Διακλάσεις
Από RemoteSensing Wiki
Ως διάκλαση χαρακτηρίζεται κάθε ρηξιγενής τεκτονική δομή, εκατέρωθεν της οποίας δεν παρατηρούνται σημαντικές μετατοπίσειςτων τμημάτων του γεωλογικού σχηματισμού. Ρηξιγενείς επιφάνειες, εκατέρωθεν των οποίων παρατηρούνται πολύ μικρής κλίμακας μετατοπίσεις,θεωρούνται έτσι ως διακλάσεις. Οι τεκτονικές επιφάνειες των διακλάσεων, εμφανίζονται συνήθως επίπεδες. Σπανιότερα, εν τούτοις, είναι δυνατόν να παρατηρηθούν με σιγμοειδή μορφή επιφάνειες διακλάσεων, ιδίως όταν μετά τη δημιουργία τους επηρεασθούν από κάποια νεότερη παραμορφωτική φάση. Η πυκνότητα και η συχνότητα των διακλάσεων, όπως εξ άλλου και κάθε άλλης τεκτονικής δομής, εξαρτώνται όπως προαναφέρθηκε, σ' ένα μεγάλο ποσοστό, από τις μηχανικές ιδιότητες του σχηματισμού που παραμορφώνεται. Π.χ. σε συμπαγή ασβεστολιθικά πετρώματα ή ψαμμίτες, οι διακλάσεις θα εμφανισθούν με μικρότερη σχετικά συχνότητα και πυκνότητα, απ' ότι σε ενστρώσεις ανθράκων,όπου αποκτούν συνήθως σημαντική εξάπλωση.Το σύνολο των διακλάσεων ενός γεωλογικού σχηματισμού χωρίς να ληφθεί υπ' όψη οι μεταξύ τους γενετική αλληλοεξάρτηση χαρακτηρίζεται ως δίκτυο διακλάσεων . Οι διακλάσεις που αναπτύσσονται σε μια διεύθυνση αποτελούν ένα σύνολο διακλάσεων. Δυο ή περισσότερα σύνολα διακλάσεων που ανήκουν όμως στην ίδια παραμορφωτική φάση, σχηματίζουν ένα σύστημα διακλάσεων .Σ' ένα δίκτυο διακλάσεων, διακρίνουμε κύριες διακλάσεις και κύρια σύνολα διακλάσεων από δευτερεύουσες διακλάσεις και δευτερεύοντα σύνολα διακλάσεων. Ο χαρακτηρισμός τους με τον τρόπο αυτό, στηρίζεται στον αριθμό,στην πυκνότητα και στη συχνότητα εμφάνισης τους.Συχνά, χωρίς όμως αυτό να αποτελεί κανόνα, οι διευθύνσεις των ρεμάτων και ράχεων μιας τεκτονικής περιοχής, ακολουθούν τις διευθύνσεις του κύριου συστήματος των διακλάσεων ή των ρηξιγενών δομών γενικά. Έτσι με μια γρήγορη ματιά πάνω στη μορφολογία μιας περιοχής, μπορούμε να σχηματίσουμε μια πρώτη αντίληψη, που πρέπει όμως οπωσδήποτε να επαληθευθεί και στην πραγματικότητα,σχετικά με τα διάφορα συστήματα και σύνολα διακλάσεων ή ρηξιγενών δομών, γενικά, που διασχίζουν την περιοχή. Η δημιουργία ενός πυκνού δικτύου διακλάσεων σε γεωλογικούς σχηματισμούς,έχει ως αποτέλεσμα τη μετατροπή ενός αδιαπέρατου από το νερό πετρώματος σε διαπερατό.Π.χ. ισχυρά τεκτονισμένοι γρανίτες ή αργιλλικές φυλλίτες, εμφανίζονται λόγω αυτού του γεγονότος ως υδροπερατοί σχηματισμοί. Μακρο και μικροτεκτονικές δομές (πτυχές κλπ) συνοδεύονται συνήθως από ένα μεγάλο αριθμό διακλάσεων, οι οποίες αποτελούν τεκτονικές δομές, ιδιαίτερα προσιτές στην παρατήρηση. Στο σημείο αυτό βρίσκεται η σημαντική αξία της μελέτης των διακλάσεων,κατά την τεκτονική ανάλυση μιας περιοχής. Οπωσδήποτε, από τη μελέτη μόνο των διακλάσεων μιας περιοχής, δεν είναι δυνατόν να εξαχθεί κάποιο συμπέρασμα γενικό, σχετικά για τον τρόπο γένεσης και ανάπτυξης των τεκτονικών δομών της περιοχής. Μόνο τότε θα δώσουμε απάντηση σε τέτοια προβλήματα, όταν συγκρίνουμε μεταξύ τους και αξιοποιήσουμε στατιστικά όλα τα τεκτονικά στοιχεία μιας περιοχής. Γιατί πράγματι στις πτυχωσιγενείς οροσειρές, ρηξιγενείς και πτυχωσιγενείς δομές βρίσκονται σε στενή γεωμετρική και γενετική ίσως σχέση μεταξύ τους (βλ. στατιστική τεκτονική). Έτσι λοιπόν όταν σε μια περιοχή όπου υπάρχουν ιδανικές συνθήκες παρατήρησης εμφανισθούν συγχρόνως όλες μαζί οι τεκτονικές δομές (ρήγματα, διακλάσεις, πτυχές κλπ), με αποτέλεσμα να αξιολογηθούν οι τεκτονικές δομές και να ερμηνευθούν όσο το δυνατόν καλλίτερα, η γένεση και η ανάπτυξη τους, είναι δυνατόν τις παρατηρήσεις αυτές να τις επεκτείνουμε και σε άλλες γειτονικές περιοχές όπου οι συνθήκες (υλικό πετρωμάτων, δασώδεις περιοχές, μεγάλη κάλυψη της περιοχής από νεότερα ιζήματα) θα επέτρεπαν τη μελέτη ενός περιορισμένου μόνο αριθμού τεκτονικών δομών. Π.χ. μόνο των διακλάσεων που αποτελούν συνήθως την πιο συχνή και προσιτή στην παρατήρηση τεκτονική δομή. Στα οριζόντια αδιατάρακτα στρώματα η παρουσία των διακλάσεων αποδίδεται σε εσωτερικές τάσεις μέσα στον ίδιο τον γεωλογικό σχηματισμό ή σε προϋπάρχουσες αποταμιευμένες τάσεις στο υπόβαθρο. Γι' αυτό και πολλές φορές οι διακλάσεις αυτές ακολουθούν τη διεύθυνση των ρηξιγενών δομών του υπόβαθρου. Αντίθετα σε κεκλιμμένα, πτυχωμένα ή διαρρηγμένα στρώματα οι διακλάσεις εξαρτώνται από τις παραμορφωτικά τεκτονικές δυνάμεις. Τέλος όπως προαναφέρθηκε,γενετικά οι διακλάσεις διακρίνονται ανάλογα σε διακλάσεις εφελκυσμού και σε διατμητικές διακλάσεις. Αυτές βρίσκονται πάντοτε σε στενή σχέση με τη γεωμετρική ταξινόμηση των ρηξιγενών δομών. Π,χ. διακλάσεις εφελκυσμού, αποτελούν οι ac-, bc- και ab-διακλάσεις, που εμφανίζονται μεμονωμένες και όχι κατά ζεύγη. Αντίθετα διατμητικές διακλάσεις σχηματίζουν οι 0kl, h0l- και hk0- διακλάσεις. Αυτές εμφανίζονται κατά ζεύγη, τα σκέλη των οποίων σχηματίζουν μεταξύ τους γωνία 60ο.
Αναγνωρίζονται από :
- Τις μικρές εκατέρωθεν μετατοπίσεις των τμημάτων του γεωλογικού σχηματισμού.
- Την ακολουθία τους στη διεύθυνση των ρηξιγενών δομών.
- Τις τεκτονικές τους επιφάνειες που εμφανίζονται συνήθως επίπεδες
Φωτοαναγνωριστικά στοιχεία :
- ΤΟΝΟΣ ΤΟΥ ΓΚΡΙ :σκούρος
- ΥΦΗ :τραχεία
- ΣΧΗΜΑ ΣΕ ΤΡΕΙΣ ΔΙΑΣΤΑΣΕΙΣ :γραμμικό
- ΕΙΔΟΣ :ρηξιγενείς τεκτονική δομή
