Διαχρονική παρακολούθηση της εξέλιξης του λατομείου του όρους Καμήλα και της ευρύτερης περιοχής
Από RemoteSensing Wiki
• Περιοχή Μελέτης
Το όρος Καμήλα και η ευρύτερη περιοχή γύρω από αυτό. Χαρακτηρίζεται από ένα σχετικά ήπιο ανάγλυφο το οποίο διακόπτεται από το έξαρμα του oρεινού όγκου της Καμήλας (υψόμετρο 569 μ).
• Αντικείμενο μελέτης
Στην παρούσα εργασία έγινε προσπάθεια σύγκρισης των χαρτών κλίσεων που προέκυψαν πριν και μετά την εξόρυξη του ασβεστολίθου στην περιοχή. Από την επεξεργασία των Ψηφιακών Μοντέλων Αναγλύφου/ΨΜΑ (Digital Elevation Models/DEM), πριν και μετά την εξόρυξη, προέκυψαν οι χάρτες, στους οποίους φαίνεται καθαρά η μεγάλη αύξηση των κλίσεων στη συγκεκριμένη περιοχή και η εκτεταμένη αλλοίωση του τοπίου.
• Στόχος μελέτης
Η διαχρονική παρακολούθηση του όρους Καμήλα και της ευρύτερης περιοχής γύρω από αυτό, με τη βοήθεια σύγχρονων μεθόδων ανίχνευσης του περιβάλλοντος. Έμφαση δόθηκε στον υπολογισμό σημαντικών παραμέτρων σχετικά με την εξέλιξη των εργασιών του λατομείου αδρανών υλικών Δρυμού Θεσσαλονίκης (όρος Καμήλα), καθώς και στις επιδράσεις που είχαν οι λατομικές εργασίες στο φυσικό και ανθρωπογενές περιβάλλον της περιοχής μελέτης.
• Είδη δορυφόρων
Χρησιμοποιήθηκαν οι εξής δορυφορικές εικόνες:η πολυφασματική δορυφορική εικόνα SPOT–1 της ευρύτερης περιοχής μελέτης, διακριτικής ικανότητας 20 m, με ημερομηνία λήψης 14-05-1987 και η πολυφασματική δορυφορική εικόνα του SPOT4 της ευρύτερης περιοχής μελέτης, με ημερομηνία λήψης 08-1998 και διακριτική ικανότητας 20 m.
• Ψηφιακές επεξεργασίες
Η ψηφιακή επεξεργασία των εικόνων και G.I.S. επιπέδων έγινε χρησιμοποιώντας τα λογισμικά: α) ψηφιακής ανάλυσης εικόνας EASI/PACE και β) Γ.Σ.Π. ArcGIS. H ψηφιακή επεξεργασία εικόνας περιελάμβανε τεχνικές ενίσχυσης της εικόνας, έτσι ώστε αυτή να βελτιωθεί για να ακολουθήσει οπτική ανάλυση. Οι τεχνικές που εφαρμόστηκαν ήταν η γραμμική ενίσχυση της αντίθεσης (contrast stretching) και η σύνθεση ψευδοέγχρωμων.
• Μεθοδολογία
Με τη βοήθεια του ArcGIS έγινε η ψηφιοποίηση, διόρθωση και επεξεργασία επιπέδων γεωγραφικών πληροφοριών. Τα δεδομένα συνδυάστηκαν με τις ψηφιακά επεξεργασμένες δορυφορικές εικόνες SPOT, προκειμένου να εξαχθούν χρήσιμα συμπεράσματα σχετικά με την εξέλιξη των λατομικών εργασιών και την ανθρωπογενή επέμβαση στην περιοχή μελέτης, κατά τη διάρκεια των 12 χρόνων, από το 1987 μέχρι το 1998. Έγινε προσπάθεια να γίνει “οπτική ανάλυση” της περιοχής του λατομείου για να καθοριστεί το κατά πόσον η περιοχή εξόρυξης είναι ορατή από παρατηρητές που βρίσκονται στους παρακείμενους του λατομείου δρόμους. Τέλος, έγινε προσπάθεια να υπολογιστεί ο όγκος του υλικού το οποίο έχει αποληφθεί κατά τη διάρκεια λειτουργίας του λατομείου, με τη βοήθεια των Γ.Σ.Π. Ο υπολογισμός του όγκου έγινε με τη βοήθεια του ArcGIS.
• Αποτελέσματα
Η χρήση κατάλληλλα επεξεργασμένων δορυφορικών εικόνων πρόσφερε πληροφορίες, που σχετίζονται με την λατομική και οικιστική επέκταση στην ευρύτερη περιοχή περιμετρικά του λατομείου. Πιο συγκεκριμένα, με την βοήθεια των παραπάνω προέκυψαν τα εξής: α) υπολογίστηκε ο όγκος του αποληφθέντος υλικού του λατομείου μέχρι σήμερα, β) δημιουργήθηκαν χάρτες ορατότητας της περιοχής εξόρυξης (των αναβαθμίδων του λατομείου) από διάφορα σημεία του δρόμου (οπτική όχληση) και γ)υπολογίστηκε η μεταβολή της έκτασης των οικιστικών περιοχών, του λατομείου και του στρατοπέδου για την περίοδο 1987-1998.
• Αξιολόγηση της μεθόδου
Η χρήση του λογισμικού ArcGIS και πιο συγκεκριμένα των υποπρογραμμάτων του (extensions), όπως είναι το Spatial Analyst και το 3D Analyst, αποδειχθηκε ένα πολύ χρήσιμο εργαλείο για την επεξεργασία και ανάλυση ψηφιοποιημένων δεδομένων με τελικό σκοπό των υπολογισμό σημαντικών περιβαλλοντικών παραμέτρων σχετικά με τις επιπτώσεις από τις εργασίες εξόρυξης ασβεστολίθου στο όρος Καμήλα καθώς και στην τρισδιάστατη απεικόνιση της εξέλιξης του λατομείου.
• Πηγή
Αλεξάκης Δ., Αστάρας Θ., Οικονομίδης Δ., Τομέας Φυσικής και Περιβαλλοντικής ΓεωγραφίαςΔιαχρονική παρακολούθηση της εξέλιξης του λατομείου του όρους Καμήλα και της ευρύτερης περιοχής, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Τμήμα Γεωλογίας
