Η Συμβολή της Τηλεπισκόπησης και των Συστημάτων Γεωγραφικών Πληροφοριών (Σ.Γ.Π.) στην Προοπτική μιας Ενοποιημένης Διασυνοριακής Λεκάνης

Από RemoteSensing Wiki

Η Συμβολή της Τηλεπισκόπησης και των Συστημάτων Γεωγραφικών Πληροφοριών (Σ.Γ.Π.) στην Προοπτική μιας Ενοποιημένης Διασυνοριακής Λεκάνης

J.-M. MONGET C. VIAVATTENE Α. ΚΑΡΑΚΟΣ Χ. ΣΚΟΥΛΗΚΑΡΗΣ

    Professor ENSMP            Environmentalist          Αναπλ. Καθηγητής ΔΠΘ       Ηλεκτρολόγος
                                                                                                                 Μηχανικός

Αντικείμενο Εφαρμογής: Τεχνική Υδρολογία Σκοπός Εφαρμογής: Η διαχείριση μιας λεκάνης απορροής απαιτεί μια ενιαία πηγή πληροφοριών που να καλύπτει ολόκληρο τον εμπλεκόμενο υδροκρίτη. Παρόλα αυτά, η διαχείριση του ελληνικού μέρους του υδροκρίτη δεν μπορεί να ξεχωριστεί από τα κύρια νερά που προέρχονται τόσο από τον Μέστα όσο και τον Dospat ποταμό, αφού και οι δύο βρίσκονται στην Βουλγαρία. Αυτή η διοικητική ποικιλομορφία είναι ένα εμπόδιο για τη χωρική ολοκλήρωση των παραμέτρων της λεκάνης που επηρεάζουν την επιφάνεια και τα υπόγεια νερά. Μέσο της μοναδικής συνοπτικής όψης της επιφάνειας της Γης από το διάστημα, η τηλεπισκόπηση από δορυφόρο προσφέρει μια μοναδική ευκαιρία για να ερευνηθεί με ομοιόμορφο τρόπο μια τέτοια πολυεθνική περιοχή. Αυτές οι πληροφορίες έχουν συνδυαστεί και με άλλες πηγές δεδομένων τόσο στην Βουλγαρία όσο και στην Ελλάδα χρησιμοποιώντας γεωγραφικά συστήματα πληροφοριών ΓΣΠ.

Εισαγωγή Αρχίζοντας από ψηλά μέσα στα βουνά Rila της Βουλγαρίας, ο ποταμός Μέστα εισάγει το δεύτερο μισό του ρεύματός του στην Ελλαδική περιοχή της Θράκης αλλάζοντας το όνομα του σε Νέστος. Στο τέλος, το βασικό ρεύμα διαδίδεται πέρα από την πεδιάδα της Χρυσούπολης και επεκτείνεται ως δελταϊκό σύστημα, με τις γλυκού νερού λίμνες που διαμορφώνει στο δέλτα του Νέστου. Ολόκληρη η επιφάνεια απορροής του Μέστα/Νέστου είναι 5.751 τετραγωνικά χλμ από τα οποία τα 2.314 τετραγωνικά χλμ βρίσκονται στην Ελλάδα και τα υπόλοιπα στη Βουλγαρία. Αυτή η διασυνοριακή λεκάνη ρυθμίζεται από μια σύνθετη συνθήκη μεταξύ Ελλάδας- Βουλγαρίας για την ποσότητα ροής ύδατος από τον ποταμό Μέστα που σχετίζεται με την κατανάλωση των δύο αυτών χωρών. Το ανώτερο κομμάτι της λεκάνης του Μέστα βρίσκεται κοντά στην Σόφια, πρωτεύουσα της Βουλγαρίας. Τα ύδατα δημιουργούνται στα νοτιοδυτικά από τα βουνά Musala και Vihren (3000m). Η κοιλάδα Mesta στη Βουλγαρία είναι τόσο μια φυσικά διατηρημένη περιοχή (πχ: εθνικό πάρκο Pirin) όπου ο τουρισμός αναπτύσσεται όσο και η διοργανώτρια των διάφορων οικονομικών δραστηριοτήτων που κυμαίνονται από την παραδοσιακή βουνίσια γεωργία στο ειδικευμένο εργατικό δυναμικό (πχ: Razlog). Η ποιότητα ύδατος του ποταμού Νέστου ελέγχεται μόνιμα. Ομοίως, το επίπεδο υπόγειων νερών έχει εμφανίσει τάσεις μείωσης, με συνέπεια τον περιορισμό της ελώδους περιοχής.

Τηλεπισκόπηση και Ψηφιακή Χαρτογράφηση Η δορυφορική τηλεπισκόπιση βασίζεται στην παρατήρηση του γήινου περιβάλλοντος μέσω της μέτρησης της αλληλεπίδρασης μεταξύ του ηλεκτρομαγνητικού πεδίου και των αντικειμένων που βρίσκονται στην επιφάνεια της γης. Στην περίπτωση της λεκάνης απορροής του Μέστα/Νέσου, η βασική απεικόνιση προέρχεται από εικόνες LANDSAT [5] με ανάλυση 80 μέτρων προσαρμοσμένες στο Ελληνικό Γεωδαιτικό Σύστημα Αναφοράς EΓΣΑ 87 (HGRS87 ή EGSA87). Σύμφωνα με το ΕΓΣΑ 87, για τον Ελληνικό χώρο υπάρχει μια μοναδική ζώνη προβολής που έχει τον κεντρικό μεσημβρινό στις 24 μοίρες ανατολικά και ταιριάζει σε μια ομοιόμορφη απεικόνιση της λεκάνης λόγο της γενικότερης μορφής (Βορρά προς Νότο) που έχει. Παρόλο που ένας Corine Land Cover (CLC) χάρτης χρήσης εδάφους ήταν ήδη διαθέσιμος και στις δύο πλευρές των συνόρων με μία ανάλυση 250 μέτρων, τα δεδομένα LANDSAT έχουν χρησιμοποιηθεί προκειμένου να βελτιώσουν την υπάρχουσα χρήση εδάφους. Δύο εικόνες του Θεματικού Χαρτογράφου έχουν χρησιμοποιηθεί με διαχρονικό τρόπο, η πρώτη αφορά το καλοκαίρι του 1988 και η δεύτερη το χειμώνα του 1997 κατά τη διάρκεια της επίσημης λειτουργίας των υδροηλεκτρικών φραγμάτων της ΔΕΗ στον Θησαυρό και την Πλατανόβρυση. Η πολυφασματική ταξινόμηση (multispectral classification) χρησιμοποιήθηκε προκειμένου να καθοριστούν οι κατηγορίες βλάστησης, με ιδιαίτερη έμφαση στους ορεινούς όγκους της Βουλγαρίας. Όσον αφορά την περιοχή του δέλτα του Νέστου, απαιτήθηκε υψηλότερη ανάλυση προκειμένου να απεικονιστούν το αρδευτικό σύστημα και οι καλλιέργειες. Η τηλεπισκόπηση όμως, μπορεί να χρησιμοποιηθεί προκειμένου να αξιολογηθεί η γενικότερη επιρροή της γεωργικής ανάπτυξης, χάρη στην ύπαρξη εικόνων από κατασκοπευτικούς δορυφόρους που πρόσφατα δόθηκαν για χρήση από το κοινό. Στην περίπτωση της δικής μας μελέτης, μία δορυφορική εικόνα CORONA που χρονολογείται από το 1965 έχει ψηφιοποιηθεί με μία χωρική διακριτική ικανότητα 10 μέτρων και έχει επιτυχώς τροποποιηθεί για την εισαγωγή της στη βάση δεδομένων GIS (Εικόνα 1).