Αλατούχοι δόμοι στα βουνά Zagros, στο Ιράν
Από RemoteSensing Wiki
Αλατούχοι δόμοι στα βουνά Zagros, στο Ιράν
1. Εισαγωγή
Η περίληψη που ακολουθεί αντλεί στοιχεία από την ιστοσελίδα Παρατηρητηρίου της Γης [[1]] του οποίου η αποστολή είναι να μοιραστεί με τους αναγνώστες τις εικόνες, τις ιστορίες και τις ανακαλύψεις σχετικά με το περιβάλλον, τα συστήματα της Γης και το κλίμα που αναδύονται από την έρευνα της NASA, συμπεριλαμβανομένων των δορυφορικών αποστολών της και του τομέα της έρευνας. Τα βουνά Zagros εδράζονται στο νοτιοδυτικό Ιράν, και αποτελούν ένα εντυπωσιακό τοπίο εναλλαγής μεγάλων κορυφογραμμών γραμμικής ανάπτυξης και κοιλάδων. Η ορογένεση των βουνών οφείλεται στην πρόσκρουση των τεκτονικών πλακών της Ευρασίας με την Αραβική χερσόνησο. Οι κορυφογραμμές και οι κοιλάδες εκτείνονται σε εκατοντάδες χιλιόμετρα (περίπου 1500 χιλιόμετρα). Οι πιέσεις που αναπτύσσονται στον φλοιό της Γης από τη σύγκρουση των τεκτονικών πλακών, προκάλεσε εκτεταμένες πτυχώσεις των προϋπαρχόντων στρώσεων των ιζηματογενών πετρωμάτων.
2. Διαδικασία δημιουργίας αλατούχων δόμων
Η διάβρωση απομάκρυνε τα μαλακότερα πετρώματα, όπως ο σχιστόλιθος (πέτρωμα που σχηματίζεται από συσσωματωμένες στρώσεις λάσπης) και ο ιλυόλιθος (ελαφρώς χονδροειδής κόκκους mudstone). Όμως η διάβρωση άφησε ταυτόχρονα τα σκληρότερα πετρώματα, όπως τον ασβεστόλιθο (πλούσιο σε ασβέστιο βράχο που αποτελείται από τα υπολείμματα των θαλάσσιων οργανισμών) και τον δολομίτη (πέτρωμα παρόμοιο με τον ασβεστόλιθο που περιέχει ασβέστιο και μαγνήσιο). Αυτή η διαφορετική διάβρωση διαμόρφωσε τις γραμμικές κορυφογραμμές των βουνών Zagros. Το περιβάλλον της ιζηματογενούς απόθεσης των πετρωμάτων και το τεκτονικό ιστορικό των πετρωμάτων ευνόησαν τον σχηματισμό και την παγίδευση του πετρελαίου στις λεγόμενες δομικές παγίδες εικόνα 1, που στην συγκεκριμένη περίπτωση είναι οι αλατούχοι δόμοι στα βουνά Zagros καθιστώντας τα μια σημαντική περιοχή παραγωγής πετρελαίου στον Περσικό Κόλπο.
3. Εντοπισμός αλατούχων δόμων από δορυφόρο
Η δορυφορική εικόνα 2 απεικονίζει τους αλατούχους δόμους στο νοτιοδυτικό άκρο των κορυφογραμμών των βουνών Zagros. Η φωτογραφία περιλαμβάνει το κοινό χαρακτηριστικό της περιοχής τους δόμους άλατος (Kuh-e-Namak ή «βουνό του αλατιού» στα περσικά). Στα μεγάλου πάχους στρώματα ορυκτών, όπως το ορυκτό αλάτι (το κοινό επιτραπέζιο αλάτι) συνήθως συσσωρεύεται πετρέλαιο σε κλειστές λεκάνες κατά τη διάρκεια των εναλλασσόμενων υγρών και ξηρών κλιματικών συνθηκών. Κατά τη διάρκεια των γεωλογικών χρόνων, αυτά τα στρώματα αλατιού είναι θαμμένα κάτω από νεότερα στρώματα βράχου. Η πίεση από τα υπερκείμενα στρώματα βράχου δημιουργεί άλας χαμηλότερης πυκνότητας που μετακινείται προς τα πάνω, διαρρηγνύοντας τα υπερκείμενα στρώματα πετρωμάτων και δημιουργώντας μια δομή έναν θόλο όπως απεικονίζεται στην παραπάνω εικόνα. Η διάβρωση έχει θεαματικά αποκαλύψει στα βορειοδυτικά και νοτιοανατολικά (κέντρο της εικόνας) τα ανυψωμένα μαύρα και καφέ στρώματα βράχου που περιβάλλουν το λευκό Kuh-e-Namak, το οποίο στα περσικά ονομάζεται το «βουνό του αλατιού». Επιπλέον, στα νοτιοδυτικά (στα αριστερά της εικόνας) εντοπίζεται και ένας άλλος δόμος άλατος. Η αναδυόμενη κορυφή του αλατιού (που ονομάζεται diapir αλάτι) διαρρηγνύει τα υπερκείμενα πετρώματα με αποτέλεσμα να δημιουργείται ένα ρέοντας παγετώνας αλατιού. Οι αλατούχοι δόμοι αποτελούν ένα σημαντικό σχηματισμό που τις περισσότερες φορές μαρτυρούν την ύπαρξη αποθεμάτων πετρελαίου, διότι το αδιαπέραστο άλας παγιδεύει συχνά πετρέλαιο κάτω από άλλα στρώματα πετρωμάτων.
