδεδεμένη θίνη, Σαουδική Αραβία. (Ψευδέγχρωμο Aster). Πηγή: www.fas.org Εικόνα 8. Μηνοειδής θίνη, Έρημος Thar, Δυτική Ινδία. (Ψευδέγχρωμο Aster). Πηγή: www.fas.org
	Απόλυτο μέγεθος (Absolute size)	Ανάλογα με την τοποθεσία εκτείνεται σε αποστάσεις από 300 μέτρα (m)(παράκτια ζώνη: Namibia ή Peru) έως 3500 μέτρα (m) (ενδοηπειρωτικά: Κεντρική Κίνα, Αλγερία Great Ergs). (Πηγή: www2.cnrs.fr)
	Ύψος (Height)	Έως 100 μέτρα(m) Εικόνα 13. Θίνη ύψους 100 μέτρων, Έρημος Namibia. (Ψευδέγχρωμο Aster και δεδομένα DEM). Πηγή: www.fas.org
	Κύρια διεύθυνση / προσανατολισμός (Main direction)	Εξαρτάται από την τοποθεσία και την κατεύθυνση των ανέμων Εικόνα 14. Απεικονίσεις σε παγχρωματικό κανάλι του δορυφόρου Landsat TM, των γραμμικών αμμοθινών της περιοχής Nizzana και των ανεστραμμένων αμμοθινών της περιοχής Ashlod, μετά από επέκταση ιστογράμματος και εφαρμογή φίλτρων σκίασης. Πηγή: Levin, 2003
	Αριθμός εμπεριεχόμενων ακμών ή πυκνότητητα γραμμικού προτύπου (Number of embedded edges)	Υψηλή (Εικόνες 3-12)
Θέση στο χώρο / σχέσεις με το περιβάλλον (Regional context / relation to neighbors)	Πιο σκούρο/φωτεινό από τους γείτονες (Darker/brighter than neighbors)	Κορυφές θινών πιο φωτεινές από την υπόλοιπη έκταση (Εικόνες 3, 4, 6, 7).
	Καλύπτεται από (Is covered by)	Έδαφος καλύπτεται από άμμο, της οποίας η φασματική υπογραφή είναι γνωστή από παρατηρήσεις
	Βρίσκεται κοντά σε (Occurs adjacent to)	Οι θίνες, ανάλογα με το είδος, βρίσκονται είτε κοντά σε παράκτια ζώνη (Εικόνα 10), είτε ενδοηπειρωτικά (Εικόνα 9).
	Σχετικό κοινό όριο με (Relative border to)	Ενδέχεται να έχει σχετικό κοινό όριο με οροσειρές στην περίπτωση εμφάνισης θινών ενδοηπειρωτικά, κυρίως πετροποιημένων (Εικόνα 9).
Εννοιολογικά χαρακτηριστικά (Semantic characteristics)	Σύνηθες όνομα (Preferred name)	Θίνες
	Επιπλέον ονόματα (Other names)	Αμμοθίνες, Αμμόλοφοι
	Είναι είδος (Is a kind of)	Οι θίνες είναι είδος εδαφικής κάλυψης αραιής (Εικόνες 15, 16) ή καθόλου βλάστησης (Εικόνες 1-9) Εικόνα 15. Ψευδέγχρωμη απεικόνιση από δορυφόρο Landsat TM, θινών της ερήμου Kalahari στη Namibia, που επιτρέπουν ενδιαμέσως των κορυφών τους, την ανάπτυξη βλάστησης (απεικονίζονται ως μικρές σποραδικές εκτάσεις με ανοικτούς τόνους του πράσινου). Πηγή: www2.cnrs.fr Εικόνα 16. Ψευδέγχρωμη απεικόνιση από δορυφόρο Landsat TM, θινών στην περιοχή Mali, τις οποίες διαπερνά ο Νίγηρας ποταμός και οι παραποτάμιοί του, παρέχοντας αρκετό νερό για την κανονική ανάπτυξη της βλάστησης (απεικονίζονται ως μικρές σποραδικές εκτάσεις με ανοικτούς τόνους του πράσινου). Πηγή: www2.cnrs.fr

Βιβλιογραφία - Βιβλιογραφικές Αναφορές

• Clark C. D. et al. (1998). Landscape archaeology and remote sensing in southern Madagascar.Int. Journal Remote Sensing, 1998, vol. 19, no. 8, 1461± 1477.
• Levin N. et al. (2003). Topographic information of sand dunes as extracted from shading effects

using Landsat images. http://www.sciencedirect.com/science?_ob=MImg&_imagekey=B6V6V-4BSM89V-3-17&_cdi=5824&_user=83473&_orig=search&_coverDate=03%2F30%2F2004&_sk=999099997&view=c&wchp=dGLzVtb-zSkWz&md5=206a6ee6be40386cd4d5f62aa5deb842&ie=/sdarticle.pdf (τελευταία πρόσβαση 21/7/09)

• Press Releases. What determines the size of giant dunes ?

http://www2.cnrs.fr/en/1390.htm?debut=32 (τελευταία πρόσβαση 23/7/09)

• Short N. M. Remote Sensing Technology. Karst/Lacustrine/Aeolian/Glacial Landforms.

http://www.fas.org/irp/imint/docs/rst/Sect17/Sect17_5.html (τελευταία πρόσβαση 23/7/09)

• USGS. Surficial Geology and Geomorphology of the Great Sand Dunes Area, South-Central Colorado.

http://esp.cr.usgs.gov/info/dunes/eolian.html (τελευταία πρόσβαση 23/7/09)

• Aber J. S. Landsat Image Interpretation.

http://academic.emporia.edu/aberjame/remote/landsat/landsat_interp.htm (τελευταία πρόσβαση 23/7/09)

• Κουσουρής Θ.Σ. (2008). Αμμοθίνες ή Θίνες. Αμμοθινικά Συστήματα στην Ελλάδα.

http://www.perivallon.com/material/availablematerial/YLIKOepimorfosis%20PE/AMMOTHINESthines.pdf (τελευταία πρόσβαση 21/7/09)