Μια δορυφορική προσέγγιση στις αποφάσεις μετακίνησης των αφρικανικών ελεφάντων σε σχέση με τους νομάδες κτηνοτρόφους

Add Your Content Here 

 [[category:Εφαρμογές άγριας πανίδας]]
1.	Πρωτότυπος τίτλος : A satellite perspective on the movement decisions of African elephants in relation to nomadic pastoralists
2.	Συγγραφείς : Isla Duporge , Genevieve E. Finerty , Festus Ihwagi , Stephen Lee5, Jane Wathika,Zijing Wu, David W. Macdonald & Tiejun Wang
3.	Πηγή : https://doi.org/10.1002/rse2.285
4.	Περίληψη: 
Το άρθρο εξετάζει τις αποφάσεις κίνησης των αφρικανικών ελεφάντων σε σχέση με τους νομαδικούς κτηνοτρόφους στη σαβάνα του οικοσυστήματος Laikipia-Samburu στη βόρεια Κένυα. Οι κύριες παρατηρήσεις και αποτελέσματα της έρευνας είναι:
1.	Αύξηση Ανθρώπινης Δραστηριότητας: Μεταξύ 2011 και 2019, υπήρξε αύξηση 46% στις ανθρώπινες κατασκευές (κυρίως βώματα*), προκαλώντας αύξηση 21,9% στις ανθρώπινα τροποποιημένες περιοχές.
2.	Συμπεριφορά Ελεφάντων:
o	Οι ελέφαντες προσαρμόζουν τα μοτίβα κίνησής τους για να αποφύγουν την ανθρώπινη δραστηριότητα, μετακινούμενοι κυρίως νυχτερινές ώρες κοντά στα βώματα*.
o	Αυξάνουν τις αποστάσεις που διανύουν καθημερινά σε περιοχές κοντά σε ανθρώπινους οικισμούς, πιθανώς λόγω του κατακερματισμού των διαθέσιμων πόρων.
3.	Εποχιακές Διαφορές: Κατά την ξηρή περίοδο, όπου οι πόροι είναι σπανιότεροι, οι ελέφαντες γίνονται πιο νυχτερινοί.
4.	Οικολογικές Επιπτώσεις: Η αυξημένη ανθρώπινη παρουσία και τα βώματα* επηρεάζουν την οικολογική δυναμική της σαβάνας και ενδέχεται να έχουν μακροπρόθεσμες επιπτώσεις στη βιωσιμότητα των πληθυσμών των ελεφάντων.
Η μελέτη υπογραμμίζει τη σημασία κατανόησης της συνύπαρξης ανθρώπων και άγριας ζωής, ιδιαίτερα σε τοπία όπου μοιράζονται πόρους. Η χρήση δορυφορικής απεικόνισης και δεδομένων GPS επιτρέπει την παρακολούθηση αυτών των αλλαγών σε ευρεία κλίμακα και με υψηλή ακρίβεια.
*Τα βώματα (ή bomas στα Αγγλικά) είναι προσωρινές περιφράξεις που κατασκευάζουν οι νομαδικοί κτηνοτρόφοι για να προστατεύουν τα ζώα τους τη νύχτα από θηρευτές, όπως λιοντάρια. Συνήθως είναι κυκλικές κατασκευές από αγκάθια ή κλαδιά δέντρων, κυρίως ακακίας. Οι κτηνοτρόφοι μετακινούν αυτές τις περιφράξεις ανάλογα με τη διαθεσιμότητα τροφής και νερού στις γύρω περιοχές.
Όταν εγκαταλείπονται, οι περιοχές αυτές επηρεάζουν τη γονιμότητα του εδάφους και την οικολογία της σαβάνας, καθώς το κοπρόχωμα και οι διαταραχές που προκαλούνται δημιουργούν "θερμά σημεία" θρεπτικών ουσιών που έλκουν άγρια ζώα, όπως ελέφαντες.

5.	Εισαγωγή :
Το άρθρο εστιάζει στις κινήσεις των αφρικανικών ελεφάντων (Loxodonta africana) στο οικοσύστημα Laikipia-Samburu της Κένυας, όπου συνυπάρχουν με νομαδικούς κτηνοτρόφους. Εξετάζει πώς οι ελέφαντες προσαρμόζουν τη συμπεριφορά τους λόγω της ανθρώπινης δραστηριότητας, όπως η παρουσία βωμάτων (περιφράξεων για την προστασία των ζώων), και αναλύει τη χωρική και χρονική κατανομή των μετακινήσεών τους. Χρησιμοποιώντας δορυφορική απεικόνιση και δεδομένα GPS, η μελέτη αποκαλύπτει την αυξανόμενη ανθρώπινη παρουσία και τις επιπτώσεις της στις κινήσεις και τη συμπεριφορά των ελεφάντων, προσφέροντας πολύτιμες πληροφορίες για τη συνύπαρξη ανθρώπων και άγριας ζωής σε κοινόχρηστους πόρους.

6.	Μεθοδολογία:
Η μεθοδολογία της εργασίας συνδυάζει τη χρήση δορυφορικής απεικόνισης και δεδομένων GPS για να αναλυθούν οι μετακινήσεις των αφρικανικών ελεφάντων και η επίδραση της ανθρώπινης παρουσίας, ειδικά των βωμάτων. Ακολουθούν τα κύρια βήματα της μεθοδολογίας:
α. Περιοχή Μελέτης:
•	Επικεντρώνεται στο οικοσύστημα Laikipia-Samburu στη βόρεια Κένυα.
•	Η περιοχή καλύπτει 3.377 km² και περιλαμβάνει ποικίλα οικοσυστήματα, όπως εθνικά πάρκα, ιδιωτικά ράντσα και κοινοτικά εδάφη.
β. Δορυφορική Απεικόνιση:
•	Χρησιμοποιήθηκαν εικόνες υψηλής ανάλυσης από δορυφόρους WorldView-2 του 2011 και 2019.
•	Αναγνωρίστηκαν και ψηφιοποιήθηκαν βώματα (ενεργά και ανενεργά), καθώς και άλλες ανθρώπινες κατασκευές, με χρήση του λογισμικού ArcGIS Pro.
•	Εξετάστηκε η κατανομή και η πυκνότητα των βωμάτων σε χρονική κλίμακα.
γ. Δεδομένα GPS:
•	Ελήφθησαν δεδομένα από 27 θηλυκούς ελέφαντες με κολάρα GPS, που αντιπροσωπεύουν ομάδες 9–15 ατόμων.
•	Τα δεδομένα κάλυψαν 31 μήνες (2018-2020), με συνολικά 112.467 καταγεγραμμένα σημεία.
ε. Μετρικές Μετακίνησης:
•	Υπολογίστηκε η ημερήσια απόσταση ταξιδιού (daily travel distance).
•	Αναλύθηκε η αναλογία νυχτερινής προς ημερήσια δραστηριότητα (night-day activity ratio).
•	Τα δεδομένα φιλτραρίστηκαν για βιολογικά μη ρεαλιστικές κινήσεις (>9 km/h).
στ. Περιβαλλοντικοί Παράγοντες:
•	Συλλέχθηκαν δεδομένα για την απόσταση από βώματα, την παραγωγικότητα βλάστησης (NDVI), την απόσταση από υδάτινες πηγές, τη θερμοκρασία, το υψόμετρο και τον τύπο οικοτόπου.
•	Αυτές οι μεταβλητές χρησιμοποιήθηκαν ως συν-μεταβλητές για να εξηγηθούν οι κινήσεις των ελεφάντων.
ζ. Στατιστική Ανάλυση:
•	Χρησιμοποιήθηκαν γραμμικά μικτά μοντέλα (linear mixed-effects models) για την ανάλυση της σχέσης μεταξύ βωμάτων και κινήσεων των ελεφάντων.
•	Περιλήφθηκαν τυχαίοι παράγοντες για να ληφθούν υπόψη οι διαφορές μεταξύ των ατόμων.
•	Εξετάστηκε η ύπαρξη χωρικής και χρονικής αυτοσυσχέτισης στα δεδομένα.
Η μεθοδολογία αξιοποιεί προηγμένες τεχνολογίες και ποσοτικές αναλύσεις για να κατανοήσει πώς οι ελέφαντες προσαρμόζονται στις ανθρώπινες παρεμβάσεις στο φυσικό τους περιβάλλον.

7.	Αποτελέσματα:
α αποτελέσματα της έρευνας έδειξαν σημαντικές αλλαγές στη χρήση του τοπίου από τους αφρικανικούς ελέφαντες και την επίδραση της ανθρώπινης δραστηριότητας. Ακολουθούν τα κύρια ευρήματα:
1. Αυξημένη Ανθρώπινη Παρουσία:
•	Υπήρξε αύξηση 46% στον αριθμό των ανθρώπινων κατασκευών από το 2011 έως το 2019, κυρίως λόγω της κατασκευής νέων βωμάτων.
•	Η περιοχή ανθρώπινης επίδρασης αυξήθηκε κατά 21,9%, με τα βώματα να καλύπτουν σημαντικά μεγαλύτερες εκτάσεις.
2. Προσαρμογές Συμπεριφοράς των Ελεφάντων:
•	Νυχτερινή Κίνηση:
o	Οι ελέφαντες έδειξαν αυξημένη νυχτερινή δραστηριότητα όταν βρίσκονταν κοντά σε βώματα, ειδικά κατά την ξηρή περίοδο.
o	Η αναλογία νυχτερινής προς ημερήσια δραστηριότητα αυξήθηκε σχεδόν τρεις φορές στις περιοχές κοντά σε βώματα.
•	Ημερήσιες Μετακινήσεις:
o	Οι ελέφαντες διένυσαν μεγαλύτερες αποστάσεις όταν βρίσκονταν σε κοντινή απόσταση από βώματα, πιθανώς λόγω κατακερματισμού των διαθέσιμων πόρων.
3. Εποχιακές Διαφορές:
•	Κατά την ξηρή περίοδο, οι ελέφαντες εμφάνισαν πιο έντονες προσαρμογές στις κινήσεις τους, λόγω της αυξημένης ανάγκης για πρόσβαση σε σπάνιους πόρους, όπως νερό και τροφή.
•	Στη βροχερή περίοδο, η συνολική ημερήσια απόσταση ήταν μεγαλύτερη, λόγω της αυξημένης διαθεσιμότητας πόρων.
4. Σχέση με Περιβαλλοντικούς Παράγοντες:
•	Οι ελέφαντες ταξίδευαν μικρότερες αποστάσεις σε περιοχές με υψηλότερη παραγωγικότητα βλάστησης.
•	Η θερμοκρασία και το υψόμετρο επηρέασαν τις κινήσεις, με τους ελέφαντες να προτιμούν νυχτερινές μετακινήσεις για να μειώσουν τη θερμική καταπόνηση.
5. Οικολογικές Επιπτώσεις:
•	Τα βώματα επηρέασαν τη χωρική και χρονική κατανομή των ελεφάντων, επιδεινώνοντας τον κατακερματισμό των οικοτόπων.
•	Η αυξανόμενη ανθρώπινη παρουσία ενδέχεται να επηρεάσει τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα των πληθυσμών των ελεφάντων.
8.	Συμπεράσματα:
α. Αύξηση Ανθρώπινης Παρουσίας: Η παρουσία βωμάτων και άλλων ανθρώπινων κατασκευών αυξάνεται ραγδαία, επηρεάζοντας τη χρήση του τοπίου από τους ελέφαντες.
β. Προσαρμογή των Ελεφάντων: Οι ελέφαντες εμφανίζουν δυναμικές προσαρμογές για να συνυπάρξουν με τους ανθρώπους, κυρίως μέσω νυχτερινής δραστηριότητας και μεγαλύτερων ημερήσιων μετακινήσεων.
γ. Οικολογικές Επιπτώσεις: Ο κατακερματισμός του οικοσυστήματος λόγω ανθρώπινης δραστηριότητας ενδέχεται να αυξήσει τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι ελέφαντες για επιβίωση.
δ. Διαχείριση και Συνύπαρξη:Η κατανόηση της σχέσης ανθρώπων-ελεφάντων είναι κρίσιμη για τη μακροπρόθεσμη διαχείριση του οικοσυστήματος. Προτείνεται η χρήση δεδομένων δορυφορικής απεικόνισης και GPS για συνεχή παρακολούθηση των αλλαγών στο τοπίο και την προσαρμογή στρατηγικών διατήρησης.
Το άρθρο αναδεικνύει τη σημασία της εφαρμογής καινοτόμων μεθόδων, όπως η δορυφορική απεικόνιση, για τη μελέτη της αλληλεπίδρασης ανθρώπων και άγριας ζωής και για τη λήψη καλύτερα στοχευμένων μέτρων διατήρησης.