Επιλογή χώρου διάθεσης στερεών αποβλήτων με τη χρήση GIS και μεθοδολογία AHP: μια μελέτη περίπτωσης στην Senirkent–Uluborlu (Isparta) Basin, Turkey

[[Εικόνα:CT_art5_pic1.jpg|thumb|right|'''Εικόνα 1.''' Διάγραμμα ροής μεθοδολογίας για την επιλογή χώρου διάθεσης.]]

[[Εικόνα:CT_art5_pic2.jpg|thumb|right|'''Εικόνα 2.''' Χάρτης καταλληλότητας ΧΥΤΑ για τη λεκάνη.]]

[http://link.springer.com/article/10.1007%2Fs10661-010-1403-x Πηγή]

'''Συγγραφείς:''' Sehnaz ¸ Sener, Erhan Sener, Remzi Karagüzel

'''Λέξεις κλειδιά:''' τηλεπισκόπηση, διαχείριση αποβλήτων, λεκάνη απορροής, υγειονομική ταφή


'''Αντικείμενο''' 

Η κατάλληλη επιλογή τοποθεσίας για τη διάθεση των αποβλήτων είναι ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα που απασχολεί τον τομέα της διαχείρισης των αποβλήτων. Η χωροθέτηση ενός ΧΥΤΑ είναι μια περίπλοκη διαδικασία, καθώς πρέπει να συνδυάζει κοινωνικές, περιβαλλοντικές και τεχνικές παραμέτρους.


'''Σκοπός'''
 
Στην παρούσα μελέτη, αναπτύχθηκε μια μεθοδολογία για την αξιολόγηση της καταλληλότητας θέσης για την υγειονομική ταφή αστικών στερεών αποβλήτων χρησιμοποιώντας Γεωγραφικά Συστήματα Πληροφοριών (GIS) και τις τεχνικές τηλεπισκόπησης σε συνδυασμό με τη μέθοδο Analytical Hierarchy Process (ΑΗΡ).


'''Περιοχή έρευνας και Μεθοδολογία'''
 
Ως περιοχή έρευνας επιλέχθηκε η λεκάνη του Senirkent-Uluborlu και η λίμνη E˘girdir. Η λίμνη επιλέχθηκε καθώς αποτελεί την σημαντικότερη πηγή φρέσκου νερού στην περιοχή. Καταγράφεται ο πληθυσμός της περιοχής και εκτιμώνται τα παραγόμενα απόβλητα. 

Στο πρώτο στάδιο, οι πιθανές θέσεις ταφής ταυτοποιούνται με βάση την αξιολόγηση της
γεωλογίας, υδρογεωλογίας και των μορφολογικών ιδιοτήτων χρησιμοποιώντας τεχνικές GIS. Στο δεύτερο στάδιο, ένας αριθμός πιθανών χώρων υγειονομικής ταφής απορριμμάτων εκτιμήθηκε λαμβάνοντας υπόψη διάφορα κριτήρια σε τρεις βασικές διαστάσεις, όπως η καταλληλότητα περιοχής, παράγοντες τοποθεσίας και αποδοχής από το κοινό και αποτυπώνονται σε 3D γράφημα με άξονες που αντιστοιχούν στις διαστάσεις.

Τα κριτήρια σταθμίζονται στη συνέχεια με ΑΗΡ, η οποία προσφέρει μια αντικειμενική διαδικασία ανάθεσης, και χαρτογραφήθηκαν με τη χρήση του GIS και τις τεχνικές τηλεπισκόπησης. GIS χρησιμοποιήθηκε για την παρασκευή χωρικών στατιστικών και διαδικασιών ομαδοποίησης, προκειμένου να εμφανίσει τις καταλληλότερες περιοχές για την χωροθέτηση ΧΥΤΑ. Επιπλέον, τα χαρακτηριστικά και ο χάρτης χρήσεων γης της λεκάνης παρασκευάσθηκαν με τη χρήση δορυφορικών εικόνων ASTER και τις τεχνικές τηλεπισκόπησης. Στο τέλος των αναλύσεων, ένας χάρτης καταλληλότητας δημιουργήθηκε χρησιμοποιώντας δέκα κριτήρια σε περιβάλλον GIS και υπολογίστηκε ο δείκτης καταλληλότητας διάθεσης (Landfill Suitability Index-LSI), ο οποίος κυμαίνεται από 30 έως 255.


'''Κριτήρια αξιολόγησης'''

Τα κριτήρια αξιολόγησης προσδιορίστηκαν και ταξινομούνται σε τέσσερις κύριες κατηγορίες, ανάλογα με τον τρόπο που θεωρείται ότι επηρεάζουν την καταλληλότητα ενός χώρου υγειονομικής ταφής. Αυτά είναι:

* γεωλογικά και τεκτονικά, 
* υδρολογικά και υδρογεωλογικά, 
* μορφολογικά και 
* κοινωνικά κριτήρια.

Στις τέσσερις κύριες κατηγορίες, επιλέχθηκαν δέκα κριτήρια, όπως η λιθολογία, το χαρακτηριστικό, τα επιφανειακά ύδατα, ο υδροφόρος ορίζοντας, το βάθος των υπόγειων υδάτων, ο προσανατολισμός, το υψόμετρο, η κλίση, η απόσταση σε δρόμους και η χρήση γης, για τη διαδικασία υπολογισμού. 


'''Ανάλυση της καταλληλότητας ΧΥΤΑ στη λεκάνη'''

Πίνακες σύγκρισης αναπτύχθηκαν για τα δέκα κριτήρια και τα αντίστοιχα υποκριτήρια. Όλοι οι χάρτες θεματικών επιπέδων παρασκευάζονται με τη βοήθεια του GIS. Σύμφωνα με τον χάρτη καταλληλότητας υγειονομικής ταφής, που προκύπτει από το συνδυασμό των μεμονωμένων χαρτών, οι περιοχές που ομαδοποιούνται ως ακατάλληλες περιοχές είναι 96,3%, μετρίως κατάλληλες περιοχές είναι 1,6%, και πλέον κατάλληλες περιοχές είναι το 2,1% της λεκάνης. Προκειμένου να ελεγχθεί η καταλληλότητα των περιοχών που έχουν προσδιοριστεί, πρέπει να διενεργούνται έλεγχοι πεδίου.


'''Συζήτηση και συμπεράσματα'''

Η ανάλυση έδειξε ότι "απόσταση από την επιφάνεια του νερού» ορίστηκε ως το σημαντικότερο κριτήριο σε αυτή τη μελέτη. Ωστόσο, ο προσανατολισμός είναι το λιγότερο σημαντικό κριτήριο για τη λεκάνη. 

Προκύπτει, επομένως, ότι το GIS και οι τεχνικές τηλεπισκόπησης γίνονται ισχυρά εργαλεία για αυτό το είδος των προκαταρκτικών μελετών χάρη στην ικανότητά τους να διαχειρίζονται μεγάλο όγκο χωρικών δεδομένων από διάφορες πηγές. Επιπλέον, η μέθοδος AHP χρησιμοποιείται για την αντιμετώπιση των δυσκολιών, που αντιμετωπίζουν φορείς λήψης αποφάσεων, στο χειρισμό μεγάλου όγκου πολυπλοκότητας.


 [[category:Έρευνες επικίνδυνων θέσεων διάθεσης αποβλήτων]]