Drones over Mediterranean landscapes. The potential of small UAV’s(drones) for site detection and heritage management in archaeological survey projects: A case study from Le Pianelle in the Tappino Valley, Molise (Italy)

[[Εικόνα: lv_eik_9.1.png | thumb | right | '''Περιοχή μελέτης (τοποθεσία Le Pianelle, καθώς και κύριοι αρχαιολογικοί χώροι, συμπεριλαμβανομένων των οχυρών και χώρων λατρείας της Κλασικής-Ελληνιστικής περιόδου''', Πηγή:Journal of Cultural Heritage, Volume 22, November–December 2016, Pages 1066-1071]]

[[Εικόνα: lv_eik_9.2.png | thumb | right | '''Πλάγια φωτογραφία χαμηλού υψομέτρου στην περιοχή Le Pianelle''', Πηγή:Photogrammetric Engineering & Remote Sensing, Number 11 / November 2008, pp. 1325-1334(10)]]

[[Εικόνα: lv_eik_9.3.png | thumb | right | '''Κάθετη φωτογραφία χαμηλού υψομέτρου στην περιοχή Le Pianelle''', Πηγή:Journal of Cultural Heritage, Volume 22, November–December 2016, Pages 1066-1071]]

[[Εικόνα: lv_eik_9.4.png | thumb | right | '''Φωτοερμηνεία των αεροφωτογραφιών  στην περιοχή Le Pianelle''', Πηγή:Journal of Cultural Heritage, Volume 22, November–December 2016, Pages 1066-1071]]

'''Πρωτότυπος τίτλος: Drones over Mediterranean landscapes. The potential of small UAV’s(drones) for site detection and heritage management in archaeological survey projects: A case study from Le Pianelle in the Tappino Valley, Molise (Italy)'''

'''Συγγραφείς: Tesse D. Stek'''

'''Πηγή: Journal of Cultural Heritage, Volume 22, November–December 2016, Pages 1066-1071'''

'''Link πρωτότυπης εργασίας: https://doi.org/10.1016/j.culher.2016.06.006'''

'''Aντικείμενο εφαρμογής''' 

Οι μεθοδολογίες που χρησιμοποιούνται για τη διερεύνηση και τη προστασία των αρχαίων στα μεσογειακά τοπία αναφέρονται σε μελέτες πεδίου, όπου γίνονται μετρήσεις και συλλέγονται αρχαιολογικά ευρήματα (πχ κεραμικά είδη και οικοδομικά υλικά). Από το 1970, η εργασία πεδίου έχει αναπτυχθεί σημαντικά στις χώρες της Μεσογείου και ιδιαίτερα στην Ελλάδα, την Ιταλία και την Ισπανία. Η περαιτέρω ανακάλυψη και μελέτη των αρχαιολογικών χώρων, καθιστά την αρχαιολογία τοπίου ως χρήσιμο εργαλείο διαχείρισης και προστασίας των εύθραυστων αρχαίων της Μεσογείου τα οποία απειλούνται έντονα από την αστικοποίηση, την εκβιομηχάνιση, τη διάβρωση και την εντατικοποίηση των γεωργικών καλλιεργειών από την μεταπολεμική περίοδο.

Στη παρούσα εργασία, υποστηρίζεται ότι οι πρόσφατα αναπτυγμένες πρακτικές που αξιοποιούν εναέριες εικόνες, αποτελούν αξιόπιστες και χρήσιμες πηγές πληροφοριών σε αρχαιολογικά έργα τοπίου. Τα μη επανδρωμένα εναέρια οχήματα (UAV’s & drones), δύνανται να επηρεάσουν σημαντικά χωρίς να χρειάζεται δυσανάλογη δαπάνη χρόνου, ενέργειας και άλλων πόρων. Περιοχή μελέτης της εν λόγω εργασίας, αποτελεί η πόλη Μολίζ της νότιας Ιταλίας.

'''Μεθοδολογία και Εργαλεία'''

Οι χρησιμοποιούμενες μεθοδολογίες που παρελθοντικά είχαν αξιοποιηθεί στη περιοχή ενδιαφέροντος, αποτελούνταν κυρίως από έρευνες πεδίου μικρής κλίμακας, ανασκαφές και γεωφυσική. Στη πορεία, έγινε χρήση μικρών UAV’s οχημάτων εξοπλισμένων με ειδικές κάμερες. Σε αυτό το άρθρο, παραθέτονται τα αποτελέσματα δύο ελαφρώς διαφορετικών εφαρμογών φωτογραφίας UAV που απέδωσαν εξαιρετικά αποτελέσματα με χαμηλές επενδύσεις σε εξοπλισμό, εξειδικευμένες γνώσεις και χρόνο. 

Στη πρώτη περίπτωση, χρησιμοποιήθηκε ένας τύπος ελικοπτέρου με τέσσερις ρότορες (το DJI Phantom 2 series) το οποίο προγραμματίστηκε να τραβάει εικόνες κάθε 3-5 δευτερόλεπτα. Τα σχέδια πτήσεων έγιναν προκειμένου να καλυφθούν επιλεγμένες περιοχές εξ ολοκλήρου με αρκετή επικάλυψη (> 35%), συνήθως πετώντας σε υψόμετρα 30-75 m πάνω από το επίπεδο του εδάφους. Αντίθετα στη δεύτερη περίπτωση, επιλέχθηκε ένα τετρακοπτερο με ενσωματωμένη κάμερα και αντίζυγο (το DJI Phantom 2 Vision+ and later DJI Phantom 3 Advanced). Αν και οι προδιαγραφές της κάμερας αυτής καθιστούν αυτόν τον συνδυασμό λιγότερο κατάλληλο για τη δημιουργία ορθοφωτογραφιών, η προστιθέμενη αξία έγκειται στη δυνατότητα λήψης πλάγιας φωτογραφίας.

Κατά τη διάρκεια μιας σειράς πτήσεων τον Μάιο και τον Ιούνιο του 2013, 2014 και 2015, έγινε συστηματική απεικόνιση της γενικής περιοχής από αέρος. Η πρώτη απεικόνιση (εικόνα 2) που αποτελεί πλάγια φωτογραφία χαμηλού υψομέτρου, επιτρέπει την αναγνώριση ενός πολύπλοκου συστήματος χαρακτηριστικών που υποδεικνύονται σαφώς από τη βλάστηση και ενισχύονται από τις σκιές που δημιουργούνται από τον ήλιο. Τα χαρακτηριστικά αυτά μπορεί κατά πάσα πιθανότητα να σχετίζονται με υπολείμματα υπογείων αρχαιολογικών συγκροτημάτων.

Η δεύτερη απεικόνιση (εικόνα 3), είναι αποτέλεσμα κάθετης φωτογραφίας χαμηλού υψομέτρου και αναδεικνύει μέσω διαφορετικών χρωματισμών της βλάστησης, την ύπαρξη ή μη αρχαιολογικών υπολειμμάτων στην επιφάνεια του εδάφους.Και οι 2 απεικονίσεις υποδεικνύουν την παρουσία υλικού από την Κλασική έως την ύστερη Ρωμαϊκή περίοδο και έτσι μέσω των αεροφωτογραφιών, ξεδιπλώνεται μια νέα διάσταση που στοχεύει στη καλύτερη κατανόηση του τοπίου και της διατήρησής του (βλέπε εικόνα 4).

'''Αποτελέσματα-Συζήτηση'''

Το παρόν άρθρο, πραγματεύεται το κατά πόσον είναι πλέον εφικτή, αποτελεσματική και εύχρηστη η αξιοποίηση νέων τεχνολογιών, όπως είναι τα μη επανδρωμένα οχήματα, για την παρακολούθηση των αρχαιολογικών τοπίων. Η ευελιξία και η εστίαση που προσφέρει η αεροφωτογράφηση των αρχαίων τοπίων γείρει τώρα την ισορροπία, παρέχοντας αποτελεσματικό κόστος και χρόνο για την τεκμηρίωση και τη διαχείριση της αρχαιολογίας παρόμοιων κατακερματισμένων μεσογειακών τοπίων όπως αυτό της πόλης Μολίζ στην Ιταλία.





 [[category:Αρχαιολογία]]