Διαχείριση των Δασικών Πυρκαγιών με τη χρήση των σύγχρονων τεχνολογιών: Η περίπτωση της πυρκαγιάς της 28ης Ιουνίου 2007 στο όρος Πάρνηθα

Από RemoteSensing Wiki

Παρούσα αναθεώρηση της 06:05, 13 Απριλίου 2010

Για τη χαρτογράφηση της πυρκαγιάς που κατέστρεψε το μεγαλύτερο μέρος του δρυμού της Πάρνηθας, χρησιμοποιήθηκαν δύο δορυφορικές εικόνες πριν (Landsat) και μετά (Spot) την πυρκαγιά, ενώ έγινε η επεξεργασία τους σε περιβάλλον ΓΣΠ. Επίσης χρησιμοποιήθηκε το Ψηφιακό Μοντέλο Εδάφους (Ψ.Μ.Ε.) του Νομού Αττικής το οποίο και δόθηκε από το Τμήμα Γεωγραφίας του Χαροκοπείου Πανεπιστημίου.

Αρχικά πραγματοποιήθηκε μια επεξεργασία των δορυφορικών εικόνων προκειμένου να φτάσουν στην επιθυμητή μορφή. Η πρώτη δορυφορική εικόνα με ημερομηνία 6/8/99 αποτελεί εικόνα του δορυφόρου Landsat 7 (ΕΤΜ+), ενώ για τη χρησιμοποίησή της για τη χαρτογράφηση επιλέχθηκαν τα κανάλια 4, 3 και 2 (RGB), επειδή σε αυτά είναι πιο ευδιάκριτα τα χαρακτηριστικά της βλάστησης, λόγω της μεγαλύτερης ανάκλασης που παρουσιάζει στο κοντινό υπέρυθρο τμήμα (κανάλι 4) του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος (η βλάστηση εμφανίζεται με κόκκινο χρώμα ενώ οι καμένες εκτάσεις παρουσιάζονται με μια απόχρωση του γκρι). Η παραπάνω διαδικασία πραγματοποιήθηκε μέσω του προγράμματος Arcgis 9x της ESRI και φαίνεται στο σχήμα 1, όπου με κόκκινη γραμμή εμφανίζεται η ακτογραμμή του νομού Αττικής. Η δεύτερη εικόνα αποτελεί ψευδέχρωμη εικόνα που προέρχεται από το δορυφόρο Spot (σχήμα 2).

Σχήμα 1: Ψευδέχρωμη εικόνα του δορυφόρου Landsat στις 6/8/99.

Σχήμα 2: Γεωαναφορά της δορυφορικής εικόνας του δορυφόρου Spot στις 2/7/2007.

Αρχικά έγινε εισαγωγή των εικόνων στο πρόγραμμα Arcview 3.2 της εταιρίας ESRI και πραγματοποιήθηκε η χαρτογράφηση της πυρκαγιάς μέσω της επέκτασης Image Analysis. Ακολούθησε η διαδικασία εύρεσης της καμένης έκτασης, η οποία ήταν περίπου 56 χιλιάδες στρέμματα. Πρόκειται ουσιαστικά για την εφαρμογή της εντολής εύρεσης εμβαδού του συγκεκριμένου πολυγώνου.

Έπειτα υπολογίστηκε ο δείκτης βλάστησης στις δύο δορυφορικές εικόνες (πριν και μετά την πυρκαγιά) μέσω της επέκτασης Image Analysis του προγράμματος Arcview της εταιρίας ESRI . Για να βρεθούν οι περιοχές βλάστησης μιας εικόνας, το Image Analysis χρησιμοποιεί το Normalized Difference Vegetation Index (NDVI). O NDVI ανάλογα με τα δεδομένα που χρησιμοποιεί επιλέγει εξ ορισμού το εγγύς υπέρυθρο, όπου για παράδειγμα για τα δεδομένα του AVHHR είναι το κανάλι 2 και το ορατό κόκκινο όπου για τα ιδίου τύπου δεδομένα είναι το κανάλι 1. Κατά αυτόν τον τρόπο στο εγγύς υπέρυθρο δίνεται η αντίθεση μεταξύ βλάστησης και νερού και στο ορατό κόκκινο εμφανίζεται η βλάστηση σκουρότερη από τις ανθρώπινες κατασκευές. Στην παρούσα μελέτη χρησιμοποιήθηκαν δεδομένα των δορυφόρων Landsat και Spot, όπου για το εγγύς υπέρυθρο επιλέχθηκε το κανάλι 1 και για το ορατό κόκκινο το κανάλι 2.

Σχήμα 3: Χαρτογράφηση Καμένων Εκτάσεων (Noaa/Avhrr).

Σχήμα 4: Χαρτογράφηση Καμένων Εκτάσεων (Landsat Tm).

Η τηλεπισκόπηση μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την χαρτογράφηση της καύσιμης ύλης καθώς και των καμένων εκτάσεων, επίσης για την καταγραφή των ζημιών που προκλήθηκαν από μια δασική πυρκαγιά, όπως αυτές απεικονίζονται με τη χρήση δορυφόρων και τέλος για τη χαρτογράφηση του τύπου και της σοβαρότητας των δασικών πυρκαγιών.

Μια από τις σημαντικές εφαρμογές των σύγχρονων τεχνολογιών αποτελούν τα μοντέλα καύσιμης ύλης τα οποία μπορούν να χρησιμοποιηθούν στην εκτίμηση συμπεριφοράς πυρκαγιών είτε σε εφαρμογές που αφορούν προληπτικό σχεδιασμό είτε σε πραγματικές επιχειρήσεις καταστολής αυτών, λαμβάνοντας υπόψη την τοπογραφία και τις μετεωρολογικές συνθήκες.

Πηγή: Χρονοπούλου Γ., Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο Αθήνα, Τμήμα Γεωγραφίας, 2007.