Δικαιοσύνη και ηθική στη διατήρηση της τηλεπισκόπησης : Τρέχουσες συζητήσεις και ερευνητικές ανάγκες

'''Πρωτότυπος Τίτλος:''' «Justice and ethics in conservation remote sensing: Current discourses and research needs»

'''Συγγραφείς:''' Natalie D.L. York , Rose Pritchard, Laura Aileen Sauls, Charis Enns, Timothy Foster

'''Πηγή:''' https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0006320723004202


'''Περίληψη''' 

Συνοπτικά το άρθρο αναφέρεται στο πώς οι πρόοδοι στην τηλεπισκόπηση ανατρέπουν την έρευνα και την πρακτική διατήρησης της βιοποικιλότητας. Ωστόσο, αυτές οι πρόοδοι εγείρουν σημαντικές ηθικές και κοινωνικές ανησυχίες περί δικαιοσύνης. Το άρθρο παρουσιάζει μια επισκόπηση του κατά πόσον και με ποιον τρόπο συζητούνται αυτά τα θέματα σε σχέση με τη τηλεπισκόπηση για διατήρηση. Αναγνωρίζει ότι υπάρχει μόνο ένας περιορισμένος αριθμός ερευνητικών άρθρων που συζητούν σε βάθος για τη δικαιοσύνη και την ηθική σε αυτό το πλαίσιο.


'''Εισαγωγή''' 

Εισαγωγικά επισημαίνεται πώς η τεχνολογία της τηλεπισκόπησης, όπως η δορυφορική απεικόνιση και τα drones, μετασχηματίζουν την έρευνα και πρακτική στη διατήρηση της βιοποικιλότητας. Παρατηρείται αύξηση στην εμπλοκή αυτών των τεχνολογιών, ενώ ταυτόχρονα αυξάνονται οι ανησυχίες ηθικού και κοινωνικού δικαίου. Τονίζεται η σημασία της ενσωμάτωσης της ηθικής και της δικαιοσύνης στη τηλεπισκόπιση, ειδικά στο πλαίσιο της διατήρησης της φύσης, λαμβάνοντας υπόψη τις σύνθετες σχέσεις της διατήρησης με την κοινωνική δικαιοσύνη και τις τάσεις προς πιο στρατιωτικοποιημένες πρακτικές.



'''Μεθοδολογία''' 

Η διεπιστημονικότητα χαρακτηρίζει αυτό το άρθρο καθώς οι βασικοί συγγραφείς, που ξεκίνησαν τις σπουδές τους στις φυσικές επιστήμες και στη συνέχεια μετακινήθηκαν στις κοινωνικές επιστήμες του περιβάλλοντος, ασχολούνται με θέματα τηλεπισκόπησης από μια πιο κριτική προοπτική. Οι υπόλοιποι συγγραφείς είναι επίσης ειδικοί σε σχετικά πεδία, με εστίαση σε διαφορετικές γεωγραφικές περιοχές και θέματα. Όλοι συμμερίζονται τον στόχο να εξετάσουν κριτικά τη χρήση δεδομένων τηλεπισκόπησης στη διατήρηση της φύσης, επιδιώκοντας πιο αποτελεσματικές και δίκαιες εφαρμογές.
Για να κατανοήσουν τον βαθμό και τον τρόπο συζήτησης ζητημάτων ηθικής και δικαιοσύνης  στην ακαδημαϊκή λογοτεχνία περί τηλεπισκόπησης, οι συγγραφείς πραγματοποίησαν μια ανασκόπηση της σχετικής βιβλιογραφίας. Η πρώτη αναζήτηση τους τον Ιανουάριο του 2022 εστίαζε στις ηθικές πτυχές της τηλεπισκόπησης από άποψη ιδιωτικότητας και επιτήρησης, ενώ η δεύτερη αναζήτηση τον Οκτώβριο του 2022 εστίασε στις επιπτώσεις δικαιοσύνης και ισότητας. Και οι δύο αναζητήσεις περιελάμβαναν δημοσιεύσεις από το 1990 έως το 2021.
Στην έρευνά τους, οι συγγραφείς εστίασαν στη χρήση των όρων "ηθική" και "δικαιοσύνη" στη βιβλιογραφία σχετικά με τη τηλεπισκόπηση. Χρησιμοποίησαν συστηματικές μεθόδους για να εντοπίσουν άρθρα που αναφέρονται συγκεκριμένα σε αυτές τις έννοιες. Αυτό βοήθησε επίσης να αναδειχθούν οι γλωσσικές διαφορές μεταξύ των επιστημονικών πεδίων σχετικά με την ηθική και τη δικαιοσύνη. Στόχος τους ήταν να προσδιορίσουν και να συζητήσουν τις επιπτώσεις της χρήσης δεδομένων τηλεπισκόπηση  από ηθική οπτική γωνία.


'''Αποτελέσματα''' 

Από τα 31 άρθρα που εντοπίστηκαν για λεπτομερή ανάλυση, τα περισσότερα δημοσιεύτηκαν σε περιοδικά που ασχολούνται με την οικολογία, τη διατήρηση και τη τηλεπισκόπηση. Λιγότερα άρθρα δημοσιεύτηκαν σε γεωγραφικά περιοδικά και γενικότερα σε επιστημονικά περιοδικά όπως το PLoS ONE. Τα περισσότερα άρθρα δημοσιεύτηκαν μετά το 2015, με μία εξαίρεση του 2010. Οι γεωγραφικές περιοχές που καλύπτονται είναι διάφορες παγκοσμίως. Παρόλο που τα δορυφορικά δεδομένα χρησιμοποιούνται ευρέως, τα άρθρα εστιάζουν κυρίως σε τεχνολογίες drones. Η ορολογία για τις τεχνολογίες drone ποικίλλει, κατά συνέπεια οι συγγραφείς τα κατατάσσουν όλα υπό την γενική ονομασία "drones". 
Σε αυτή την ενότητα, αναλύονται βασικά θέματα, τάσεις και παραλείψεις από τα εντοπισμένα άρθρα. Η ανασκόπηση των άρθρων αποκαλύπτει ανησυχίες σχετικά με την παρακολούθηση των ανθρώπων που ζουν κοντά σε περιοχές διατήρησης, συχνά χωρίς τη γνώση ή τη συγκατάθεσή τους. Τα ηθικά ζητήματα περιλαμβάνουν παραβιάσεις της ιδιωτικότητας και την καταγραφή παράνομης δραστηριότητας ακούσια. Οι διαφορές στις απόψεις για το αν η παρακολούθηση αποτελεί πηγή δικαιοσύνης ή αδικίας αναδεικνύονται, με ορισμένα άρθρα να υποστηρίζουν τη χρήση της για την προώθηση της διατήρησης και άλλα να εστιάζουν στις αρνητικές επιπτώσεις της, ιδίως σε μειονεκτούσες ομάδες. Οι προκλήσεις της διαφορετικής χρήσης του όρου παρακολούθηση στις επιστήμες της βιολογίας και της οικολογίας σε σχέση με την ανθρωποκεντρική ή πολυειδική κατανόηση της δικαιοσύνης αναδεικνύονται επίσης.
Τα drones, συγκεκριμένα, έχουν συνδέσεις με στρατιωτικές εφαρμογές και η χρήση τους μπορεί να δημιουργήσει ή να επιδεινώσει συγκρούσεις στον τομέα της διατήρησης και να προκαλέσει ψυχολογική βλάβη, ιδιαίτερα σε περιοχές με ενεργές ή πρόσφατες συγκρούσεις. Επισημαίνεται ότι η σχετική εμπειρική βιβλιογραφία δεν έχει ακόμη διερευνήσει επαρκώς τις εξαρτήσεις από το πλαίσιο και τις συνέπειες στην ηθική και τη δικαιοσύνη της διατήρησης της τηλεπισκόπησης. 
Γενικότερα διακρίνεται ένας διαχωρισμός στην επιστημονική βιβλιογραφία με βάση το αν οι συγγραφείς εστιάζουν σε ηθικά ζητήματα που αφορούν τους ανθρώπους, άλλα είδη, ή και τα δύο. Τα άρθρα με επίκεντρο τους ανθρώπους συχνά αναφέρονται σε 'κοινωνικές ανησυχίες' όπως η παραβίαση της ιδιωτικότητας, ενώ αυτά που εστιάζουν σε άλλα είδη ασχολούνται με την επίδραση των τεχνολογιών στην ευημερία των ζώων. Τα περισσότερα άρθρα δεν διευκρινίζουν ρητά τις υποθέσεις τους για τη δίκαιη διατήρηση, αλλά αυτό γίνεται συνήθως αντιληπτό από τον τρόπο που παρουσιάζουν τις τεχνολογίες και τα δεδομένα.


'''Συζήτηση''' 

Πολλοί συγγραφείς υποστηρίζουν ότι η έρευνα σε επίπεδο ηθικής και δικαιοσύνης που αφορά τις επιπτώσεις της τηλεπισκόπησης στη διατήρηση έχει μείνει πίσω σε σύγκριση με την ανάπτυξη τεχνικών μεθόδων. Η ανασκόπηση αυτή επιβεβαιώνει αυτή την αντίληψη, με λίγα άρθρα να συζητούν συγκεκριμένα ηθικά ζητήματα και δικαιοσύνη σχετικά με τη χρήση τεχνολογιών τηλεπισκόπησης στη διατήρηση. Υπάρχει επίσης διαφοροποίηση στον τρόπο που παρουσιάζεται η παρακολούθηση μέσω αυτών των τεχνολογιών σε διαφορετικές γεωγραφικές περιοχές, με τα άρθρα από τον Βορρά να είναι κριτικά και αυτά από τον Νότο να έχουν πιο θετική προοπτική.
Αναλύονται τέσσερα κύρια θέματα στην έρευνα για την τηλεπισκόπηση και διατήρηση: 1) Την προτίμηση στην έρευνα για drones έναντι δορυφορικών δεδομένων. 2) Τον διαχωρισμό μεταξύ των ερευνών που εστιάζουν σε ηθικά ζητήματα για ανθρώπους και για άλλα είδη. 3) Τον τρόπο που οι έρευνες χρησιμοποιούν τα δεδομένα τηλεπισκόπησης για να αναδείξουν θέματα δικαιοσύνης. 4) Την παρατήρηση ότι πολλές έρευνες δεν εξετάζουν τις ηθικές επιπτώσεις των ίδιων των δεδομένων τηλεπισκόπησης, αλλά τα χρησιμοποιούν για να αναδείξουν τη δικαιοσύνη στη διατήρηση.
Μία ακόμα έλλειψη που προκύπτει από την έρευνα, είναι αυτή που σχετίζεται με την πολιτική οικονομία της διατήρησης της τηλεπισκόπησης. Τονίζεται η πολυπλοκότητα των γεωπολιτικών δυναμικών γύρω από τις εκτοξεύσεις δορυφόρων και η επίδραση ιστορικών παραγόντων, όπως ο αποικισμός και ο Ψυχρός Πόλεμος. Επισημαίνεται η χρήση της τηλεπισκόπησης από κράτη και διεθνείς οργανισμούς για τον έλεγχο του περιβάλλοντος, καθώς και οι επιπτώσεις της εμπορευματοποίησης περιβαλλοντικών δεδομένων. Υπογραμμίζεται η ανάγκη για περαιτέρω έρευνα σχετικά με την πολιτική περιβαλλοντικών δεδομένων, την αποικιοκρατική επιτήρηση και τον ψηφιακό καπιταλισμό. 
Ένας χώρος που μπορούν να προκύψουν διδάγματα είναι αυτός της ηθικής της επιστήμης δεδομένων. Τονίζονται οι προκλήσεις που σχετίζονται με την αλγοριθμική προκατάληψη και τη διαφάνεια στα μοντέλα μηχανικής μάθησης, υπογραμμίζοντας την ανάγκη για ευαισθησία στην ηθική χρήση της τεχνολογίας AI. Προτείνεται επίσης η συμμετοχή της κοινότητας διατήρησης σε καλές πρακτικές γύρω από την κοινωνική χρήση της AI, ενσωματώνοντας κατευθυντήριες αρχές για την ελαχιστοποίηση ηθικών κινδύνων. Μερικά παραδείγματα περιλαμβάνουν τη χρήση drones στην ανθρωπιστική βοήθεια και την αγροτική παραγωγή. Αναγκαία επίσης είναι η συμμόρφωση με κατευθυντήριες αρχές και κανονισμούς για την ηθική χρήση αυτών των τεχνολογιών, καθώς και οι προκλήσεις στη διασφάλιση της διαφάνειας και της συμμετοχής των τοπικών κοινοτήτων.
Πρακτικά βήματα για το μετριασμό των κινδύνων ηθικής και δικαιοσύνης στη διατήρηση μέσω της τηλεπισκόπησης, περιλαμβάνουν την αξιοποίηση εργαλείων για την υπεύθυνη χρήση τεχνολογιών και η συμμόρφωση με κατευθυντήριες αρχές. Σημαντική είναι η χρηματοδότηση και η εκπαίδευση των ερευνητών. Επιπλέον, προτείνεται οι εκδότες περιοδικών να αναπτύξουν κατευθυντήριες γραμμές για τη δημοσίευση μελετών που χρησιμοποιούν τεχνολογίες τηλεπισκόπησης με κοινωνικά υπεύθυνους τρόπους.
Επίσης, κρίνεται η συμβολή των παρόχων τεχνολογίας, και στον δημόσιο και στον ιδιωτικό τομέα, ότι μπορεί να βοηθήσει στην αντιμετώπιση των αδικιών που προκύπτουν από τη χρήση των δεδομένων. Επισημαίνεται η σημασία της διαφάνειας και της λογοδοσίας, καθώς και της ισότιμης πρόσβασης σε προηγμένα δεδομένα, αναφέροντας πρόσφατες προσπάθειες για δημοκρατικοποίηση της πρόσβασης σε αυτά τα δεδομένα.
Αναγνωρίζονται τρεις περιορισμοί: ο περιορισμός σε άρθρα με ομότιμη αξιολόγηση, η ένταξη μόνο αγγλόφωνων δημοσιεύσεων, και η εστίαση σε άμεσες χρήσεις δεδομένων τηλεπισκόπησης. Προτείνεται περαιτέρω έρευνα στην πολιτική οικονομία της τηλεπισκόπησης και τονίζεται η σημασία της διεπιστημονικότητας και των συνεργασιών με IPLCs για την πλήρη κατανόηση των ηθικών επιπτώσεων της χρήσης αυτών των τεχνολογιών.


'''Συμπεράσματα''' 

Συγκεντρωτικά, αυτό το άρθρο επιβεβαιώνει την ανάγκη για περισσότερη έρευνα σχετικά με τις κοινωνικές και ηθικές διαστάσεις της διατήρησης της τηλεπισκόπησης. Είναι απαραίτητη η διεπιστημονική προσέγγιση και η δημιουργική σκέψη για να ανταποκριθούμε στις προκλήσεις που φέρνει το 'μεγάλο' περιβαλλοντικό δεδομένο. Η δέσμευση σε αυτές τις διαδικασίες θα βοηθήσει να εξασφαλίσουμε ότι τα δεδομένα τηλεπισκόπησης  χρησιμοποιούνται για την προώθηση της ανθρώπινης ευημερίας και την αντιμετώπιση της κρίσης της βιοποικιλότητας.



 [[category:Οικολογία]]