Μια Προσέγγιση Στέγασης σε Επίπεδο Μονάδας για το Χαρακτηρισμό της Αστικής Διάχυσης.

'''Μια Προσέγγιση Στέγασης σε Επίπεδο Μονάδας για το Χαρακτηρισμό της Αστικής Διάχυσης.'''


'''Πρωτότυπος τίτλος:''' ''A Housing-Unit-Level Approach to Characterizing Residential Sprawl''

'''Συγγραφείς:'''John Hasse and Richard G. Lathrop

'''Σύνδεσμος πρωτότυπου κειμένου:''' [http://citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/download?doi=10.1.1.456.5466&rep=rep1&type=pdf]


'''ΠΕΡΙΛΗΨΗ'''

Στο άρθρο αναπτύσσονται πέντε χωρικές μετρήσεις που αφορούν τις οικιστικές μονάδες για την ανάλυση των χωρικών μοντέλων αστικής ανάπτυξης, με στόχο τη βελτίωση του προσδιορισμού των χαρακτηριστικών και των ιδιοτήτων της αστικής εξάπλωσης. Ένα πολύπλευρο σύνολο δεδομένων για τη χρήση γης/κάλυψη γης για τη κομητεία Hunterdon του New Jersey χρησιμοποιείται για τη μέτρηση νέων οικιστικών μονάδων που αναπτύχθηκαν μεταξύ του χρόνου 1 (1986) και του χρόνου 2 (1995) για πέντε χαρακτηριστικά που ορίζονται ως "εξάπλωση" στη βιβλιογραφία και είναι: (1) η πυκνότητα, (2) η υπερπήδηση, (3) η διαχωρισμένη χρήση γης, (4) η προσβασιμότητα, και (5) η ύπαρξη λωρίδας αυτοκινητόδρομου. Οι προκύπτοντες δείκτες μέτρησης για την εξάπλωση μονοκατοικιών συνοψίζονται κατά δήμο ώστε να παρέχουν μια "κάρτα εξάπλωσης". Η ανάλυση παρέχει μια νέα κατεύθυνση στην έρευνα για την αντιμετώπιση της εξάπλωσης, συλλαμβάνει τη χρονική φύση της αστικής ανάπτυξης και προτείνει μέτρα που είναι χρήσιμα για τους υπεύθυνους σχεδιασμού αντιμετώπισης της εξάπλωσης.

'''ΕΙΣΑΓΩΓΗ'''

Το φαινόμενο της εκτεταμένης αστικής ανάπτυξης είναι ένας από τους κύριους παράγοντες που συνετέλεσαν στη μεταβολή χρήσης γης/κάλυψης γης στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής. Η οικιστική εξάπλωση έχει χαρακτηριστεί στη βιβλιογραφία ως αναποτελεσματική μορφή αστικής ανάπτυξης, γι’ αυτό και κατά καιρούς έχουν προταθεί λύσεις όπως αυτή του σχεδιασμού της «Νέας αστικοποίησης» ή της «Έξυπνης εξάπλωσης». Υπάρχουν όμως και άλλοι που υπερασπίζονται τα οφέλη που προκύπτουν από την εξέλιξη της οικιστικής εξάπλωσης και υποστηρίζουν ότι τα αμερικανικά πρότυπα της προαστικοποίησης είναι αποτέλεσμα των ελεύθερων δυνάμεων της αγοράς, της επιλογής των καταναλωτών, και  αντανακλά το δημοκρατικό σύστημα διακυβέρνησης της γης.
Όπως τονίζεται στη συγκεκριμένη μελέτη, ένα μικρό μέρος της έρευνας έχει επικεντρωθεί στην ανάπτυξη συγκεκριμένων μεθοδολογιών ικανών να εντοπίσουν και να χαρακτηρίσουν την οικιστική εξάπλωση. Οι ορισμοί της εξάπλωσης στην βιβλιογραφία κυμαίνονται μεταξύ του φάσματος της προβληματικής αστικής ανάπτυξης και της νέας αστικής ανάπτυξης. Με μια τέτοια χαλαρή αντιμετώπιση, ο όρος "αστική εξάπλωση" κινδυνεύει είτε να καταστραφεί είτε να  χάσει τελείως το νόημα του. Σε αυτή τη μελέτη αντιμετωπίζεται αυτό το ζήτημα με την ανάπτυξη αρκετών τυποποιημένων μετρήσεων για την ανάλυση χωρικών προτύπων αστικής ανάπτυξης για τον καλύτερο εντοπισμό των χωρικών χαρακτηριστικών και ιδιοτήτων της αστικής εξάπλωσης.

'''ΟΡΙΣΜΟΙ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ'''

[[Εικόνα: Εικόνα1 θέμα9.png  | thumb| right|'''Εικόνα 1.''' Η εικόνα απεικονίζει μια ορθοφωτογραφία ενός νεοαποκτηθέντος στεγαστικού συστήματος. Oι παχιές γραμμές οριοθετούν τη νέα αστική ανάπτυξη, όπως ταξινομείται από το σύνολο δεδομένων χρήσης γης / κάλυψης γης. Οι λεπτές γραμμές περιγράφουν τις γραμμές των αγροτεμαχίων. Το σύμβολο του στόχου υποδηλώνει την αυτοματοποιημένη γεωμετρική θέση που υπολογίζεται για κάθε νέα οικιστική μονάδα.]]

Υπάρχουν αρκετοί ορισμοί στην βιβλιογραφία που αναφέρονται στην οικιστική εξάπλωση. Οι Burchell και Shad (1998, 1999) ορίζουν την εξάπλωση ως "χαμηλής πυκνότητας οικιστικές και μη οικιστικές εισβολές σε αγροτικές και μη ανεπτυγμένες περιοχές, χωρίς να υπάρχει διαχωρισμός της γης στην τυπική του μορφή". Σύμφωνα με τους Galster et al. (2001) η εξάπλωση ορίζεται ως "ένα πρότυπο της χρήσης γης σε αστική περιοχή που παρουσιάζει χαμηλά επίπεδα συνδυασμού των εξής οκτώ διακριτών διαστάσεων: πυκνότητας, συνέχειας, συγκέντρωσης, συμπαγούς όγκου, κεντρικότητας, ενέργειας, πολυμορφίας και εγγύτητας". Αυτή η μελέτη επικεντρώνεται σε τρία συγκεκριμένα χαρακτηριστικά: (1) τον χρονικό χαρακτήρα της διαδικασίας εξάπλωσης, (2) την ικανότητα χαρακτηρισμού της αστικής ανάπτυξης σε ατομικό επίπεδο (μονοκατοικίες) και (3) τη χρησιμότητα της μέτρησης της εξάπλωσης στη διαδικασία σχεδιασμού. Πολλές από τις μετρήσεις που έχουν αναπτυχθεί μέχρι στιγμής χαρακτηρίζονται από στατικότητα, λείπει δηλαδή το δυναμικό στοιχείο της εξάπλωσης και η ατομικοποίηση της αστικής ανάπτυξης σε οικιστικές μονάδες επιτρέπει αυτή τη δυναμική ανάλυση της εξάπλωσης. Τέλος, απαιτούνται πιο ρεαλιστικές μετρήσεις κι αυτό γιατί οι έως τώρα μετρήσεις περιέχουν ελάχιστες πληροφορίες σχετικά με το ποια είναι τα προβληματικά τους στοιχεία και πως μπορούν να αντιμετωπιστούν.
Στη συγκεκριμένη μελέτη γίνεται διαχωρισμός μεταξύ του όρου της αστικής ανάπτυξης και του όρου έξυπνης ανάπτυξης κι αυτό για να τονιστούν οι διαφορές μεταξύ της ακραίας εξάπλωσης και της ιδανικής εξάπλωσης. Η εφαρμογή λοιπόν των δεικτών μέτρησης βασίζεται σε έναν ψηφιακό χάρτη μεταβολής χρήσης γης/κάλυψης γης σε μια περίοδο από το 1986 έως 1995/1997. Πάνω σε αυτόν τον χάρτη εφαρμόζεται μια αυτοματοποιημένη οριοθέτηση οικιστικών μονάδων που χαράσσει πολύγωνα μέσα στα οποία υπάρχει μια οικιστική μονάδα, είτε παλιά είτε καινούργια. Μόλις εκτιμηθούν οι καινούργιες οικιστικές μονάδες, τότε χρησιμοποιούνται οι χωρικές μετρήσεις. Πέντε από τα πιο σημαντικά χωρικά χαρακτηριστικά για τη διάκριση της ακραίας εξάπλωσης έναντι της έξυπνης εξάπλωσης αναπτύχθηκαν σε χωρικές μετρήσεις. Οι μετρήσεις περιλάμβαναν πυκνότητα, υπερπήδηση, διαχωρισμένη χρήση γης, μη προσβασιμότητα και ύπαρξη λωρίδας αυτοκινητόδρομου. Έγιναν υπολογισμοί για κάθε νέα μονάδα κατοικίας και έπειτα συνοψίστηκαν σε δημοτικά σύνορα, ώστε να παρέχουν μια "κάρτα αναφοράς εξάπλωσης" για την πρόσφατη ανάπτυξη σε κάθε τοποθεσία. Οι μετρήσεις εξαπλώσεως υπολογίζονται για κάθε οικιστική μονάδα.
-Ο πρώτος δείκτης μέτρησης της εξάπλωσης είναι η αστική πυκνότητα που αποτελεί το μέτρο της έκτασης που καταλαμβάνει κάθε μονάδα κατοικίας.
-Ο δεύτερος δείκτης μέτρησης είναι η υπερπήδηση και αναφέρεται στις «κηλίδες» αστικής ανάπτυξης που συμβαίνουν σε σημαντική απόσταση από προηγούμενους οικισμούς.
-Ο τρίτος δείκτης μέτρησης αναφέρεται στο διαχωρισμό γης.
-Ο τέταρτος δείκτης μέτρησης της λωρίδας αυτοκινητοδρόμου αναφέρεται σε μια δυαδική μεταβλητή που δείχνει είτε τις ήδη υπάρχουσες οικιστικές μονάδες κοντά σε αυτοκινητόδρομο είτε τις νέες κοντά σε αυτόν.
-Ο πέμπτος δείκτης μέτρησης εξάπλωσης, είναι ο δείκτης μη προσβασιμότητας και αναφέρεται στη μέση απόσταση νέων οικιστικών μονάδων σε πλησιέστερες κοινότητες.
Μόλις μετατραπούν τα μεμονωμένα μέτρα εξάπλωσης σε ποσοστά ώστε να εμφανίζονται όλα στην ίδια μονάδα μέτρησης, θα αθροιστούν για να παράγουν ένα ενιαίο συνολικό μέτρο εξάπλωσης,  αυτό που χαρακτηρίζουμε ως δείκτη Meta-Sprawl για κάθε ένα δήμο.   

'''ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ'''

[[Εικόνα: Πίνακας1 θέμα9.png  | thumb| right|'''Πίνακας 1.''' Στατιστικές εξάπλωσης για όλες τις νέες οικιστικές μονάδες που χτίστηκαν στην πολιτεία Hunterdon του New Jersey μεταξύ 1986 και 1995. (Μέγεθος δείγματος=9339)]]
[[Εικόνα: Πίνακας2 θέμα9.png  | thumb| right|'''Πίνακας 2.''' Δείκτες συσχέτισης μεταξύ των δεικτών εξάπλωσης για τη περίοδο 1986-1997.]]

Όλη η μεθοδολογία που αναφέρθηκε προηγουμένως χρησιμοποιήθηκε για τη μελέτη της αστικής εξάπλωσης στην πολιτεία Hunterdon του New Jersey. Τα δεδομένα μεταβολής χρήσης γης/κάλυψης γης παρήχθησαν από το τμήμα περιβαλλοντολογικής προστασίας του New Jersey (NJDEP) και αποτελούνται από φωτογραφίες αυτόματα οριοθετημένες και αφορούν από το 1986 ως το 1995/1997. Οι δείκτες εξάπλωσης που προέκυψαν μέσα από την ανάλυση των ερευνητών παρουσιάζονται στους πίνακες.
Από ότι φαίνεται από τον πίνακα 2 οι δείκτες δεν έχουν υψηλή συσχέτιση μεταξύ τους, που σημαίνει ότι για κανένα δείκτη δεν εξαρτάται η τιμή του από  τη τιμή κάποιου άλλου. Ο δείκτης μη προσβασιμότητας δείχνει να είναι ο πιο υψηλά συσχετισμένος με τους υπόλοιπους.
Όπως αναφέρθηκε προηγουμένως οι πέντε δείκτες που ερευνώνται χρησιμοποιούνται για να δώσουν έναν τελικό δείκτη Meta-Sprawl. Αν και είναι πολύ βολικός ένας δείκτης διαχωρισμού αστικής εξάπλωσης μεταξύ των διάφορων δήμων, πρέπει να τονιστεί ότι χάνει πολλές από τις πολύτιμες πληροφορίες που παρέχονται από τους μεμονωμένους δείκτες εξάπλωσης. Η εξάπλωση είναι πιο πολύπλοκη από ότι μπορεί να ληφθεί επαρκώς από έναν μόνο αριθμό. Ακόμη, πρέπει να λαμβάνεται υπόψη ότι οι δείκτες δεν πρέπει να είναι ταυτολογικοί. Κι αυτό γιατί μεγάλοι δήμοι μπορεί να εμφανίζουν μεγάλους δείκτες εξάπλωσης, μόνο και μόνο επειδή είναι μεγάλοι σε έκταση. Η μέτρηση της εξάπλωσης στο επίπεδο της μονάδας στέγασης διευκολύνει επίσης την έρευνα σε άλλους πολιτικούς και γεωγραφικούς παράγοντες που έχουν ως αποτέλεσμα διαφορετικές εκδηλώσεις ανάπτυξης σε επίπεδο δήμου ή για οποιαδήποτε γεωγραφική μονάδα ενδιαφέροντος, όπως γειτονιά, περιοχή διαχωρισμού ζωνών, κομητεία κτλ. Τέλος, ένα μειονέκτημα των δεικτών εξάπλωσης είναι η δυσκολία εύρεσης δεδομένων χρήσης γης/κάλυψης γης. Είναι χαρακτηριστικό ότι ακόμη και σε μια πυκνοκατοικημένη περιοχή όπως το New Jersey μόνο για δυο από τις 21 πολιτείες υπάρχουν επαρκή δεδομένα για τέτοιου είδους ανάλυση.

'''ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ'''

Η πολύπλοκη φύση της αστικής εξάπλωσης απαιτεί την ύπαρξη δεικτών εξάπλωσης. Σε αυτή την εργασία αναπτύχθηκαν πέντε από τους σημαντικότερους δείκτες χωρικών χαρακτηριστικών που σχετίζονται με την αστική εξάπλωση. Ο ισχυρισμός είναι ότι η προσέγγιση οικιστικής μονάδας φέρνει μια νέα διάσταση στην χρονική ανάλυση των αστικών προτύπων συμπληρώνοντας και βελτιώνοντας τις προηγούμενες έρευνες που έχουν διερευνήσει το φαινόμενο της αστικής εξάπλωσης.
Καθώς οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής και οι ενδιαφερόμενοι φορείς προσπαθούν να κατευθύνουν την αστική ανάπτυξη από την ακραία εξάπλωση στην έξυπνη ανάπτυξη, ένας αντικειμενικός χαρακτηρισμός της αστικής ανάπτυξης έχει γίνει απαραίτητος. Οι υπολογισμένοι δείκτες εξάπλωσης σε επίπεδο οικιστικής μονάδας παρέχουν ένα ευνοϊκό σύνολο εργαλείων για την αξιολόγηση και ενημέρωση των διαδικασιών ανάπτυξης. Η εξάπλωση είναι ένα δυναμικό φαινόμενο και η συγκεκριμένη προσέγγισή συλλαμβάνει αυτόν τον δυναμισμό ενσωματώνοντας στην μεταβολή χρήσης γης / κάλυψης γης το στοιχείο του χρόνου. Οι συγκεκριμένοι δείκτες μπορούν να χρησιμοποιηθούν ώστε να προβλεφθούν  πιθανές συνέπειες της εκτεταμένης και ακραίας ανάπτυξης, σε σύγκριση με την έξυπνη εναλλακτική λύση ανάπτυξης.

[[category:Ανίχνευση μεταβολών αστικής γης]]