Τεχνολογικές Προσδοκίες και Διεθνής Πολιτική: τα τρία κύματα ενθουσιασμού αναφορικά με την μη- κυβερνητική τηλεπισκόπηση

Από RemoteSensing Wiki

Πρωτότυπος τίτλος: Technological Expectations and Global Politics: Three Waves of Enthusiasm in NonGovernmental Remote Sensing

Συγγραφείς: Philipp Olbrich

Δημοσιεύθηκε: Space Policy 47 (2019) 107e116 https://doi.org/10.1016/j.spacepol.2018.08.003

Πηγή: https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0265964618300468

Σκοπός
Ο σκοπός της μελέτης αυτής είναι διττός. Καταρχάς, ο συγγραφέας προτείνει μια εναλλακτική ανάγνωση της εμπορευματοποίησης των δορυφορικών εικόνων στην (σύγχρονη) πραγματικότητα των ΗΠΑ. Κατά δεύτερον, χτίζει τις βάσεις ενός θεωρητικού πλαισίου σχετικά με το ρόλο των νέων τεχνολογιών στις διεθνείς σχέσεις και την παγκόσμια πολιτική σκηνή, έχοντας ως εφαλτήριο την προσέγγιση της κοινωνιολογίας των προσδοκιών

Εισαγωγή
Η διάθεση δορυφορικών εικόνων στο ευρύ κοινό αντιμετωπίστηκε ως μια επαναστατική πράξη, καθώς θεωρήθηκε πως θα αλλάξει ριζικά το τοπίο διαφόρων πεδίων, όπως είναι η περιβαλλοντική πολιτική, τα ανθρώπινα δικαιώματα, οι ανθρωπιστικές δράσεις κοκ. Όμως, ο συγγραφέας εντοπίζει δύο βασικά προβλήματα σε αυτή την προσέγγιση: 1. Δεν λαμβάνεται υπόψιν η χρονική περίοδος που έλαβε χώρα η εμπορευματοποίηση των δορυφορικών εικόνων, αλλά ούτε και οι εξελίξεις σχετικά με τις τεχνολογικές προσδοκίες που συνοδεύουν μια τέτοια αλλαγή. 2. Προσδίδεται μια δύναμη στην εμπορευματοποίηση των εικόνων και αναμένεται μια κοινωνική αλλαγή χωρίς όμως να λαμβάνονται υπόψιν το πολιτικό παρασκήνιο και οι αντιπαραθέσεις που έχουν υπάρξει μέχρι να γίνει πραγματικότητα η πρόσβαση του κοινού στην τεχνολογία αυτή.

Ο συγγραφέας, για να εμβαθύνει στην θέση του παρουσιάζει πρώτα τις τρεις επικρατέστερες αντιλήψεις σχετικά με την τεχνολογία. Η πρώτη αντίληψη είναι αυτή που θεωρεί την τεχνολογία ως κάτι το ουδέτερο, το οποίο αποκτά το νόημα που οι κοινωνία της δίνει. Η δεύτερη αντίληψη θεωρεί ότι η τεχνολογία δεν είναι ουδέτερη και στην πραγματικότητα καθορίζει σε μεγάλο βαθμό τις εξελίξεις της παγκόσμιας γεωπολιτικής (πχ μια πυρηνική βόμβα είναι ένα όπλο όποιες και αν είναι \οι επιμέρους κυβερνήσεις). Η τρίτη αντίληψη βρίσκεται κάπου στο ενδιάμεσο, καθώς σύμφωνα με αυτή, υπάρχει μια δυναμική σχέση στο χρόνο μεταξύ τεχνολογίας και πολιτικής, με το ένα να καθορίζει το άλλο και vice versa. Πάνω σε αυτή την αντίληψη δομεί ο συγγραφέας την μελέτη του σχετικά με την εμπορευματοποίηση των δορυφορικών εικόνων. Πιο συγκεκριμένα, τονίζει το γεγονός ότι οι τεχνολογίες του αύριο και οι εφαρμογές τους σχηματίζονται στο παρόν, συλλογικά και δυναμικά στο χρόνο.

Τα τρία κύματα της εμπορευματοποίησης
Ο συγγραφέας υποστηρίζει πως η εμπορευματοποίηση των δορυφορικών εικόνων δεν έγινε ξαφνικά, αλλά σε τρία κύματα, με το καθένα να φέρει συγκεκριμένα χαρακτηριστικά και τεχνολογικές προσδοκίες:

1. Εμπορευματοποίηση και διαφάνεια Βασικό χαρακτηριστικό του πρώτου κύματος εμπορευματοποίησης, που συνέβη με το τέλος του Ψυχρού Πολέμου, είναι ο ενθουσιασμός που επικράτησε σχετικά με την πρόσβαση στην πληροφορία και την υποσχόμενη διαφάνεια που μπορεί να προσφέρει η τηλεπισκόπηση. Μάλιστα, από της πρώτες (αντι) δράσεις που έλαβαν χώρα ύστερα από την διάθεση δορυφορικών εικόνων και τηλεσκοπικών εργαλείων στο κοινό, ήταν η αναζήτηση στρατοπέδων και στρατιωτικού εξοπλισμού. Αυτό το πρώτο στάδιο εμπορευματοποίησης προκάλεσε μια σειρά από συζητήσεις σε διεθνές επίπεδο σχετικά με νομικά θέματα, αλλά και θέματα ασφάλειας και εθνικής κυριαρχίας.

2. Εργαλειοποίηση Το δεύτερο κύμα ενθουσιασμού αναφορικά με την τηλεπισκόπηση ουσιαστικά αφορά την εργαλειοποίησή της, καθώς άρχισε να γίνεται σαφές στο κοινό το ευρύ πεδίο εφαρμογών της. Ως εκ τούτου, μη κυβερνητικές οργανώσεις ξεκίνησαν να χρησιμοποιούν δορυφορικές εικόνες ως μέσο τεκμηρίωσης των μελετών τους, δημιουργώντας έτσι προσδοκίες γύρω από την συμβολή της τηλεπισκόπησης σε θέματα ευημερίας, ανθρωπίνων δικαιωμάτων, επισιτιστικής ασφάλειας κοκ.

3. Big data, AI Το τρίτο στάδιο ουσιαστικά αφορά την χρήση των μεγάλων δεδομένων και της τεχνητής νοημοσύνης στο πλαίσιο της τηλεπισκόπησης. Στο στάδιο αυτό, η έννοια της απεικόνισης και η μελέτη συγκεκριμένων study cases χάνουν τη σημασία που είχαν και πλέον έμφαση δίνεται στον όγκο των δεδομένων που μπορούν να συνοδέψουν μια εικόνα, καθώς και στις δυνατότητες που αυτά προσφέρουν ειδικά στη μελέτη φαινομένων μεγάλης κλίμακας. Έτσι, μη κυβερνητικοί οργανισμοί και οργανώσεις αποβλέπουν στην επεξεργασία δεδομένων από παγκόσμια datasets με σκοπό την εφαρμογή των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης, την προστασία του περιβάλλοντος κοκ. Παρά τις διαθέσεις, η πραγματικότητα δεν είναι τόσο απλή καθώς οι περισσότεροι ανεξάρτητοι οργανισμοί δεν έχουν τα μέσα ή και την τεχνογνωσία για την πραγματοποίηση τόσο μεγάλων έργων.

Συμπεράσματα
Μελετώντας τα τρία κύματα της εμπορευματοποίησης των εικόνων και της διάθεσής τους στο ευρύ κοινό, ο συγγραφέας καταλήγει στο συμπέρασμα ότι στην πραγματικότητα αυτή η διαδικασία δεν ήταν ποτέ γραμμική και στην πραγματικότητα δεν έχει οδηγήσει εκεί που η κοινωνία προσδοκούσε. Ακόμα και σήμερα, το τι θα γίνει διαθέσιμο στο ευρύ κοινό και υπό ποιες συνθήκες εξαρτάται ακόμα από τις κυβερνήσεις, κυρίως συγκεκριμένων χωρών που πρωτοστατούν στις τεχνολογίες αυτές. Ακόμα όμως και το τι είδους τεχνολογία θα αναπτυχθεί εξαρτάται από τα κράτη και ειδικότερα από τις στρατιωτικές ανάγκες αυτών. Όσον αφορά τις εφαρμογές διαφόρων οργανισμών, ιδιωτικών και μη, εξακολουθούν να βρίσκονται κυρίως στο δεύτερο κύμα, δηλαδή έχουν μια προσέγγιση πιο εργαλειακή, κάτι το οποίο εν μέρει οφείλεται στην έλλειψη πόρων για πιο εξειδικευμένες έρευνες.